Khi nào cần áp dụng biện pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI)?
Hiểu một cách đơn giản nhất, IUI (intrauterine insemination) là biện pháp chọn lọc các tinh trùng tốt từ người chồng, sau đó bơm thẳng tinh trùng vào tử cung người vợ. Yêu cầu cơ bản của biện pháp này là người vợ phải có ít nhất 1 trong 2 vòi trứng thông tốt và có trứng rụng. Biện pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung thường được áp dụng để “giải quyết” cho các trường hợp: Sau giao hợp tinh trùng không đi qua cổ tử cung được (do bất thường ở cổ tử cung); Hiếm muộn không rõ nguyên nhân; Hiếm muộn do nam: tinh trùng bị bất thường nhẹ về số lượng và chất lượng, có kháng thể kháng tinh trùng; Vợ chồng vì nguyên nhân gì đó không thể giao hợp bình thường được.
Tinh trùng được bơm vào không phải là tinh trùng “tươi” mà sẽ được lọc rửa trước đó. Việc lọc rửa này nhằm chọn cho được những tinh trùng tốt nhất trong một thể tích nhỏ để giúp đưa vào buồng tử cung. Ngoài ra, việc lọc rửa tinh trùng trước đó còn giúp loại bỏ những “chất độc” đi cùng, tránh nguy cơ sốc phản vệ xảy ra khi bơm tinh dịch vào buồng tử cung.
Làm có… đau không?
Đây là câu được nhiều bệnh nhân hỏi. Thực tế, các cặp vợ chồng điều trị hiếm muộn nếu được chỉ định dùng biện pháp này thì nên an tâm, vì đây là một trong những biện pháp không gây đau, có kết quả cao, chi phí điều trị thấp.
Để thực hiện, bác sĩ sẽ dùng một ống thông nhỏ, bên trong có chứa tinh trùng đã lọc rửa, chọn lọc của người chồng, đưa qua cổ tử cung và bơm trực tiếp vào buồng tử cung. Quá trình thực hiện rất nhanh (khoảng 2-5 phút) và thường không gây đau đối với người bệnh.
Thời điểm thực hiện tốt nhất là trước hoặc sau rụng trứng 6 giờ. Thời gian IUI tùy thuộc vào thời điểm cho HCG (thuốc gây rụng trứng). IUI thường thực hiện 2 lần sau khi cho thuốc rụng trứng HCG 24 và 48 giờ, hoặc 1 lần vào 34-36 giờ.
Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy tỉ lệ có thai của phương pháp IUI thay đổi tùy vào từng trung tâm, khoảng từ 6-26%. Tỉ lệ thành công tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: chỉ định điều trị, nguyên nhân vô sinh, số lượng nang noãn, nang noãn càng nhiều thì tỉ lệ thành công càng cao, số lượng tinh trùng di động cao cho khả năng thành công cao hơn. Riêng tại khoa Hiếm muộn bệnh viện Phụ sản Từ Dũ, tỉ lệ có thai khi áp dụng phương pháp này là 20%.
Thế còn chuyện nghỉ ngơi?
Khi làm IUI, người phụ nữ không cần phải nằm viện lại. Chỉ cần nằm nghỉ sau khi bơm tinh trùng vào trong tử cung khoảng 15 phút là đủ. Những ngày sau đó, bạn có thể đi lại, làm việc bình thường, trừ khi bạn cảm thấy căng tức bụng có thể đến bác sĩ kiểm tra và nghỉ ngơi nhiều hơn. Tất nhiên, như mọi trường hợp điều trị vô sinh khác, bạn nên giảm hoạt động thể thao và tránh làm các việc quá nặng (như mang vác, đi lại nhiều) trong giai đoạn đầu, nhằm làm tăng khả năng “đậu” thai.
Sau khi thực hiện việc bơm tinh trùng vào buồng tử cung, người bệnh thường có cảm giác ướt ở âm đạo do dịch nhầy ở cổ tử cung bị chảy ra ngoài hoặc do nước muối sinh lí dùng lau rửa âm đạo và cổ tử cung. Điều này không gây khó chịu và cũng không ảnh hưởng gì.
Cá biệt, một vài trường hợp ra máu (rất ít) sau IUI là do quá trình thực hiện, cổ tử cung bị tổn thương hay ở một số ít phụ nữ sau khi rụng trứng sẽ gây tình trạng ra huyết nhẹ.
IUI có “kị rơ” với độ tuổi?
Tỉ lệ có thai sau khi bơm tinh trùng vào buồng trứng giảm dần theo tuổi của người phụ nữ, chủ yếu là do giảm chất lượng trứng, thêm nữa là giảm sự tiếp nhận của nội mạc tử cung. Như vậy, vẫn phải nhắc lại một lần nữa rằng nếu cuộc sống không có gì quá thúc bách, người phụ nữ nên có thai trong độ tuổi dưới 35 (tốt nhất là dưới 30). Trường hợp trên 30 tuổi và chưa có con, nên đi khám hiếm muộn càng sớm càng tốt để gia tăng xác suất thành công khi thực hiện các biện pháp điều trị vô sinh.
Quy trình cụ thể thực hiện IUI
Bạn sẽ trải qua các bước:
» Kích thích buồng trứng.
» Theo dõi sự phát triển của nang noãn và nội mạc tử cung.
» Xác định thời điểm bơm tinh trùng.
» Chuẩn bị tinh trùng.
» Tiến hành thủ thuật IUI với tinh trùng đã chuẩn bị.
Thủ thuật bơm tinh trùng vào buồng tử cung không chỉ phải thực hiện trong điều kiện vô trùng mà còn phải nhẹ nhàng, tránh tổn thương niêm mạc tử cung vì tổn thương này có thể gây co thắt tử cung, chảy máu làm ảnh hưởng xấu đến khả năng sống của tinh trùng. Thủ thuật được thực hiện bằng cách đưa nhẹ nhàng một ống thông qua cổ tử cung, vào buồng tử cung, đến gần đáy tử cung, bơm nhẹ nhàng một thể tích nhỏ môi trường cấy có tinh trùng đã được chuẩn bị vào buồng tử cung.
Thuật ngữ bơm tinh trùng vào buồng tử cung (Intrauterine insemination – IUI) được dùng để chỉ kỹ thuật thụ tinh nhân tạo bằng cách bơm tinh trùng trực tiếp vào buồng tử cung. Mục đích của phương pháp này là để giảm một số yếu tố có hại lên tinh trùng như pH acid của âm đạo, chất nhầy cổ tử cung (trong trường hợp chất nhầy có hại, không thuận lợi đối với sự di chuyển của tinh trùng). IUI còn có một lợi điểm lớn là mang số lượng tinh trùng có độ di động tốt, khả năng thụ tinh cao, cô đặc trong một thể tích nhỏ đến được gần trứng hơn. IUI là một trong những phương pháp điều trị vô sinh phổ biến nhất, gần như là bước tiếp cận điều trị vô sinh đầu tiên.
