Cãi nhau trước mặt con không phải lúc nào cũng xấu. Bất kỳ cuộc tranh luận, cãi vã đúng cách và văn minh đều là bài học cho trẻ về cách cư xử, thương lượng hay kiềm chế tức giận…
Vậy làm sao để lấy được bình tĩnh khi vợ chồng tranh luận trước mặt trẻ. Dưới đây là những gợi ý tham khảo cho các bậc phụ huynh để mỗi cuộc cãi nhau trước mặt con đều là một bài học về ứng xử tốt cho sau này.
Khía cạnh tích cực của việc cãi nhau trước mặt con
Cần phải nhìn nhận một cách thực tế rằng vợ chồng dù có yêu thương hay hạnh phúc tới mức nào thì cũng tránh khỏi những bất đồng. Và những lúc như vậy, giận dữ là một cảm xúc chính đáng và bình thường.
Nhiều người tin rằng, người lớn cãi vã nên tránh hoặc giấu trẻ nhỏ và nói rằng “Ba mẹ không có cãi nhau”. Với những trường hợp che dấu như vậy, trẻ sẽ nghi ngờ và không học được cách tin tưởng những nhận thức của riêng chúng hoặc trẻ biết ba mẹ nói dối và dần thu mình, không muốn trò chuyện với ba mẹ.
Xem thêm: Bố mẹ đã biết cách cải nhau trong gia đình
Những cuộc cãi nhau trước mặt con của ba mẹ ảnh hưởng đến cách mà con của họ xử lý cơn giận của chính mình. Về điều này, nhà tâm lý học Susan Heitler, một chuyên gia trị liệu về hôn nhân gia đình giải thích rằng:
“Nếu chúng không bao giờ học được cách diễn đạt thành lời cảm xúc thật của mình, khi lớn lên, chúng có thể đè nén những cảm xúc đó và tin rằng mâu thuẫn không bao giờ có thể được giải quyết trên tinh thần xây dựng”.
Chính những trải nghiệm này khiến trẻ không có kỹ năng để tháo gỡ và giải quyết những khác biệt, bất đồng trong mối quan hệ với đồng nghiệp, cấp trên, bạn bè, hôn nhân…
Điều đó không có nghĩa là bạn cần giải thích cặn kẽ mọi vấn đề với trẻ. Một lời giải thích như “Ba và mẹ đang có chút mâu thuẫn nhưng cả hai đang cố gắng nói về chuyện đó và tìm hướng giải quyết phù hợp nhất” cũng đủ hiệu quả.
Đôi khi, ba mẹ cũng có thể cãi nhau trước mặt con, để con chứng kiến cả hai giải quyết những xung đột. Điều này giúp con hiểu rằng những cuộc tranh cãi có thể rất căng thẳng, nhiều cảm xúc nhưng cũng có thể đưa đến giải pháp.
Xem thêm: Vợ chồng cãi nhau đến mấy, tuyệt đối không nói những câu này
Cãi nhau trước mặt con đúng cách
Cãi nhau trước mặt con sẽ phát huy những khía cạnh tích cực nếu ba mẹ đảm bảo việc tranh cãi đúng cách và văn minh. Bởi vì, khi nóng giận, chúng ta dễ nói những điều khiến đối phương tổn thương và bản thân hối hận.
Do đó, việc cãi nhau trong bình tĩnh và có nhận thức rõ ràng là điều vô cùng quan trọng, đặc biệt khi có sự hiện diện của trẻ trong căn nhà. Vậy khi cãi nhau trước mặt con, ba mẹ cần chú ý những điều gì?
Hạ nhiệt trước khi nói chuyện với nhau
Tất cả chúng ta đều có một giới hạn nhất trọng một mối quan hệ nào đó. Điều quan trọng là bản thân cần nhận ra những dấu hiệu này để cuộc khẩu chiến không đi quá giới hạn.
Một số nhận biết như cơn giận của bản thân đã chạm tới đỉnh kiếm chế, cuộc nói chuyện không còn hiệu quả, bạn đang hét to thay vì nói bình thường, tâm trí chỉ tập trung vào những lỗi lầm của đối phương…
Lúc này hãy dừng lời qua tiếng lại, im lặng, tìm một việc khác để phân tán cảm xúc như đi bộ một vòng, đi uống nước…rồi quay lại nói chuyện khi đã bình tĩnh hơn.
Để làm được điều này thì cần sự thỏa thuận của cả hai vợ chồng rằng nếu mọi thứ quá nóng thì cả hai nên nhấn nút tạm dừng. Làm như vậy việc cãi nhau trước mặt con bằng những lời lẽ khó nghe, gây tổn thương cũng hạn chế xảy ra hơn.
Đừng cố “thắng cuộc”
Khi cãi nhau trước mặt con, nếu cả hai mang trong mình tâm thế bản thân đúng và đối phương sai thì chỉ càng làm vấn đề trở nên phức tạo hơn. Tệ hơn là bắt trẻ chọn ai đúng ai sai, lôi kéo con theo phe mình khiến trẻ trở nên khó xử.
Cố gắng suy nghĩ một cách khách quan rằng đây chỉ là vấn đề cần được giải quyết với hướng đi phù hợp với cả hai nhất. Khi bạn phản ứng một cách tôn trọng đối với quan điểm của người kia, trẻ sẽ hiểu rằng luôn có giải pháp cho một vấn đề nào đó và sự nhượng bộ không phải là điều tệ hại.
Xem thêm: Vợ chồng cãi nhau nên làm gì để hạn chế hôn nhân đổ vỡ?
Không lăng nhục hay công kích cá nhân
Cảm giác hiếu thắng luôn “lái” chúng ta tới những cư xử không đúng mực. Theo đó, những lời trách móc, sỉ vả, chọc tức hay lôi chuyện cũ ra…đều khiến đối phương bị tổn thương và mối quan hệ rạn nứt.
Nếu cãi nhau trước mặt con, chỉ nên tập trung vào một chủ đề. Nên bỏ những từ “kết tội” như “luôn luôn”, “không bao giờ” ra khỏi tự điển của bạn. Kết tội chung chung chỉ đẩy người kia vào thế tự vệ, đổ thêm dầu vào lửa.
Thể hiện sự tôn trọng và lắng nghe khi cãi nhau trước mặt con
Tôn trọng nghĩa là bạn dành thời gian để lắng nghe những tâm sự, mong muốn của họ dù không đồng ý với điều đó. Việc lắng nghe sẽ cho họ thấy được bạn đang quan tâm và nghiêm túc muốn giải quyết mâu thuẫn giữa hai người.
Không phải lúc nào cũng dễ dàng để dành nhiều thời gian cho đối phương, nhất là khi họ cứ thích nói đi nói lại một vấn đề, nhưng hãy tôn trọng họ vì cuộc hôn nhân của bạn.
Sẵn sàng nhận sai
Nếu người sai là bạn, hãy trực tiếp nhận lỗi. Khi mâu thuẫn được giải quyết, hãy nghĩ đến nguyên nhân gây nên cuộc tranh cãi để nhìn nhận bản thân tốt hơn và sẽ có những hành động đúng đắn hơn trong những lần sau. Hành động này cũng giúp trẻ có một bài học tốt về ứng xử với những sai lầm của bản thân.
Trẻ thấy gì từ cuộc cãi vã của ba mẹ?
Ở mỗi giai đoạn của phát triển, ba mẹ cãi nhau trước mặt con cũng để lại những ấn tượng, nhận thức khác nhau. Cụ thể:
Trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi
Bé ở tuổi này khá khó để hiểu nghĩa toàn bộ cuộc hội thoại nhưng những cảm xúc, ngôn ngữ cơ thể trong cuộc nói chuyện của ba mẹ sẽ giúp bé cảm nhận được phần nào. Nếu để ý thấy điều này, hãy chậm lại và hạ thấp giọng, nhìn vào mắt trẻ và cùng nhau trao cho trẻ một nụ cười, một cái ôm, “Con yêu ơi, ba mẹ vẫn yêu nhau”.
Trẻ ở lứa tuổi mầm non
Trẻ ở độ tuổi này có thể nghĩ rằng chúng là nguyên nhân gây ra cuộc tranh cãi. “Nếu mình không đánh em thì ba mẹ đã không cãi nhau”. Hãy trấn an trẻ và giải thích cho con một cách dễ hiểu về vấn đề này cùng giải pháp nếu bố mẹ có cãi nhau trước mặt con!
Trẻ đã đi học
Theo nghiên cứu của tiến sĩ Cummings, con cái của những gia đình nhiều mâu thuẫn thường lo âu, trầm cảm và rối loạn giấc ngủ. Chúng cũng khó tập trung học ở trường và khó có quan hệ tốt với bạn bè.
Điều này càng khiến trẻ đi học trở nên căng thẳng hơn. Thay vì cố “phủi bỏ” cuộc tranh cãi bằng cách nói với con “Không có chuyện gì cả”, thì nên thừa nhận tình trạng bất đồng và thông báo cách giải quyết nếu như có thể.
Thế mới nói ba mẹ là tấm gương sáng để con trẻ noi theo. Mọi hành động của ba mẹ đều ảnh hưởng tới quá trình phát triển và hình thành nhân cách của trẻ nhỏ. Do vậy, hãy biến những trải nghiệm tưởng chứng tiêu cực như cãi nhau trước mặt con, trở thành một bài học tích cực và một lối ứng xử văn minh trong cuộc sống.
