Cá và thai kỳ
Mặc dù cá chứa nhiều thủy ngân nhưng vẫn cung cấp cho thai nhi nhiều lợi ích. (Ảnh minh họa)
Các loại cá chứa nhiều thủy ngân nhưng cũng là nguồn chính cung cấp axit béo omega-3, trong đó có DHA, EPA rất quan trọng cho não bộ và mắt của bé.
Cơ thể của bạn sẽ lưu trữ omega-3 trong vài tuần, vì vậy hấp thụ chúng ngay từ bây giờ bạn sẽ có mức độ omega-3phù hợp khi mang thai. Thế nhưng, bạn lại nghe nói rằng một số loại cá có chứa thủy ngân và khi dung nạp kim loại này ở liều lượng cao có thể gây hại cho sự phát triển trí não và hệ thần kinh của em bé. Đặc biệt, là khi thủy ngân có thể tích tụ trong cơ thể và cần một thời gian dài để thải ra ngoài nếu bạn giảm tiêu thụ chúng.
Cách thủy ngân tồn tại trong cá
Thủy ngân có thể tồn tại ở mọi nơi, ngay cả trong không khí chúng ta đang hít thở. Một số nguồn như núi lửa và cháy rừng cũng có thể sản sinh ra thủy ngân. Khí thải của các nhà máy điện, nhà máy xi măng, hóa chất, nhà sản xuất công nghiệp cũng chứa một lượng thủy ngân nhất định. Thủy ngân còn dùng trong nhiệt kế, máy điều hòa nhiệt độ. Những dụng cụ này khi bị thải ra môi trường cũng chứa thủy ngân.
Từ các nguồn này, thủy ngân lắng vào nước và bắt đầu được vi khuẩn chuyển đổi thành Methyl thủy ngân. Cá hấp thụ Methyl thủy ngân từ nước và thức ăn. Methyl thủy ngân có trong protein của cá và tồn tại ngay cả khi được nấu chín.
Hầu như tất cả các loài cá và thủy hải sản có vỏ đều chứa thủy ngân, nhất là các loài cá ăn thịt.
Thủy ngân gây hại cho thai nhi
Thủy ngân ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ và đôi mắt của em bé. (Ảnh minh họa)
Cơ thể bạn dễ dàng hấp thụ thủy ngân từ cá và lưu trữ trong nhiều tháng. Khi bạn mang thai, thuỷ ngân trong cơ thể của bạn sẽ đi qua nhau thai và gây hại cho em bé.
Nghiên cứu cho thấy rằng, việc tiếp xúc với nồng độ cao thủy ngân khi mang thai có thể làm bộ não và hệ thần kinh đang phát triển của em bé bị ảnh hưởng. Tuy nhiên mức độ ảnh hưởng nhẹ hay nặng sẽ tùy vào lượng thủy ngân mà mẹ hấp thụ. Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA), kỹ năng nhận thức, ngôn ngữ, kỹ năng vận động và thị giác của em bé có thể bị giảm sút khi sinh ra nếu mẹ ăn nhiều cá chứa thủy ngân.
Các chuyên gia vẫn đang tranh luận chính xác bao nhiêu thủy ngân là có hại cho em bé, tuy nhiên họ vẫn khuyên các bà mẹ mang thai nên hạn chế hoặc tránh ăn cá có nhiều thủy ngân, nhưng không loại bỏ các loài cá khác trong chế độ ăn uống.
Cá mang nhiều lợi ích cho thai nhi
Mặc dù một số loại cá chứa thủy ngân, nhưng nó vẫn là sự lựa chọn dinh dưỡng tốt bạn không nên từ bỏ. Và hầu hết các chuyên gia đồng ý, những lợi ích của việc ăn cá thường cao hơn những rủi ro.
Nếu không ăn cá để tránh thủy ngân khi mang thai mẹ có thể làm cho em bé bỏ lỡ các chất dinh dưỡng lành mạnh mà cá cung cấp. Bởi các axit béo lành mạnh được tìm thấy trong cá rất tốt cho sự phát triển trí não và đôi mắt bé. Nghiên cứu cho thấy rằng, những em bé nhận được đủ lượng axit béo omega-3 khi còn ở trong bụng mẹ, có thể phát triển nhận thức tốt hơn và đôi mắt sáng khỏe hơn những em bé nhận được ít omega-3. Hơn nữa, ăn cá trong thời gian mang thai còn giúp mẹ ngăn ngừa sinh non và em bé nhẹ cân.
Vậy làm thế nào để mẹ vừa nhận được lượng omega-3 đầy đủ mà vừa tránh được thủy ngân?
Mẹ có thể ăn cá nhưng với lượng vừa phải, tránh cá chứa nhiều thủy ngân và bổ sung omega-3 từ các nguồn khác. (Ảnh minh họa)
Năm 2004, Cục Quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) và EPA công bố chung về thủy ngân trong cá. Trong đó, họ xác định được bốn loại cá mà phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ không nên ăn vì chúng chứa hàm lượng thủy ngân cao là: cá mập, cá kiếm, cá thu và cá kình.
Ngoài ra, một nhóm nghiên cứu của giáo sư Santerre tại đại học Purdue cũng khuyến cáo, bạn nên tránh ăn tất cả cá ngừ tươi hoặc đông lạnh, cá vược, cá bạc má, cá chẽm Chile, cá hồng vàng, cá cờ, cá roughy da cam, cá cam Nhật Bản, cá Crevalle jack, cá thu Tây Ban Nha từ Vịnh Mexico và cá Walleye từ Ngũ Đại Hồ (Bắc Mỹ).
Các cố vấn của FDA và EPA cho rằng, bạn được ăn 2 phần cá/một tuần của bất kỳ loài cá và thủy hải sản có vỏ, chỉ cần tránh 4 loại cá: cá mập, cá kiếm, cá thu và cá kình.
Trong khi đó, nhóm của giáo sư Santerre lại thận trọng hơn khi đưa ra một danh sách nhỏ tiện dụng các loại cá chứa nhiều thủy ngân và ăn chúng bao nhiêu để an toàn.
Bên cạnh đó, các chuyên gia sức khỏe đều khuyến cáo phụ nữ đang mang thai hoặc dự định có thai tránh tất cả các loại cá ngừ đóng hộp.
Các loại cá chứa nhiều thủy ngân khiến bạn không an tâm khi dung nạp vào cơ thể. Vậy thì ngoài việc bổ sung omega-3 từ cá, bạn có thể cung cấp cho cơ thể lượng axit béo này từ quả óc chó, rau cải bó xôi, rau cải xoăn, tảo biển, dầu hạt lanh, đậu phụ hoặc dầu cá…
