Gần đến cuối năm học, phụ huynh lại loay hoay câu chuyện chọn trường cho con khi trẻ trong độ tuổi chuyển cấp. Giữa hàng ngàn những “tiêu chuẩn” được phụ huynh cân nhắc, liệu đâu mới là vấn đề cần được quan tâm nhất?
Giữa thời buổi có hằng hà sa số các ngôi trường, từ trường công đến trường tư, trường quốc tế; từ trường dạy chương trình chuẩn đến trường dạy song ngữ, trường chuyên sử dụng tiếng Anh trong giảng dạy; từ trường có học phí ở mức thấp đến những ngôi trường đóng hàng trăm triệu mỗi năm; từ trường “thường” đến trường chuyên, việc lựa chọn trường cho con trở thành bài toán khó với phụ huynh. Rốt cuộc, ngôi trường nào sẽ phù hợp nhất với con của bạn?
Các mô hình trường học được phép giảng dạy tại Việt Nam
Giáo dục luôn là khoản đầu tư quan trọng hàng đầu. Chọn đúng trường học, mang đến cho con những phương pháp giáo dục phù hợp sẽ trao cho trẻ cơ hội được học tập, tiếp thu nền giáo dục tốt, mang đến những cơ hội phát triển trong tương lai. Tại Việt Nam, các mô hình đào tạo phổ biến có thể kể đến như:
Trường công lập
Trường công lập tại Việt Nam có học phí rất thấp, khoảng 150.000 VNĐ/tháng, được giảng dạy theo chương trình của Bộ Giáo dục và Sở Giáo dục Việt Nam đưa ra. Đây là mô hình trường học phổ biến nhất hiện nay. Một số trường còn được giảng dạy theo hình thức trường chuyên, trường có lớp chuyên, lớp chọn, tính cạnh tranh cao.
Học sinh theo học trường công được đào tạo bài bản, nhiều em đạt thành tích cao ở các kỳ thi trong và ngoài nước, dễ xin học bổng du học. Vì thế, khi chọn trường cho con, nhiều phụ huynh cũng kỳ vọng con học trường công dẫn đến tình trạng cầu vượt cung, số lượng học sinh thi tuyển luôn ở mức cao, cần tập trung học tập để có được cơ hội theo học trường công.
Trường tư
Tại Việt Nam có mô hình trường tư thục, do cá nhân (tư nhân) hoặc một nhóm cá nhân xin phép thành lập, tự đầu tư và điều hành. Đặc điểm của những ngôi trường tư chính là không phải chịu quản lý bởi chính quyền hay cơ quan địa phương, có thể tự lựa chọn học sinh của mình. Điểm thi đầu vào của những ngôi trường tư thục nhìn chung sẽ thấp hơn so với trường công.
Điểm cộng của môi trường tư thục chính là có thêm nhiều hoạt động ngoại khóa, có những quan điểm/triết lý giáo dục riêng biệt, môi trường học đường dân chủ thân thiện, đội ngũ giáo viên được tuyển chọn chất lượng.
Tuy nhiên, nếu chọn trường cho con, phụ huynh cũng cần cân nhắc bởi học phí của trường tư thục thường cao hơn, khoảng 2-10 triệu/tháng tùy trường.
Trường quốc tế
Ngoài trường công và trường tư, tại Việt Nam còn có những ngôi trường quốc tế. Theo luật Việt Nam chưa quy định loại trường nào được xem là trường quốc tế, vì thế ta có thể hiểu đơn giản đây là những ngôi trường có “yếu tố” nước ngoài, được giảng dạy theo chương trình nước ngoài, giáo viên quốc tế, cơ sở vật chất hiện đại, bằng cấp được công nhận tại Việt Nam và các nước phát triển khác.
Nhiều phụ huynh chọn trường cho con thường thích trường quốc tế bởi môi trường giáo dục tốt, trẻ được tiếp cận với phương pháp giảng dạy từ các nước, gần giống với hình thức “du học tại chỗ” khi trẻ chưa thể ra nước ngoài. Ở những ngôi trường này, trẻ sẽ được chăm sóc và giáo dục toàn diện, được đầu tư nhiều về mặt ngoại ngữ, làm quen với bạn bè ở nhiều quốc gia khác nhau rèn cho trẻ sự thích nghi với các nền văn hóa, tạo dựng những mối quan hệ đa quốc gia.
Tuy nhiên, cũng cần cân nhắc trước khi chọn trường quốc tế cho trẻ bởi học phí ở các trường này tương đối mắc, có thể từ 400 triệu – 1 tỷ mỗi năm. Hơn nữa, vì chương trình giảng dạy hầu hết đều từ tiếng Anh nên trẻ có thể ít nói và không rành tiếng Việt. Đây cũng là một vấn đề cần cân nhắc khi chọn trường cho con.
Các trường tư song ngữ
Một số ngôi trường tư thục tại Việt Nam hiện nay có đầu tư thêm về việc giảng dạy tiếng Anh, sử dụng chương trình học chuẩn của Bộ GD-ĐT nhưng có thêm các buổi tăng cường tiếng Anh với giáo viên bản xứ. Nội dung giảng dạy của trường sẽ giống với các trường công lập khác nhưng phương pháp tiếp cận học sinh, phương pháp giảng dạy có thể khác.
Nhìn chung, đây cũng là một gợi ý tốt để phụ huynh có thể cân nhắc khi chọn trường cho con bởi trường không chỉ đầu tư vào tiếng Anh mà còn có cơ sở vật chất tốt hơn so với trường công, có thêm phần huấn luyện kỹ năng sống, các hoạt động ngoại khóa cũng diễn ra nhiều hơn.
Tuy học phí của trường song ngữ có cao hơn so với trường công lập hoặc trường tư thục nhưng vẫn “mềm” hơn so với trường quốc tế. Cụ thể, mức học phí của một học sinh theo học tại trường song ngữ có thể từ 100-300 triệu đồng/năm.
Đây chỉ là một số đặc điểm chung của từng mô hình trường học và không thể đúng với mọi trường hợp bởi mỗi trường sẽ có phương thức vận hành, đào tạo học sinh khác nhau. Để chọn trường cho con, phụ huynh nên “cân đo đong đếm” giữa nhiều yếu tố khác nhau để có thể chọn được môi trường phù hợp nhất.
Các yếu tố cần cân nhắc khi chọn trường cho con
“Danh tiếng” của trường
Nhiều phụ huynh vì muốn nở mặt nở mày với đồng nghiệp, bạn bè, hàng xóm… đã đăng ký cho con vào những ngôi trường có danh tiếng, được biết đến như một ngôi trường với toàn học sinh giỏi. Có thể nói, việc chọn cho con vào trường “đỉnh”, trường “hot” chưa bao giờ dừng lại.
Tuy nhiên, cần cân nhắc xem có nhất thiết phải chọn những trường có danh tiếng hay không bởi các thống kê hằng năm cho thấy, có rất nhiều học sinh giỏi, có thành tích tốt trong các kỳ thi cũng xuất phát từ những trường vô cùng bình thường.
Môi trường giáo dục lành mạnh
Chắc chắn, chúng ta không thể nào gửi con vào một ngôi trường từng “nổi tiếng” vì tình trạng bạo lực học đường, giáo viên đánh đập hay bỏ đói học sinh. Do đó, khi chọn trường cho con, đừng quên đến việc tìm hiểu xem môi trường giáo dục có thật sự lành mạnh hay không, trẻ có được an toàn cả về sức khỏe thể chất lẫn sức khỏe tinh thần hay không để tránh các trường hợp đau lòng đáng tiếc có thể xảy ra bạn nhé!
Học lực của con
Có thể nói, đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất mà bất kỳ phụ huynh nào cũng cần phải cân nhắc thật kỹ khi chọn trường cho con. Liệu học lực của con có thật sự tốt hay chỉ ở tầm trung? Đăng ký vào lớp chuyên, trường chuyên có quá sức với con hay không, có tạo áp lực học tập cho con không? Con có phù hợp với môi trường ở đây không?
Trẻ có thật sự thích ngôi trường đó không?
Một sai lầm mà nhiều phụ huynh gặp phải khi chọn trường cho con chính là không quan tâm đến việc con có thật sự thích ngôi trường này hay không, cảm nghĩ của con ra sao. Chúng ta hầu như chỉ quan tâm đến việc bố mẹ có ưng hay không mà quên rằng, con mới là đối tượng chính tiếp xúc với trường nhiều nhất.
Do đó, trước khi đăng ký chọn trường cho con, bố mẹ có thể dành thời gian để trò chuyện cùng con, xem sở thích của con như thế nào, mong muốn của con ra sao,… để chọn được trường học phù hợp với con.
Cân nhắc chương trình giáo dục tại trường khi chọn trường cho con
“Thời khóa biểu của trường có khoa học hay không? Chương trình học có quá tải hay vượt quá sức học của con hay không? Trường có các câu lạc bộ hay các hoạt động ngoại khóa không? Trường có các lớp rèn luyện thể chất, lớp năng khiếu không?…” là những câu hỏi phụ huynh cần đặt ra khi chọn trường cho con.
Chương trình giáo dục có ảnh hưởng rất lớn đến trẻ. Vì thế, nên cân nhắc theo mong muốn của phụ huynh, khả năng của trẻ để có thể chọn được môi trường phù hợp nhất.
Học phí của trường
Trường có học phí cao hay thấp, có phù hợp với điều kiện kinh tế của gia đình hay không cũng là một việc cần phải suy nghĩ thật kỹ nếu muốn chọn trường cho con. Việc trẻ phải chuyển trường đột ngột vì bố mẹ không đủ kinh phí để tiếp tục đóng tiền học cho con sẽ dễ khiến trẻ cảm thấy tự ti, mất thời gian thích nghi với môi trường mới nên việc học sa sút,…
Xem thêm: Vì sao trường học với con lại “đáng sợ” đến thế?
Đặc biệt, cần lưu ý rằng môi trường tại các trường quốc tế sẽ có chương trình giảng dạy, phương pháp học tập khác biệt với trường công lập. Nếu đã quyết định cho con học tại các trường này, cần xác định sẽ cho trẻ học đến hết 12 năm học vì nếu chuyển sang trường công, trẻ sẽ khó có thể quen với cách giảng dạy mới.
Vì thế, nếu muốn chọn trường quốc tế hoặc những ngôi trường có học phí cao, bạn nên để dành một khoản tiền đủ cho suốt thời gian con học tập tại trường. Một kinh nghiệm cho bạn khi chọn trường cho con chính là cân nhắc đến các ngôi trường có học phí mỗi tháng bằng 1/10 so với tổng thu nhập của bố mẹ để cho dù có bất kỳ tai nạn hi hữu nào xảy ra cũng không đột ngột gián đoạn việc học của con.
Cơ sở vật chất của trường
Khi chọn trường cho con, chúng ta thường quên đi yếu tố cơ sở vật chất. Tuy nhiên, đây lại là một yếu tố đặc biệt quan trọng. Cơ sở vật chất được đầu tư chất lượng trước tiên sẽ giúp đảm bảo an toàn cho trẻ trong quá trình học tập, sinh hoạt tại trường. Phụ huynh không cần phải quá lo lắng về tai nạn có thể xảy ra khi trẻ theo học tại đây.
Hơn nữa, chọn trường cho con có cơ sở vật chất ở mức tốt còn tạo điều kiện thuận lợi để trẻ được học tập một cách thuận lợi nhất. Trường có nhiều trang thiết bị hiện đại sẽ hỗ trợ việc học của trẻ được tốt hơn, trẻ cũng có cơ hội được tiếp cận với nhiều máy móc tiên tiến, không “tụt hậu” trong thời đại công nghệ 4.0.
Năng lực giảng dạy của giáo viên – yếu tố để chọn trường cho con
Tuy việc trẻ có học giỏi hay không phụ thuộc rất nhiều vào khả năng và sự nỗ lực của con nhưng chúng ta cũng không thể phủ nhận vai trò của giáo viên trong việc hướng dẫn, định hướng trẻ. Do đó, nếu muốn chọn trường cho con, nên dành thời gian để tìm hiểu về đội ngũ giáo viên nơi con chuẩn bị theo học. Tốt nhất, nên tìm hiểu cả về kỹ năng chuyên môn lẫn phương pháp giảng dạy xem có phù hợp hay không bạn nhé.
Ngoài ra, mỗi trường sẽ có đội ngũ Ban Giám hiệu điều hành và đưa ra những định hướng phát triển sao cho tốt nhất với học sinh. Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về Ban Giám hiệu nhà trường và các định hướng được đề ra trong những năm gần đây để có cái nhìn tổng quan hơn khi chọn trường cho con.
Trường học có thuận tiện cho việc đi lại hay không?
Một vấn đề khác không thể bỏ qua khi chọn trường cho con chính là trường có gần nhà không, có thuận tiện cho việc đi lại hay không. Điều này đặc biệt quan trọng khi con đang trong cấp 1, cấp 2 – không thể tự di chuyển đến trường học mà cần đến sự “trợ giúp” của bố mẹ, người thân.
Tốt nhất không nên chọn trường quá xa nhà và ưu tiên trường nằm trên cùng tuyến đường với đường đi làm của bố mẹ. Như vậy, việc đưa đón trẻ cũng trở nên dễ dàng hơn rất nhiều đấy nhé! Ngoài ra, nếu trẻ có thể tự đi học bằng cách đi bộ, đi xe đạp, nên chọn trường nằm cùng hướng đường với nhà, hạn chế việc trẻ phải băng qua đường để tránh các tai nạn giao thông có thể xảy ra.
Nếu trẻ đi học bằng xe buýt, trước tiên phụ huynh cần tìm hiểu xem có tuyến xe nào đi từ nhà đến trường hay không và cân nhắc đến việc nếu trẻ phải học thêm, ở lại trường buổi tối thì việc di chuyển như thế nào cho thuận tiện nhất.
Trường chuyên hay trường thường; trường công lập hay trường tư thục, trường “nội địa” 100% hay trường quốc tế đều có ưu – nhược điểm riêng biệt mà chúng ta cần cân nhắc trước khi chọn trường cho con. Vì thế, hãy cố gắng dành thời gian để tìm hiểu về từng mô hình trường học, các ngôi trường bạn đang “nhắm” cho con để có thể cân nhắc bởi nếu chọn sai trường có thể để lại nhiều hậu quả đáng tiếc, không thể khắc phục được.
Dĩ nhiên, mỗi người sẽ có những tiêu chí riêng khi chọn trường cho con nhưng bạn có thể dựa trên các đề mục mà Mẹ và Con gợi ý để lựa chọn ngôi trường phù hợp nhất với trẻ và gia đình bạn nhé!
