Lễ Thất Tịch theo văn hóa phương Đông được xem là ngày lễ tình yêu hay đôi khi còn được người phương Tây gọi là ngày Valentine Đông Á và được tổ chức vào ngày 7 tháng 7 âm lịch hằng năm. Ngày lễ này được dựa trên câu chuyện cổ tích từ Trung Quốc mang tên Ngưu Lang Chức Nữ.
Ngày lễ Thất Tịch năm 2021 sẽ diễn ra vào thứ Bảy ngày 14 tháng 8 Dương lịch. Những năm gần đây, ngày lễ này được các bạn trẻ quan tâm rất nhiều.
Ý nghĩa của ngày Thất Tịch
Tương truyền rằng, Ngưu Lang là một anh chàng chăn trâu tuy nghèo nhưng rất chăm chỉ, thiện lương đã dành được tình cảm của nàng tiên dệt vải Chức Nữ, con gái út của Vương Mẫu Nương Nương, chuyên dệt các đám mây ngũ sắc trên bầu trời.
Hai người đã kết duyên vợ chồng, trải qua những năm tháng hạnh phúc bên nhau và có được 2 người con, một trai một gái.
Nhưng một ngày kia, Chức Nữ phải trở về thiên đình theo lệnh của Ngọc Đế. Ngưu Lang đau khổ đuổi theo, nhưng bị chặn lại bởi con sông Thiên Hà, ranh giới giữa hai cõi phàm tiên. Thế rồi Ngưu Lang nhất định ở đó chờ đợi, mãi không chịu rời đi.
Từ đó, bên cạnh sông Thiên Hà có thêm một vì sao, mọi người gọi đó là sao Ngưu Lang. Vương Mẫu vì cảm thương tấm chân tình của Ngưu Lang, đã đồng ý cho họ mỗi năm vào ngày Thất Tịch (7.7 âm lịch) được gặp nhau một lần.
Lễ Thất Tịch ở một số quốc gia phương Đông
Ngày Thất Tịch ở Việt Nam
Ngày lễ Thất Tịch đã tồn tại trong văn hóa người Việt Nam từ khá lâu. Truyện Ngưu Lang Chức Nữ hay còn được gọi với tên khác là ông Ngâu bà Ngâu để giải thích về thời tiết Việt Nam là mưa ngâu vào tháng 7 âm lịch. Trong ngày này nhiều người đã kiêng kỵ cưới hỏi vì sợ gặp phải những điều không may mắn như Ngưu Lang và Chức Nữ. Thay vào đó người ta thường đi chùa cầu duyên để cầu mong những điều tốt đẹp, sự bình an và gặp thuận lợi trong con đường tình duyên. Ngoài ra, giới trẻ cũng thường truyền miệng nhau rằng ăn chè đậu đỏ để hi vọng tình yêu đôi lứa thêm bền vững hay người độc thân tìm được tình duyên cho bản thân.
Lễ Thất Tịch ở Nhật Bản
Vào ngày Thất Tịch (tối ngày 6/7 – 7/7), mọi người sẽ viết các điều ước lên các mảnh giấy ngũ sắc hình chữ nhật (tanzaku) và gắn lên cây, thỉnh thoảng có kèm theo vật trang trí. Màu sắc chủ đạo để trang trí lên cây trúc là các màu trong ngũ hành, màu xanh lục, hồng, vàng, trắng và đen. Phong tục trang trí này có cả ở Trung Quốc lẫn Nhất Bản.
Sau khi lễ hội kết thúc, những cây trúc và đồ trang trí sẽ đưa lên thuyền thả trôi trên sông hoặc đem đi đốt. Các đôi lứa sẽ cùng nhau đến đền thờ Thần đạo Shinto (神社) để cầu nguyện bên nhau trọn đời, còn những người độc thân sẽ cầu tình duyên.
Món ăn đặc biệt trong ngày lễ thất tịch Nhật Bản này là mì soumen lạnh sợi nhỏ (đường kính khoảng 1,3mm). Mọi người cho rằng những sợi mì somen này giống như những sợi tơ mà công chúa đã dệt trong những ngày chờ chồng. Các thành phố lớn ở Nhật như thành phố Sendai (tỉnh Miyaki), thành phố Hiratsuka (tỉnh Kanagawa) và thành phố Anjou (tỉnh Aichi) sẽ tổ chức lễ hội này ở quy mô lớn. Có khoảng 1000 ~ 1500 cây tre được sử dụng để trang trí.
Lễ Thất Tịch ở Trung Quốc
Lễ Thất Tịch và câu chuyện về Ngưu Lang Chức Nữ có nguồn gốc từ Trung Quốc nên đây được xem là ngày hội truyền thống ở nơi đây. Ngày lễ này thường có những hoạt động diễn ra rất sôi nổi và các cô gái trẻ sẽ thường trưng bày các vật dụng nghệ thuật tự tạo và để cầu mong lấy được ông chồng tốt. Bánh xảo quả là món ăn không thể thiếu trong ngày lễ Thất Tịch của Trung Quốc, loại bánh này được làm từ các nguyên liệu như: bột mỳ, đường, mật ong và mè đen và được nặn theo nhiều hình dáng khác nhau.
Ngày Thất Tịch ở Hàn Quốc
Chilseok là một lễ hội truyền thống của Hàn Quốc rơi vào mùng 7 tháng 7 âm lịch, cũng bắt nguồn từ lễ hội Qixi ở Trung Quốc. Chilseok rơi vào khoảng thời gian khi thời tiết nóng nực qua đi và mùa mưa bắt đầu, mưa rơi trong ngày này được gọi nước Chilseok. Bí ngô, dưa chuột và dưa hấu bắt đầu phát triển mạnh trong thời gian này, vì vậy chúng được dùng rất nhiều trong lễ hội.
Trong lễ hội Chilseok, người Hàn Quốc sẽ tắm với mong muốn đem lại một sức khỏe tốt. Ngoài ra, họ còn ăn mì và bánh nướng. Chilseok được biết đến như là lễ hội để thưởng thức đồ ăn làm từ lúa mì bởi sau ngày lễ Chilseok, những cơn gió lạnh sẽ làm hỏng hương vị của lúa mì.
Vì sao nên ăn đậu đỏ vào lễ Thất Tịch
Cũng trong lễ Thất tịch, người xưa quan niệm, các đôi lứa yêu nhau thường đến chùa, làm lễ và cầu mong cho tình duyên bền vững son sắt. Hay trong đêm 7/7 Thất Tịch hai người yêu nhau nếu cùng ngắm sao Ngưu Lang Chức Nữ sẽ mãi hạnh phúc bên nhau
Ngoài ra, người ta còn truyền tai nhau, ăn đậu đỏ vào ngày lễ Thất tịch cũng là một cách để cầu nhân duyên may mắn. Theo quan niệm phương Đông, ngày Ngưu Lang – Chức Nữ gặp nhau, mọi người nên ăn đậu đỏ, để cầu cho tình duyên gặp may mắn thuận lợi, sớm gặp được ý trung nhân hoặc đến được với người mình đang yêu. Còn nếu đã có đôi có cặp thì ăn đậu đỏ bạn sẽ bên nhau lâu dài, tình cảm bền vững.
Những điều nên và không nên ngày Thất Tịch
Những điều không nên làm
Không nên làm đám cưới
Tuy Thất Tịch là ngày Ngưu Lang – Chức Nữ tương phùng, nhưng đây cũng là ngày duy nhất cả hai được gặp nhau, còn lại là chuỗi thời gian chia cách. Vì vậy, ngày này được coi là không may mắn, không thích hợp cho việc cưới hỏi, bàn chuyện trăm năm.
Không nên xây nhà dựng cửa
Quan niệm không nên xây nhà, động thổ vào ngày Thất Tịch được đúc kết từ nhiều yếu tố. Ngày 7/7 thường có mưa ngâu nên tiến độ công việc ít nhiều sẽ bị ảnh hưởng. Hơn nữa, tháng 7 được coi là tháng cô hồn, nên tháng này không thích hợp để làm những việc lớn, trong đó có xây dựng nhà cửa.
Tránh làm những điều ác
Làm việc thiện lành và tránh việc ác là việc mà ai cũng nên làm, không chỉ riêng vào ngày Thất Tịch. Tuy nhiên, xét về âm Hán Việt, chữ “thất” trong từ lễ Thất tịch đọc gần giống với từ “cát” (qi – ji), nên có quan niệm cho rằng, vào ngày lễ Thất Tịch 2021 chúng ta không nên làm điều ác để tình yêu thăng hoa và cuộc sống luôn gặp cát lành, may mắn.
Những điều nên làm
Đi chùa cầu duyên
Đây được xem là cách mà nhiều người vẫn làm để cầu bình an và hạnh phúc cho gia đình mình. Sau những ngày làm việc mệt mỏi thì bạn cần thời gian tĩnh tâm để mang lại cảm giác thoải mái và thư giãn. Ngoài ra, với những bạn chưa gặp được “nửa kia” thì đây cũng là dịp để thể hiện mong muốn cũng như cầu cho con đường tình duyên gặp nhiều thuận lợi, may mắn.
Ăn chè đậu đỏ
Không biết từ bao giờ, việc ăn chè đậu đỏ đã được lan truyền mạnh mẽ. Nhiều người cho rằng nếu ăn chè đậu đỏ vào ngày Lễ Thất Tịch thì các cặp đôi đang yêu sẽ thêm gắn bó, bền chặt. Còn những bạn chưa có người yêu thì sẽ may mắn hơn trong việc tìm một nửa phù hợp với mình.
Ngoài ra, chè đậu đỏ cũng chứa nhiều chất dinh dưỡng rất tốt cho cơ thể nên vào ngày này bạn cũng nên thử thưởng thức nhé!
Trên đây là những sự thật thú vị giúp bạn hiểu hơn về ngày Thất Tịch. Do dịch bệnh nên lễ Thất Tịch năm nay không còn rộn ràng và có thể làm đủ những việc nên làm trong lễ Thất Tịch như những năm trước, nhưng các bạn vẫn có thể tự nấu chè đậu đỏ hay làm việc thiện bằng cách quyên góp tiền từ thiện cho các hoàn cảnh khó khăn trong dịch bệnh.
Tổng hợp