Đình chỉ thai cần thực hiện khi nào?
Trước hết, bạn cần hiểu không phải lúc nào đình chỉ thai cũng đồng nghĩa với… thai nhi sẽ chết. Nhiều thai phụ cứ nghĩ đình chỉ thai cũng giống như “bỏ thai”, nên khi nghe bác sĩ thông báo sẽ phải đình chỉ thai kỳ thì vô cùng hốt hoảng. Đình chỉ thai kỳ có thể thực hiện vì nhiều nguyên nhân khác nhau, như thai phụ không muốn có bé (vì vỡ kế hoạch, chưa kịp kết hôn, bị xâm hại có thai ngoài ý muốn…).
Đình chỉ thai cũng được thực hiện khi xảy ra hiện tượng bất thường: thai chết lưu, không có tim thai, thai ngoài tử cung, phát hiện thai nhi bị dị tật bẩm sinh nặng, nếu sinh ra sẽ là gánh nặng lớn cho gia đình và xã hội. Lúc đó, buộc lòng các bác sĩ phải cho sinh non, giục sinh dù thai nhi chưa đủ ngày đủ tháng. Bé chào đời không còn sự sống hoặc chỉ sống được trong một khoảng thời gian rất ngắn rồi chết.
Tuy nhiên, có một số trường hợp khác, đình chỉ thai ở những tháng cuối cùng của thai kỳ chính là khi bác sĩ phát hiện có những bất thường đe dọa đến thai phụ và thai nhi. Đình chỉ thai trong trường hợp này chỉ có nghĩa là buộc phải cho sinh non, mổ lấy thai chủ động… để bé chào đời sớm hơn dự tính. Bé vẫn có sự sống, vẫn được chăm sóc đặc biệt và vẫn phát triển bình thường sau đó.
Quyết định đình chỉ thai là một quyết định đặc biệt quan trọng. Trên thực tế, đã có không ít người nghe theo chỉ định của bác sĩ là “đình chỉ thai” để rồi sau đó phải hối hận vì đã vội vã. Cũng có những người phụ nữ “liều” giữ lại con. Trong số họ có những người may mắn vì con vẫn khỏe mạnh, bình thường, nhưng cũng có những người khóc thầm vì phải trả giá cho sự liều lĩnh ấy.
Không thể chỉ dựa vào siêu âm để đình chỉ thai
Siêu âm là một phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng cho kết quả khá chính xác. Nhất là khi siêu âm màu 4D ở các tuần thai 12-13 tuần, 22 tuần và 32 tuần thì rất có hiệu quả trong việc phát hiện các dị dạng bất thường hình thái.
Nhưng để quyết định đình chỉ thai nghén, thì không thể chỉ dựa vào siêu âm. Lúc này, siêu âm chỉ có giá trị gợi ý. Bác sĩ phải tiến hành một loạt các xét nghiệm khác mới khẳng định được em bé có dị tật, có bất thường nặng nề hay không để ra quyết định đình chỉ thai nghén.
Với những thai to trên 22 tuần do dị tật (luật pháp cho phép phá thai dưới 22 tuần), phải được sự thông qua của một Hội đồng chẩn đoán trước sinh. Hội đồng này gồm các chuyên gia về nhi khoa, phẫu thuật nhi khoa, chuyên gia về di truyền học, chuyên gia về tâm lý… cùng hội chẩn. Khi cả Hội đồng khẳng định đứa trẻ này khi sinh ra không thể sống được, hoặc sống với những dị tật nặng nề thì mới chỉ định đình chỉ thai nghén và việc có chấp nhận hay không vẫn hoàn toàn là do sản phụ quyết định (theo tư vấn của bác sĩ).
Mẹ cần biết!
Thai phụ nên đi khám thai, siêu âm đúng lịch hẹn của bác sĩ bởi các “mốc” siêu âm rất quan trọng với việc chẩn đoán phát hiện dị tật thai nhi. Còn khi phát hiện có những nghi ngờ về dị tật thai nhi trên hình ảnh siêu âm, không nên vội vã quyết định mà cần phải bình tĩnh đến viện khám để được tiến hành siêu âm lại, làm các xét nghiệm cần thiết.
Khi Hội đồng chẩn đoán trước sinh thống nhất đình chỉ thai nghén thì mới nên quyết định. Bởi đây đều là những chuyên gia đầu ngành, đã cùng thảo luận về những nguy cơ dị tật (dựa trên kết quả siêu âm và các xét nghiệm) cho thấy, em bé sinh ra khả năng sống rất thấp, hoặc sống mà mang những dị tật nặng nề ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ, thể chất của bé.
Siêu âm có sai số nhất định và không thể phát hiện hết các dị tật. Gia đình không nên vội vàng đưa ra quyết định nếu chưa có các xét nghiệm tổng thể và có sự hội chẩn của các khoa liên quan.
Đình chỉ thai có nguy hiểm?
Chắc chắn là có! Bất cứ một can thiệp nào để đình chỉ thai nghén cũng đều ảnh hưởng đến sức khỏe của người phụ nữ. Mặc dù hiện nay có khá nhiều biện pháp đình chỉ thai nghén hiện đại, giảm thiểu tối đa những ảnh hưởng cho người phụ nữ như dùng thuốc để sảy thai tự nhiên, nhưng cũng không thể khẳng định được 100%. Thai càng to thì sự can thiệp càng phức tạp và hậu quả ảnh hưởng càng lớn.
Chỉ lấy ví dụ việc đình chỉ thai vì nguyên nhân phổ biến nhất: có thai ngoài ý muốn và muốn bỏ thai đi, hãy nhớ rằng nạo phá thai là nguyên nhân của 5% số ca tử vong ở sản phụ. Ngoài ra, thủ thuật này dễ dẫn đến thủng tử cung, băng huyết, tổn thương cổ tử cung hoặc âm đạo, tai biến do dùng thuốc gây mê, gây tê. Các tai biến xuất hiện muộn hơn là sót thai, sót nhau, nhiễm khuẩn, chấn thương tâm lý, nhiễm khuẩn gây viêm dính buồng tử cung dẫn đến vô sinh…
Phương pháp nạo phá thai đến nay đã có những cải tiến lớn, tuy vậy vẫn không tránh được việc phải dùng dụng cụ nong bằng kim loại để nong rộng cổ tử cung; dùng que kim loại để dò hướng khoang tử cung và đo độ dài khoang tử cung; dùng ống hút bằng kim loại để hút phôi thai và đế cuống rốn; cuối cùng phải dùng muôi nạo bằng kim loại để nạo sạch khoang tử cung. Từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc đều phải dùng dụng cụ bằng kim loại đưa vào đưa ra, tất nhiên có khả năng làm xước tử cung, thậm chí có thể làm thủng cổ tử cung.
Xin nhớ, đình chỉ thai nghén là chuyện chẳng đặng đừng và hoàn toàn có thể xảy ra những tai biến bất thường. Tuy nhiên, trong một chừng mực đi tìm cái “tốt nhất” giữa cái “chẳng đặng đừng” thì đình chỉ thai an toàn chính là điều cần nhắc đến. Đình chỉ thai an toàn là phương pháp chấm dứt thai nghén do người được đào tạo bài bản, có kỹ năng tốt (bác sĩ có kinh nghiệm), thực hiện tại cơ sở y tế đạt chuẩn với đầy đủ các trang thiết bị, dụng cụ trong môi trường vệ sinh đảm bảo. Đình chỉ thai an toàn sẽ hạn chế được tối đa các tai biến và biến chứng.
Những biện pháp đình chỉ thai an toàn được áp dụng có thể là:
– Phá thai bằng thuốc (nếu cần đình chỉ thai nghén với thai từ 7 tuần trở xuống, tính từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt cuối cùng). Thuốc phá thai sẽ làm cho thai ngừng phát triển và gây co bóp dạ con để đẩy thai ra ngoài như bị sẩy thai, có hiệu quả chấm dứt thai nghén tới 96 – 98%.
– Nạo hút thai bằng cách sử dụng dụng cụ hút chân không để chấm dứt thai kỳ. Biện pháp này được thực hiện đối với thai từ 6 tuần đến hết 12 tuần, tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng. Thai trong buồng tử cung được hút ra ngoài qua ống hút vào một bơm hút. Có hiệu quả chấm dứt thai nghén đến 98%.
– Sử dụng phương pháp nong gắp (dùng cả thuốc và dụng cụ để chấm dứt thai nghén). Được thực hiện đối với thai từ 13 tuần đến 18 tuần tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng. Phương pháp này chỉ an toàn khi người cung cấp dịch vụ là các cán bộ y tế đã được đào tạo và có đủ kỹ năng thực hiện thủ thuật tại cơ sở y tế có đầy đủ phương tiện. Tuy nhiên, bạn có nguy cơ gặp tai biến trong quá trình phá thai cao hơn khi phá thai ba tháng đầu.
Mang thai khi đang áp dụng phương pháp ngừa thai
Mang thai khi đang áp dụng biện pháp ngừa thai sẽ mang đến những rủi ro thai nghén nhất định, nhưng không quá nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Trường hợp này cũng không nhất thiết phải vội thực hiện việc đình chỉ thai.
Với trường hợp có thai khi dùng thuốc ngừa thai dạng phối hợp, hoặc có thai lại quá sớm sau khi dùng thuốc ngừa thai dạng này (trong vòng 1-2 tháng sau khi ngưng thuốc) sẽ làm gia tăng nguy cơ sẩy thai. Nguyên nhân là do các loại thuốc viên tránh thai gây ra sự thay đổi trong tử cung, làm bào thai khó bám chắc vào dạ con.
Ngoài những rủi ro trên thì hầu hết các trường hợp dùng thuốc hay đặt vòng mà lại có thai thì vẫn có thể duy trì thai kỳ khỏe mạnh, bình thường. Với trường hợp lỡ thuốc tránh thai khẩn cấp (sau đấy vẫn mang thai) thì không nên quá lo, vì đây là một dạng thuốc nội tiết có tác dụng ức chế sự rụng trứng, ngăn cản có thai, không cho thai làm tổ chứ không hoàn toàn làm hỏng thai. Vì vậy thai nhi cũng không bị nhiều ảnh hưởng, nhất là khi mẹ chỉ lỡ uống 1-2 viên…
