Chắc hẳn than hoạt tính đã không còn quá xa lạ với nhiều người vì công dụng của chúng mang lại là vô cùng lớn. Cùng tìm hiểu về lợi ích của thành phần này để có cách dùng đúng nhất nhé!
Than hoạt tính là gì?
Than hoạt tính là một loại bột mịn màu đen tuyền được làm từ những nguyên liệu như: than cốc, than bùn, than đá, mùn cưa, hạt ô liu, vỏ dừa… Để sản xuất loại than này cần nung nóng ở nhiệt độ rất cao. Khi nguyên liệu này gặp nhiệt độ cao sẽ làm thay đổi cấu trúc bên trong và làm giảm kích cỡ các lỗ và gia tăng diện tích bề mặt khiến than trở nên xốp hơn bình thường.
Than hoạt tính không nên bị nhầm lẫn với than cục dùng để nướng, dù cả hai đều có thể được làm từ chung vật liệu, than cục chưa được kích hoạt ở nhiệt độ cao. Hơn thế nữa, chúng chứa các chất phụ gia gây độc cho con người.
Giúp giải độc khẩn cấp
Nhờ vào đặc điểm nổi bật là liên kết các độc tố nên than hoạt tính được sử dụng nhiều trong y tế. Ví dụ chúng có thể được sử dụng trong các trường hợp nhiễm độc cơ thể. Ở người, chất này đã được sử dụng làm thuốc giải độc từ đầu những năm 1800.
Bên cạnh đó, chúng có thể dùng để điều trị cho việc dùng thuốc kê đơn quá liều, cũng như các loại thuốc bán không cần đơn như aspirin, acetaminophen và thuốc an thần. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi sử dụng một lượng từ 50 – 100gr thành phần này thì trong khoảng 5 phút sau khi uống thuốc sẽ giúp giảm sự hấp thu các loại thuốc khác vào cơ thể khoảng 74%.
Giúp tăng cường chức năng thận
Than hoạt tính có thể hỗ trợ thúc đẩy chức năng thận, giúp giảm lượng chất thải khi đến thận. Vì vậy đây là nguyên liệu rất cần thiết cho những bệnh nhân đang gắp vấn đề về thận mãn tính, đặc biệt là những trường hợp không thể lọc được chất thải tốt.
Thận sẽ giúp lọc máu mà không cần sự hỗ trợ nào. Tuy nhiên nhiều bệnh nhân đang gặp phải tình trạng bệnh thận mãn tính thường không thể lọc bỏ urê cùng như những độc tố khác khỏi cơ thể. Lúc này than hoạt tính đóng vai trò như một thành phần giúp lọc những chất độc tố, đặc biệt là urê.
Giảm triệu chứng của hội chứng mùi cá
Hội chứng mùi cá là một tình trạng có tính di truyền khi trimethylamine (TMA) – hợp chất có mùi giống như cá thối, rác tích tụ nhiều trong cơ thể. Những người khỏe mạnh sẽ chuyển hóa hợp chất TMA có mùi tanh thành một hợp chất không mùi trước khi đào thải qua nước tiểu. Tuy nhiên, đối với những người mắc phải hội chứng mùi cá thối thường thiếu loại enzyme cần thiết để thực hiện sự chuyển hóa bình thường này. Điều này khiến cho các TMA tích tụ nhiều trong cơ thể, mồ hôi, hơi thở… đặc biệt là nước tiểu sẽ dẫn đến mùi hôi, mùi cá thối.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bề mặt xốp của than hoạt tính có thể giúp giữ các hợp chất có mùi hôi như TMA, giúp làm tăng khả năng bị bài tiết của chúng.
Có thể giảm mỡ máu
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng than hoạt tính có thể giảm mức cholesterol xuống mức an toàn. Vì trong loại bột này có thể liên kết các cholesterol và axit mật có chứa cholesterol trong ruột, ngăn cơ thể hấp thụ chúng một cách quá mức.
Trong một nghiên cứu, dùng 24 gram than hoạt tính mỗi ngày trong bốn tuần đã làm giảm 25% cholesterol toàn phần và 25% cholesterol xấu LDL. Nồng độ cholesterol HDL tốt cũng tăng 8%. Trong một nghiên cứu khác, uống 4 -32 gram than hoạt tính mỗi ngày giúp giảm cholesterol toàn phần và xấu LDL xuống 29% – 41% ở những người có mức cholesterol cao.
Giúp ngăn ngừa bụi bẩn, chất độc
Chắc hẳn các bạn đã quá quen thuộc với những loại khẩu trang làm từ carbon. Đây là than hoạt tính đã qua xử lý bằng nhiệt độ hơi nước (dao động từ 9000 – 1000 độ C) trong môi trường yếm khí để tạo thành những carbon có cấu trúc mao mạch khá lớn, nhằm giảm khối lượng riêng giúp tăng bề mặt tiếp xúc. Thông thường các loại khẩu trang này sẽ chứa trực tiếp than hoạt tính hoặc được điều chế từ sợi than.
Nhờ vào thành phần chính cùng với cách sản xuất nên khẩu trang này không những có khả năng lọc bụi bẩn mà còn giúp loại bỏ một số hóa chất, khí độc hại như: H2S, SO2, CO2… giảm thiểu tối đa tình trạng xâm nhập vào phổi. Giúp bảo vệ sức khỏe tốt hơn. Tuy nhiên, bạn nên tìm mua khẩu trang tại những nhà sản xuất uy tín cũng như đeo khẩu trang đúng cách để tăng hiệu quả phòng bệnh cũng như bụi bẩn.
Làm trắng răng
Chính vì công dụng này mà ngày càng có nhiều dòng kem đánh răng được điều chế từ than hoạt tính. Bên cạnh công dụng làm trắng răng, thành phần này còn giúp cân bằng độ pH trong răng miệng nhờ vậy sẽ giúp ngăn ngừa sâu răng, giảm hôi miệng và các bệnh về nướu nhanh chóng.
Nhờ vào tác động hấp thụ những mảng bám và các mảnh vụn siêu nhỏ từ thực phẩm – nguyên nhân gây ố vàng. Nên chúng đã trở thành nguyên liệu làm sạch răng miệng được ưa chuộng hiện nay.
Chăm sóc da
Đối với phương pháp áp dụng than hoạt tính để điều trị bên ngoài bạn có thể dùng để điều trị mùi cơ thể và mụn trứng cá. Đồng thời có thể giúp điều trị mụn trứng cá nhanh chóng. Giống như đặc tình khử động khi dùng bên trong cơ thể, các dòng mặt nạ có kết hợp nguyên liệu này cùng lô hội, yến mạch… sẽ giúp liên kết các chất độc bụi bẩn. Giúp giảm nhanh chóng các vấn đề về da hoặc phản ứng da do vết cắn của côn trùng.
Than hoạt tính có an toàn không?
Đây là nguyên liệu được cho là an toàn trong hầu hết các cách sử dụng và tác dụng phụ thường nhỏ, hiếm khi xảy ra. Một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất chính là khó chịu, buồn nôn và nôn. Ngoài ra táo bón đi phân đen cũng là tác dụng phụ thường gặp khi dùng.
Khi dùng than hoạt tính để làm thuốc giải độc khẩn cấp thường xảy ra tình trạng đi vào phổi thay vì dạ dày. Điều này xảy ra khi người sử dụng gặp tình trạng nôn hay đang buồn ngủ, không đủ tỉnh táo. Vì nguy cơ này, than hoạt tính chỉ nên dùng cho những bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo.
Hơn nữa, than hoạt tính có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng ở những người mắc bệnh rối loạn chuyển hóa porphyria, một bệnh di truyền hiếm gặp ảnh hưởng đến da, ruột và hệ thần kinh. Điều đáng nói là nguyên liệu cũng có thể làm giảm sự hấp thụ của một số loại thuốc. Do đó, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng loại thuốc này.
Hy vọng với những thông tin trên đây các bạn sẽ hiểu hơn về công dụng của than hoạt tính. Bên cạnh đó, bạn sẽ biết cách sử dụng hợp lý để phát huy tối đa công dụng của chúng.
