Suy thận cấp là tình trạng thận bị tổn thương, có thể xảy ra do mất máu, nhiễm độc hoặc tổn thương thực thể. Suy thận cấp xảy ra nhanh chóng, gây ra các triệu chứng toàn thân, chẳng hạn như buồn nôn và lú lẫn. Đây là một tình trạng nghiêm trọng, nhưng hoàn toàn có thể được điều trị. Nếu được điều trị thích hợp sẽ không để lại những biến chứng ảnh hưởng đến tính mạng.

Triệu chứng suy thận cấp tính

Thận theo dõi lượng chất lỏng, chất điện giải và chất thải trong cơ thể và gửi các chất dư thừa để loại bỏ qua nước tiểu. Các triệu chứng của suy thận cấp xảy ra do các chất này tích tụ trong cơ thể khi thận không hoạt động bình thường. Mức chất lỏng và chất điện giải bình thường là cần thiết để toàn bộ cơ thể hoạt động tối ưu. Chất thải độc hại đối với hầu hết các tế bào và mô của cơ thể, dẫn đến các triệu chứng trên diện rộng.

Các triệu chứng suy thận cấp phát triển nhanh chóng, trong vài giờ hoặc vài ngày. Các triệu chứng phổ biến nhất của là:

Thiếu năng lượng và mệt mỏi: Đây là kết quả của sự rối loạn chức năng sớm của các cơ quan trong cơ thể bạn, không có nồng độ chất điện giải phù hợp để hoạt động như bình thường.
Chán ăn, buồn nôn và nôn: Cảm giác này xảy ra do hệ thống tiêu hóa của bạn—cần có các men tiêu hóa, cơ bắp và dây thần kinh khỏe mạnh để hoạt động bình thường—có thể chậm lại và không thể duy trì hoạt động bình thường nếu thận của bạn không điều chỉnh đúng các chất. trong cơ thể bạn.
Yếu cơ toàn thân: Cơ bắp của bạn cần chất điện giải để có thể hoạt động. Khi bạn bị suy thận, điều này sẽ khiến chức năng cơ bắp bị ảnh hưởng.
Nhịp tim nhanh, chậm hoặc không đều: Nhịp tim của bạn được kiểm soát bởi các cơ tim (tim) dựa vào một số chất điện giải quan trọng để hoạt động bình thường. Cơ thể bạn cố gắng duy trì chức năng tim càng lâu càng tốt. Nếu cơ thể bạn không thể bù đắp những ảnh hưởng của suy thận cấp, chức năng tim của bạn có thể bị ảnh hưởng, tạo ra nhịp tim không đều. Điều này cuối cùng có thể dẫn đến việc thiếu nguồn cung cấp máu đầy đủ trong cơ thể.
Lú lẫn: Một triệu chứng nghiêm trọng của suy thận cấp, lú lẫn có nghĩa là não của bạn không được cung cấp đủ máu. Nếu bạn cảm thấy lú lẫn do suy thận cấp, bạn có thể nhanh chóng tiến tới bất tỉnh hoặc hôn mê.
Mất ý thức hoặc hôn mê: Triệu chứng này có nghĩa là não không được cung cấp đủ máu và có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn trừ khi bạn được chăm sóc y tế khẩn cấp.
Tắc nghẽn đường tiết niệu: Các triệu chứng bao gồm són tiểu, đi tiểu nhiều vào ban đêm (tiểu đêm ), đi tiểu thường xuyên, cảm giác bàng quang không thông hoàn toàn, buồn tiểu liên tục (tiểu gấp) hoặc dòng nước tiểu yếu. Ngoài ra, bạn có thể cảm thấy đau dữ dội vùng bụng dưới hoặc đau mạn sườn, tiểu ra máu, màu nước tiểu đục, cảm giác nóng rát khi đi tiểu (khó tiểu), khó tiểu và đau hoặc khó chịu ở tinh hoàn hoặc dương vật ở nam giới.

Nguyên nhân suy thận cấp tính

Thận bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, chẳng hạn như huyết áp, thuốc men, sức khỏe tổng thể, chế độ ăn uống và lượng nước mà một người uống. Có một số cách khác nhau mà suy thận cấp có thể xảy ra. Bất cứ điều gì gây tổn thương thận nhanh chóng sẽ làm giảm khối lượng công việc mà thận có thể làm.

Suy thận cấp tính có thể là tạm thời hoặc có thể là dấu hiệu của một vấn đề lớn hơn. Có ba nhóm nguyên nhân chính gây suy thận cấp:

Các nguyên nhân gây suy thận bắt đầu trước khi máu đến thận. Ví dụ, huyết áp thấp sẽ xảy ra nếu tim của bạn không hoạt động hiệu quả hoặc nếu bạn bị mất nước nghiêm trọng. Trong trường hợp này, bản thân thận không phải là vấn đề chính, nhưng chúng đang bị ảnh hưởng do nguồn cung cấp máu thấp. Điều này khiến thận khó thực hiện công việc lọc máu.Nhiễm trùng nặng thậm chí có thể tiến triển thành sốc nhiễm trùng , một tình trạng có thể gây tổn thương thận cấp tính do huyết áp giảm xuống mức thấp khiến thận không thể hoạt động hiệu quả.
Suy thận cấp tính do thận bị tổn hại. Các chất độc, bao gồm hóa chất, thuốc bất hợp pháp và thậm chí một số loại thuốc được kê đơn, phải đi qua thận và có thể làm hỏng thận. Ví dụ về các loại thuốc có thể gây suy thận cấp tính bao gồm các chất cản quang dùng cho xét nghiệm hình ảnh. Những loại thuốc này không khiến tất cả những người dùng chúng bị suy thận cấp tính, nếu không sẽ không ai sử dụng chúng. Nhưng chúng có thể gây suy thận cấp tính cho một số người và khó có thể đoán trước được liệu bạn có bị phản ứng này hay không. Đôi khi, bạn có thể cần xét nghiệm máu để đo chức năng thận trước khi có thể dùng thuốc có nhiều khả năng gây suy thận cấp. Các tình huống khác có thể gây suy thận cấp ở thể nội tại bao gồm thiếu oxy trong máu, nhiễm trùng thận, viêm thận và các bệnh về thận. Một viên sỏi thận rất lớn cũng có thể gây ra tổn thương nội tại cho thận.
Suy thận cấp tính do đường tiết niệu, là nơi nước tiểu chảy sau khi được thận xử lý. Những nguyên nhân này bao gồm các vấn đề liên quan đến niệu quản (ống dẫn nước tiểu đến bàng quang), bàng quang hoặc niệu đạo (ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra khỏi cơ thể). Ví dụ, một viên sỏi thận lớn hoặc một khối u có thể nằm trong bàng quang hoặc niệu đạo. Nếu nó đủ lớn để nước tiểu không thể đi qua, nước tiểu có thể bắt đầu trào ngược lên thận. Áp lực này và dòng chảy ngược của nước tiểu có thể gây ra chứng ứ nước niệu quản (giãn niệu quản và hoặc thận) và tổn thương thận cấp tính.

Chẩn đoán suy thận cấp tính như thế nào?

Có một số tiêu chuẩn để chẩn đoán suy thận cấp . Nếu bạn có một trong ba tiêu chí sau trong vòng 48 giờ, điều này có nghĩa là bạn bị suy thận cấp:

Nếu creatinine huyết thanh của bạn (xét nghiệm máu đo chức năng thận) tăng 0,3 mg/dl
Nếu creatinine huyết thanh của bạn tăng từ 50 phần trăm trở lên so với mức bình thường
Nếu lượng nước tiểu của bạn giảm xuống còn 0,5 ml trên mỗi kg trọng lượng cơ thể mỗi giờ trong hơn sáu giờ

Nếu bạn bị tổn thương thận cấp tính, bạn có thể tạo ra đủ lượng nước tiểu hoặc rất ít nước tiểu. Bạn thậm chí có thể tăng đáng kể mức creatinine, điều này cho thấy bạn bị tổn thương thận cấp tính nhưng vẫn tạo ra lượng nước tiểu bình thường.

Hơn một nửa số người bị suy thận cấp tiếp tục tạo ra nước tiểu theo cách có vẻ bình thường.

Đối với người lớn, lượng nước tiểu bình thường là 0,5 đến 1 ml mỗi giờ cho mỗi kg trọng lượng cơ thể hoặc một đến hai lít mỗi ngày.
Đối với trẻ em, khoảng 1 ml mỗi giờ mỗi kg là bình thường.
Đối với trẻ sơ sinh, 2 ml mỗi giờ cho mỗi kg trọng lượng cơ thể được coi là bình thường.

Có ba loại mô tả lượng nước tiểu trong chấn thương thận cấp tính:

Không thiểu niệu: Tình trạng này mô tả tình trạng một người tiếp tục tạo ra đủ lượng nước tiểu, thường là hơn 400 ml mỗi ngày hoặc nhiều hơn, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và lượng chất lỏng uống vào.
Thiểu niệu: Điều này mô tả một tình huống trong đó một người tạo ra 400 ml nước tiểu hoặc ít hơn mỗi ngày.
Anuric: Điều này mô tả một tình huống trong đó một người tạo ra ít hơn 100 ml nước tiểu mỗi ngày.

Điều trị suy thận cấp tính

Việc điều trị suy thận cấp phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra vấn đề cũng như mức độ nghiêm trọng của tình hình. Nhiều người cải thiện khi điều trị và không gặp các vấn đề lâu dài hoặc suy thận mãn tính .Xác định vấn đề và được điều trị càng nhanh càng tốt là cách tốt nhất để ngăn ngừa tổn thương thận gây ra các vấn đề về thận suốt đời hoặc cần điều trị lọc máu.

Phương pháp điều trị có thể bao gồm:

Truyền dịch tĩnh mạch (IV): Một người bị suy thận cấp do mất nước nghiêm trọng sau khi bị say nắng có thể cải thiện bằng truyền dịch IV . Khi thể tích chất lỏng thấp là nguyên nhân dẫn đến suy thận cấp, việc cung cấp chất lỏng cho cơ thể có thể giúp phục hồi mức chất lỏng
Quản lý chất điện giải: Nếu chất lỏng và chất điện giải của bạn không nằm trong phạm vi tối ưu, các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể cung cấp cho bạn chất bổ sung chất điện giải hoặc cung cấp cho bạn các loại thuốc có thể loại bỏ một số chất điện giải dư thừa.
Ngừng sử dụng chất độc: Nếu suy thận cấp do thuốc hoặc chất bổ sung gây ra, việc điều trị nên bao gồm việc ngừng sử dụng thuốc.
Lọc máu: Khi các chất độc không được loại bỏ một cách hiệu quả nếu bạn chỉ cần ngừng dùng chúng, việc điều trị suy thận cấp tính đòi hỏi phải loại bỏ hóa chất khỏi cơ thể càng nhanh càng tốt. Đôi khi cần phải lọc máu, một phương pháp mà máy có thể thực hiện công việc của thận bằng cách loại bỏ chất độc và điều chỉnh cân bằng chất lỏng và chất điện giải.

Suy thận cấp nên ăn gì?

Suy thận cấp thì nên xây dựng chế độ dinh dưỡng như thế nào? Đâu là những loại thực phẩm tốt cho người bị suy thận cấp? Một số thực phẩm mà bạn có thể thêm vào chế độ dinh dưỡng của mình bao gồm:

Súp lơ trắng: Súp lơ trắng là một loại rau bổ dưỡng, là nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin C, vitamin K và vitamin B folate. Nó cũng chứa đầy các hợp chất chống viêm như indoles và là một nguồn chất xơ tuyệt vời.
Quả việt quất: Quả việt quất chứa nhiều chất dinh dưỡng và là một trong những nguồn chất chống oxy hóa tốt nhất mà bạn có thể ăn. Đặc biệt, những quả mọng ngọt này chứa chất chống oxy hóa được gọi là anthocyanin, có thể bảo vệ chống lại bệnh tim, một số bệnh ung thư, suy giảm nhận thức và tiểu đường. Chúng cũng là một sự bổ sung tuyệt vời cho chế độ ăn uống thân thiện với thận, vì chúng chứa ít natri, phốt pho và kali.
Cá vược: Cá vược là một loại protein chất lượng cao có chứa chất béo cực kỳ tốt cho sức khỏe được gọi là omega-3. Omega-3 giúp giảm viêm và có thể giúp giảm nguy cơ suy giảm nhận thức, trầm cảm và lo lắng. Trong khi tất cả các loại cá đều có hàm lượng phốt pho cao, cá vược chứa lượng phốt pho thấp hơn các loại hải sản khác. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải tiêu thụ những phần nhỏ để kiểm soát mức phốt pho của bạn.
Nho đỏ: Nho đỏ chứa nhiều vitamin C và chứa chất chống oxy hóa gọi là flavonoid, đã được chứng minh là có tác dụng giảm viêm. Ngoài ra, nho đỏ chứa nhiều resveratrol, một loại flavonoid đã được chứng minh là có lợi cho sức khỏe tim mạch, đồng thời bảo vệ chống lại bệnh tiểu đường và suy giảm nhận thức.
Lòng trắng trứng: Mặc dù lòng đỏ trứng rất bổ dưỡng, nhưng chúng chứa lượng phốt pho cao, khiến lòng trắng trứng trở thành lựa chọn tốt hơn cho những người theo chế độ ăn kiêng dành cho người thận. Lòng trắng trứng cung cấp nguồn protein chất lượng cao, thân thiện với thận. Thêm vào đó, chúng là một lựa chọn tuyệt vời cho những người đang điều trị lọc máu, những người có nhu cầu protein cao hơn nhưng cần hạn chế phốt pho.
Tỏi: Những người có vấn đề về thận nên hạn chế lượng natri trong chế độ ăn uống của họ, bao gồm cả muối bổ sung. Tỏi cung cấp một sự thay thế thơm ngon cho muối, tăng thêm hương vị cho các món ăn đồng thời mang lại lợi ích dinh dưỡng. Nó là một nguồn mangan, vitamin C và vitamin B6 tốt, đồng thời chứa các hợp chất lưu huỳnh có đặc tính chống viêm.
Kiều mạch: Nhiều loại ngũ cốc nguyên hạt có xu hướng chứa nhiều phốt pho, nhưng kiều mạch là một ngoại lệ tốt cho sức khỏe. Kiều mạch rất bổ dưỡng, cung cấp một lượng lớn vitamin B, magie, sắt và chất xơ. Nó cũng là một loại ngũ cốc không chứa gluten, làm cho kiều mạch trở thành lựa chọn tốt cho những người mắc bệnh celiac hoặc không dung nạp gluten.
Dầu ô liu: Dầu ô liu là một nguồn chất béo lành mạnh và không chứa phốt pho nên là một lựa chọn tuyệt vời cho những người mắc bệnh thận. Thông thường, những người mắc bệnh thận tiến triển gặp khó khăn trong việc duy trì cân nặng, do đó những thực phẩm lành mạnh, giàu calo như dầu ô liu trở nên quan trọng. Phần lớn chất béo trong dầu ô liu là chất béo không bão hòa đơn có tên là axit oleic, có đặc tính chống viêm. Hơn nữa, chất béo không bão hòa đơn ổn định ở nhiệt độ cao, làm cho dầu ô liu trở thành lựa chọn lành mạnh để nấu ăn.
Bắp cải: Bắp cải thuộc họ rau họ cải và chứa nhiều vitamin, khoáng chất và các hợp chất thực vật mạnh mẽ. Đó là một nguồn tuyệt vời của vitamin K, vitamin C và nhiều loại vitamin B. Hơn nữa, nó cung cấp chất xơ không hòa tan, một loại chất xơ giúp hệ tiêu hóa của bạn khỏe mạnh bằng cách thúc đẩy nhu động ruột đều đặn và bổ sung khối lượng lớn vào phân.
Ớt chuông: Ớt chuông chứa một lượng chất dinh dưỡng ấn tượng nhưng lại ít kali, không giống như nhiều loại rau khác. Những quả ớt có màu sắc rực rỡ này chứa nhiều vitamin C chống oxy hóa mạnh mẽ.
Hành tây Hành tây là tuyệt vời để cung cấp hương vị không chứa natri cho các món ăn dành cho người bị suy thận cấp. Giảm lượng muối ăn vào có thể là một thách thức, khiến việc tìm kiếm các chất thay thế muối có hương vị là điều bắt buộc. Hành tây có thể giúp bạn làm điều này, tăng hương vị cho món ăn của bạn.

Xét nghiệm chức năng thận

Xét nghiệm chức năng thận là một nhóm các xét nghiệm kiểm tra chức năng thận của bạn. Các xét nghiệm này không dùng để chẩn đoán suy thận cấp, nhưng chúng được dùng để theo dõi xem tình trạng suy thận của bạn đang cải thiện hay xấu đi.

Thông thường, các xét nghiệm chức năng thận có thể xác định mức độ nghiêm trọng của vấn đề, cung cấp một số thông tin chi tiết về nguyên nhân của vấn đề và được lặp lại để cho biết thận có đáp ứng với điều trị hay không.

Xét nghiệm chức năng thận bao gồm:

Creatinine: Một chất thải được tạo ra do sự phân hủy cơ bắp, mức độ creatinine trong máu của bạn cho biết thận của bạn hoạt động tốt như thế nào vì thận sẽ loại bỏ creatinine khỏi máu. Mức trên 1,21 mg/dL được coi là cao và là dấu hiệu cho thấy thận không hoạt động bình thường.
Nitơ urê máu (BUN): Nitơ urê, cũng được đo trong máu, được loại bỏ bởi thận. Mức trên 25 mg/dL gợi ý suy thận.
Tốc độ lọc cầu thận (GFR): Con số này được tính toán dựa trên mức độ creatinine trong máu của bạn, với phép tính tính đến tuổi, chiều cao, cân nặng và các yếu tố khác giải thích cho những thay đổi dự kiến của từng cá nhân. Mức lọc cầu thận bình thường phải trên 60. Mức lọc cầu thận dưới 20 thường có nghĩa là một người bị suy thận.
Xét nghiệm nước tiểu: Xét nghiệm nước tiểu có thể xác định máu, protein, nhiễm trùng, viêm và thuốc. Thông tin này cung cấp cái nhìn sâu sắc về nguyên nhân, và đôi khi là sự tiến triển của suy thận cấp.

Điều trị suy thận cấp từ sớm sẽ giúp bạn tăng tỷ lệ phục hồi. Vì thế, nếu có chẩn đoán suy thận cấp, đừng quá bi quan mà thay vào đó hãy cứ tuân theo phác độ điều trị của bác sĩ và xây dựng lối sống lành mạnh để sớm cải thiện tình trạng sức khỏe của mình bạn nhé!