Người xưa tin rằng mỗi lễ vật tượng trưng cho một điềm lành trong tương lai. Xôi chè là lễ vật mang nhiều ý nghĩa nhất để cầu chúc một tương lai xán lạn, thành công, bình an, suôn sẻ cho trẻ. Lễ cúng đầy tháng, thôi nôi bé gồm 12 phần xôi chè cúng đầy tháng nhỏ cho 12 vị Tiên Nương cùng 1 phần xôi chè lớn cho Bà Mụ Thiên Thai.
Trong văn hóa truyền thống của người Việt, thì trên mâm lễ cúng đầy tháng – thôi nôi luôn phải có xôi chè. Xôi chè là lễ vật bắt buộc cần có, mang nhiều ý nghĩa mong muốn một tương lai xán lạn, đầy thành công và bình an, suôn sẻ cho bé sau này. Cụ thể cần chuẩn bị xôi chè cúng đầy tháng như thế nào thì gia đình còn phải căn cứ vào giới tính cũng như truyền thống vùng miền nữa. Hãy cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm hiểu ngay nhé!
Ý nghĩa xôi chè cúng đầy tháng
Lễ cúng đầy tháng – thôi nôi bé sẽ bao gồm 12 phần xôi chè nhỏ cho 12 vị Tiên Nương và 1 phần xôi chè lớn cho Bà Mụ Thiên Thai. Không giống như chè có sự khác biệt theo giới tính, trong lễ cúng thôi nôi, đầy tháng thì ông bà thường dùng xôi gấc hoặc xôi nếp lá cẩm.
Phổ biến nhất vẫn là dùng xôi gấc. Bởi vì màu đỏ của gấc được tin là màu may mắn, mang lại những điều tốt đẹp nhất. Bên cạnh đó vị thơm ngon, dẻo bùi của xôi là tượng trưng cho lời chúc bé luôn khỏe mạnh, dẻo dai. Đó là phần xôi chè cúng đầy tháng trên mâm cúng sẽ có ý nghĩa riêng đối với bé trai và bé gái.
Xôi chè cúng đầy tháng cho bé trai
Đối với bé trai, xôi chè đầy tháng, thôi nôi thường là xôi gấc đậu xanh và chè đậu. Trong mâm cúng cho bé trai truyền thống là các loại đậu, đặc biệt là đậu trắng. Một số nơi cũng cúng chè đậu đỏ, đậu phộng. Không phải ngẫu nhiên mà từ xưa ông bà ta đã chọn đậu để nấu chè cúng cho các bé trai. Chè đậu mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp cho các bé:
- Đậu cũng là đỗ, tượng trưng cho sự may mắn đỗ đạt, “thi đỗ”, “đậu việc” hướng tới đường công danh sự nghiệp xán lạn sau này.
- Màu trắng, đỏ của đậu tượng trưng cho may mắn, sự thuần khiết, chính trực của bé.
Mâm cúng đầy tháng cho bé gái
Xôi trong mâm cúng bé trai lẫn bé gái thì giống nhau nhưng các bé gái phải cúng chè trôi nước. Không phải ai cũng hiểu ý nghĩa của việc cúng chè trôi nước cho các bé gái. Theo lời ông bà xưa giải thích thì chè trôi nước ngụ ý:
- Viên chè trôi nước ý cầu mong cuộc sống trôi chảy, hanh thông cho bé sau này.
- Chè phải có màu trắng để tượng trưng cho sự trong trắng thuần khiết.
Xôi chè cúng đầy tháng theo từng miền
Ở mỗi miền sẽ có truyền thống làm xôi chè cúng đầy tháng khác nhau và do đó nguyên liệu chế biến cũng vì thế mà cần thay đổi cho phù hợp. Tùy theo tập quán vùng miền mà cha mẹ có thể chuẩn bị như sau:
Miền Nam
Ở miền Nam thì mâm xôi chè cúng đầy tháng cho bé thường dùng chè đậu trắng nước cốt dừa và xôi gấc. Món xôi và chè này rất phổ biến và được hầu hết mọi người ưa chuộng. Nguyên liệu cũng đơn giản, dễ chế biến.
Miền Trung
Người miền Trung thì lại thường chọn lựa chè đậu xanh và xôi đậu xanh để cúng đầy tháng, thôi nôi cho các bé. Dịp này được xem là lễ trọng đại, rất quan trọng nên được chuẩn bị cực kỳ kỹ càng.
Miền Bắc
Tương tự, miền Bắc cũng có món xôi chè đặc trưng riêng rất được yêu thích là chè hoa cau và xôi vò. Các món chè, xôi này tương đối dễ chế biến, hương vị thanh thuần, nguyên liệu dễ tìm nên được dùng rất phổ biến.
Một số lưu ý khi nấu xôi chè cúng đầy tháng
Mâm xôi chè cúng đầy tháng là lễ vật rất quan trọng, có ý nghĩa lớn đối với cả gia đình nên việc chuẩn bị phải hết sức kỹ càng. Cha mẹ nên lưu ý những vấn đề thường gặp sau khi tổ chức tiệc đầy tháng cho bé.
Nấu chè đậu trắng cúng đầy tháng bé trai
Đối với chè đậu cho bé trai thì đường nấu chè nên dùng đường mật mía, đường phèn hoặc đường hoa mơ. Loại đường này cho hương vị tự nhiên, đậm đà mà lại tốt cho sức khỏe. Đậu phải chọn từng hạt to, mẩy, hạt không có sâu mọt, móp méo để khi nấu chín lên trông đẹp mắt.
Khi nấu chè thì phải kỹ trong khâu nêm nếm. Phải canh đúng tỉ lệ đường : đậu tránh bị quá nhạt, quá ngọt hoặc chè khê vì quá lửa. Đây là điều tối kị nên bạn nhớ lưu ý. Nước cốt dừa chuẩn bị xong thì để riêng, nếu cho vào sớm thì chè nhanh bị hư.
Mẹo nhỏ là một dùng muỗng bột nở baking soda khi ngâm đậu trắng sẽ giúp món chè đậu luôn mềm mại, không bị cứng khi để nguội.
Nấu chè trôi nước cúng đầy tháng bé gái
Chè trôi nước cho bé gái là chè tam sắc. Thường là màu xanh, màu tím và trắng. Các màu này rất dễ chế biến với màu tự nhiên là lá dứa, khoai môn hoặc củ dền. Khi nấu nước đường thì lưu ý nêm nếm vừa miệng. Khi bánh vừa nổi lên thì phải vớt ngay tránh nát viên chè.
Ngoài xôi chè, mâm cúng Mụ cho bé trai bé gái còn cần: gà trống hoặc mái tơ luộc nguyên con, rượu, nước, gạo, muối, heo quay, trầu cau, giấy tiền vàng mã, giấy cúng… chi tiết thì tùy gia đình chọn lựa.
Có thể nói mâm xôi chè cúng đầy tháng vừa là lễ vật tạ ơn các bà Mụ và bề trên phù hộ độ trì vừa là món quà ý nghĩa để dành tặng cho người thân, bạn bè trong ngày vui của gia đình. Do đó bạn đừng tiếc thời gian, công sức để chăm chút cho mâm đồ cúng đẹp mắt tròn vị nhất nhé.
