Bạn thường nghe về Tết Đoan Ngọ nhưng không biết chính xác đây là Tết gì và trong ngày Tết Đoan Ngọ thì thường sẽ có những hoạt động gì, mâm cúng sẽ ra sao? Hãy cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm hiểu ngay trong bài viết sau đây bạn nhé!
Ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ, còn được gọi là Tết Đoan Dương hay Tết giết sâu bọ, là một trong những lễ hội truyền thống lớn của Việt Nam. Đoan Ngọ là bắt đầu giữa trưa (đoan: mở đầu, ngọ: giữa trưa) nên thời gian cúng Tết Đoan Ngọ cũng là từ 11 giờ đến 13 giờ. Đây cũng là thời điểm mặt trời ở điểm cao nhất trên bầu trời, làm cho thời tiết trở nên nóng hơn.
Tết Đoan Ngọ diễn ra vào ngày 5 tháng 5 âm lịch hàng năm, đúng thời điểm khi mùa hè bắt đầu đến và sâu bọ bắt đầu phát triển mạnh. Theo quan niệm dân gian, ngày Tết Đoan Ngọ người ta thường ăn các món chua để trừ sâu bọ và loại bỏ mọi điềm xấu, cũng như để cầu sức khỏe và may mắn. Món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày này là bánh ú tro và rau câu.
Không chỉ vậy, Tết Đoan Ngọ cũng là thời điểm để cầu nguyện cho sức khỏe và may mắn trong cuộc sống. Nhiều gia đình thực hiện các nghi lễ cúng tế để cầu cho một năm mới tràn đầy niềm vui và thành công.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ gồm những món gì?
Tết Đoan Ngọ vốn là dịp để thể hiện lòng biết ơn đối với trái đất và mùa màng bội thu, cũng như để loại bỏ sự tiêu cực và cầu nguyện cho may mắn và sức khỏe. Để thực hiện điều này, mâm cúng trong ngày này được chuẩn bị rất kỹ lưỡng và cẩn thận. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ không cầu kỳ và phức tạp như mâm cúng các lễ hội lớn khác như Tết Nguyên Đán, nhưng vẫn đảm bảo đủ các yếu tố truyền thống và mang ý nghĩa tâm linh.
Xem thêm:
- Vì sao sau Tết Nguyên đán, tỷ lệ vợ chồng ly hôn tăng cao?
- 8 Món ngon từ củ kiệu ngâm, đổi gió mâm cơm ngày Tết
Nếu bạn chưa biết chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ như thế nào thì có thể tham khảo các món cần có trong mâm cúng theo gợi ý sau đây:
- Trái cây: Trái cây là một yếu tố quan trọng trong mâm cúng vào ngày Tết nói chung và Tết Đoan Ngọ nói riêng. Các loại trái cây được chọn thường là những loại đang vào mùa, bao gồm mận, đu đủ, xoài, dưa hấu và nhiều loại khác. Việc chọn những loại trái cây đang vào mùa cũng tượng trưng cho sự kính trọng và biết ơn đối với trái đất và mùa màng.
- Bánh ú tro: Bánh ú tro là một loại bánh truyền thống không thể thiếu trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ. Bánh ú tro có vị chua nhẹ, tượng trưng cho việc “giết sâu bọ” và loại bỏ mọi điềm xấu. Bánh được làm từ bột gạo, đường, và đậu xanh, sau đó được gói trong lá chuối và nướng trên lửa.
- Rượu: Rượu, thường là rượu gạo, cũng là một phần quan trọng của mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ. Việc dùng rượu trong mâm cúng giúp trừ sâu bọ, loại bỏ điềm xấu và mang lại may mắn.
- Cơm rượu: Cơm rượu là một món ăn truyền thống và không thể thiếu trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam. Trong Tết Đoan Ngọ, cơm rượu không chỉ dùng để cúng tế, mà còn để gia đình cùng nhau thưởng thức. Người ta tin rằng ăn cơm rượu vào ngày này sẽ giúp “trừ sâu bọ”, loại bỏ điềm xấu, và cầu mong cho một năm mới tràn đầy sức khỏe và may mắn.
- Thực phẩm khác: Ngoài ra, mâm cúng còn bao gồm các món ăn như thịt heo, cá, trứng và chè. Các món ăn này không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn thể hiện lòng biết ơn đối với thiên nhiên.
Mâm cúng cho ngày Tết Đoan Ngọ thường được chuẩn bị vào buổi sáng và thực hiện cúng vào giữa trưa, đúng giờ Ngọ. Sau khi cúng xong, mọi người trong gia đình sẽ cùng nhau thưởng thức những món ăn trong mâm cúng. Đây không chỉ là một phần của nghi lễ tâm linh, mà còn là dịp để tăng sự gắn kết gia đình và tạo nên những kỷ niệm đáng nhớ.
Văn khấn Tết Đoan Ngọ
Khi dâng mâm cúng Tết Đoan Ngọ thì không thể nào bỏ qua văn khấn. Theo sách Văn khấn toàn tập, có thể khấn như sau:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần. Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân.
Con kính lạy tổ tiên, hiển khảo, hiển tỷ, chư vị hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng tổ khảo, tổ tỷ).
Tín chủ chúng con là… ngụ tại…
Hôm nay là ngày mùng 5/5 âm lịch, nhằm ngày Tết Đoan ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa, trà, quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, chư vị đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ tổ khảo, tổ tỷ, chư vị hương linh, gia tiên nội ngoại họ…, cúi xin các vị thương xót con cháu, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị tiền chủ, hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an, bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).
Trên đây chính là ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ cũng như hướng dẫn cúng Tết chi tiết nhất. Tuy nhiên, bạn có thể tùy theo lòng thành và điều kiện của mình mà điều chỉnh mâm cúng, lời khấn sao cho phù hợp bởi quan trọng nhất vẫn chính là tấm lòng của bạn.
