Tính đến thời điểm này, trong số các tai biến sản khoa bao gồm nhiễm khuẩn hậu sản, băng huyết sau sinh, sản giật… thì tai biến vỡ tử cung được xếp vào hàng tai biến nguy hiểm nhất. Tuy nhiên, không phải mẹ bầu nào cũng hiểu rõ về biến chứng này.
1. Vỡ tử cung là gì?
Đây là một tai biến có thể xảy ra trong quá trình chuyển dạ, biểu hiện bằng việc tử cung bị vỡ khiến thai bị đẩy vào trong ổ bụng một phần hay toàn bộ thai và rau tuỳ theo chỗ vỡ to hay nhỏ, dẫn đến nguy cơ tử vong cao cho cả mẹ bầu và thai nhi.
Vỡ tử cung có thể xảy ra trong giai đoạn nửa cuối thời kỳ thai nghén hoặc xảy ra trong lúc chuyển dạ đối với những tử cung có sẹo mổ cũ.
Vỡ tử cung – tai biến thai kì nguy hiểm nhất (Ảnh minh họa).
2. Phân loại các trường hợp vỡ tử cung
Như đã nói trên vỡ tử cung chia thành 2 loại: vỡ tử cung trong khi chuyển dạ và vỡ tử cung trong thời kì thai nghén.
2.1. Vỡ tử cung trong khi chuyển dạ:
- Nguyên nhân:
Về phía mẹ bầu, nguyên nhân có thể do khung chậu hẹp hay bất thường làm thai không qua được. Do tử cung bị tổn thương, con rạ đã đẻ nhiều lần hay có sẹo mổ cũ. Do khối u tiền đạo. Do trước đó được truyền oxytocin quá tốc độ. Do đẩy tử cung lúc thai phụ rặn đẻ mà ngôi thai chưa lọt .
Về phía thai nhi, nguyên nhân có thể do ngôi thai to gây bất đối xứng với khung chậu, to toàn bộ hay to từng phần. Do ngôi mông mắc đầu hậu. Do ngôi thai bất thường như ngôi thóp trước, ngôi trán, ngôi mặt kiểu thế sau…
- Triệu chứng:
Hầu hết tình trạng vỡ tử cung diễn ra trước khi vỡ sẽ xuất hiện hiện tượng dọa vỡ.
Triệu chứng của dọa vỡ tử cung: Đau bụng từng cơn ngày càng tăng sau khi vỡ ối. Cơn co tử cung ngày càng mạnh, dồn dập, kéo dài. Đoạn dưới tử cung ngày càng kéo cao đến gần ngang rốn. Khi đoạn dưới tới gần rốn, thì co thắt lại làm cho tử cung có hình quả bầu thắt ở giữa gọi là dấu hiệu vòng Bandl(+). Nắn ở bên tử cung thấy hai dây chằng tròn nổi rõ, căng lên như dây đàn gọi là dấu hiệu Trommel. Tim thai chậm hoặc không đều. Ngôi thai bất thường hoặc ngôi chỏm sa chi, ối đã vỡ hoặc khung chậu hẹp.
Ở giai đoạn dọa vỡ tử cung nếu không xử lý kịp thời sẽ dẫn đến vỡ tử cung.
Vỡ tử cung trong khi chuyển dạ (Ảnh minh họa).
Triệu chứng của vỡ tử cung: Đau bụng dồn dập, đau quằn quại sau khi bị vỡ ối. Cảm thấy càng ngày càng mệt, vã mồ hôi và xuất hiện tình trạng chảy máu âm đạo. Da niêm mạc ngày càng nhợt nhạt, thở nông và nhanh, chân tay lạnh, mạch nhanh nhỏ, huyết áp giảm dần. Bụng chướng, cảm giác các phần thai nhi lổn nhổn dưới da bụng, không thấy tử cung, đau toàn bụng và có một điểm đau khu trú. Không thấy ngôi thai hoặc ngôi thai cao hơn lúc trước và có máu đỏ tươi chảy ra nhiều.
2.2. Vỡ tử cung trong thời kỳ thai nghén
Vỡ tử cung trong thời kì thai nghén xảy ra trong ba tháng cuối thai kì. Xảy ra chủ yếu do nứt sẹo mổ cũ nên không có giai đoạn doạ vỡ như tử cung bình thường. Tuy nhiên, trước khi vỡ vẫn có dấu hiệu báo động khi nứt sẹo mổ cũ.
Triệu chứng báo trước khả năng nứt sẹo mổ cũ: Trong ba tháng cuối thai kì hay trong lúc chuyển dạ mẹ bầu xuất hiện tình trạng đau bụng từng cơn nhẹ. Vùng tử cung nơi có sẹo mổ tử cung cũ có một điểm đau khư trú tương ứng với sẹo mổ tử cung cũ. Nắn trên thành bụng thấy có điểm đau cố định khư trú ở vùng có sẹo mổ tử cung cũ. Ra vài giọt máu đỏ tươi qua âm đạo, cơn co và điểm đau khu trú đó càng rõ rệt hơn.
Vỡ tử cung thời kì thai nghén (Ảnh minh họa).
Vỡ tử cung dù thuộc loại nào trong 2 trường hợp kể trên đều được xem là một tai biến thai kì vô cùng nguy hiểm và đều có khả năng cao gây tử vong cho cả mẹ bầu và thai nhi.
