Mang thai và sinh con là một hành trình kỳ diệu. Không chỉ trải qua những thay đổi trong thai kỳ mà sau khi sinh con, cơ thể người mẹ cũng có nhiều thay đổi rõ rệt. Hãy cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm hiểu xem những thay đổi đó là gì bạn nhé!

Những thay đổi thường gặp của cơ thể sau khi sinh con

Tóc rụng nhiều

Rụng tóc đột ngột sau khi sinh là một vấn đề khá phổ biến và tình trạng này có thể kéo dài tới một năm hoặc ít hơn. Rụng tóc sau sinh xảy ra do nồng độ estrogen giảm đột ngột, nồng độ này cao trong thời kỳ mang thai và dần trở lại bình thường theo thời gian. Đó là lúc tốc độ mọc tóc trở lại bình thường như trước khi mang thai.

Những thay đổi sau khi sinh con này hoàn toàn bình thường và không có gì đáng lo ngại. Trên thực tế, bất kỳ lượng tóc mới mọc nào cũng sẽ rụng sau khi mang thai. Thời kỳ rụng tóc đạt đỉnh điểm trong khoảng 3-4 tháng đầu sau khi sinh con và dần dần giảm xuống mức bình thường.

Thay đổi ở ngực

Sữa đầu tiên mà ngực của người mẹ tạo ra được gọi là “sữa non” – loại sữa này đặc hơn, béo hơn và chứa nhiều kháng thể hơn. Sữa non hoàn toàn cần thiết và quan trọng đối với trẻ sơ sinh vì sữa non giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng.

Sữa non có một lượng rất nhỏ và trong thời gian này, việc tiết sữa có thể gây khó chịu cho mẹ vì ngực bị sưng, đau và cực kỳ nhạy cảm. Khi sữa bắt đầu được sản xuất, tình trạng đau và sưng sẽ giảm dần và giúp việc cho con bú trở nên thoải mái hơn.

Tình trạng chảy xệ ngực cũng thường thấy sau khi sinh con và trong một số trường hợp, các bà mẹ cũng có thể nhận thấy sữa rỉ ra trong vài tuần, ngay cả sau khi ngừng cho con bú, tất cả đều là bình thường.

Thay đổi cấu trúc âm đạo

Do sàn chậu bị kéo căng quá mức trong thời kỳ mang thai, các cơ âm đạo trở nên lỏng lẻo và vùng này có thể bị kéo căng ra. Việc thay đổi cấu trúc âm đạo sau khi sinh con có thể không hoàn toàn được khắc phục và cấu trúc âm đạo không thể trở lại như trước khi mang thai vì bàng quang, trực tràng và tử cung có xu hướng tụt xuống sau khi chuyển dạ.

Trọng lượng cơ thể

Trong thời kỳ hậu sản, lượng cân nặng dư thừa tăng lên trong thời kỳ mang thai (thường là khoảng 11 kg) sẽ giảm dần. Cơ thể đào thải toàn bộ lượng nước dư thừa được giữ lại trong thời kỳ mang thai cùng với lượng nước dư thừa được giữ lại trong các tế bào.

Khoảng thời gian đầu tiên sau khi sinh con, người mẹ sẽ đi tiểu thường xuyên hơn và đổ mồ hôi nhiều. Phần lớn cân nặng sẽ giảm trong tuần đầu tiên của thai kỳ do không có nước ối, nhau thai và trọng lượng của em bé. Sau đó, mẹ sẽ tiếp tục giảm cân đến khi quay trở lại cân nặng như ban đầu.

Thay đổi về làn da

Căng thẳng và mệt mỏi do trách nhiệm khi mới làm mẹ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn cả làn da của bạn. Sự dao động nội tiết tố cũng góp phần ảnh hưởng không nhỏ.

Sau khi sinh con, làn da của chị em phụ nữ thường trở nên thô ráp và sần sùi hơn, nhiều mụn và nám hơn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu da của bạn có nhiều mụn và khô sần trong thời kỳ mang thai, nội tiết tố thay đổi sau khi sinh có thể cải thiện vấn đề này.

Những thay đổi ở bụng

Sau khi sinh con, tử cung vẫn co bóp một phần và tương đối nặng (nặng khoảng một kg) và bạn có thể cảm thấy như có một cục tròn nhỏ ở bụng dưới phía trước. Trong khoảng 6 tuần, khối lượng của cục tròn nhỏ ở bụng này sẽ giảm dần và không còn sờ thấy được nữa.

Những vết rạn da sẫm màu trên bụng trong thời kỳ mang thai sẽ mờ dần sau một vài tháng. Tuy nhiên, các vết rạn da thường không hết hẳn mà có thể xuất hiện bất cứ khi nào bụng thay đổi kích thước đột ngột (cấp tính hoặc trong một khoảng thời gian). Và mặc dù bạn có giảm cân sau khi sinh con nhưng mỡ bụng sẽ không hết hoàn toàn nếu bạn không chăm chỉ luyện tập.

Các vấn đề về tiết niệu và ruột

Do cơ bàng quang bị kéo giãn quá mức, các bà mẹ mới sinh thường bị tiểu không tự chủ, và tình trạng này chỉ thuyên giảm khi các cơ bàng quang khỏe hơn. Một số bà mẹ có thể bị trĩ (có máu trong phân), đi tiêu khó khăn hoặc táo bón, vì thức ăn di chuyển qua ruột của bạn có thể chậm lại trong quá trình sinh nở. Thay đổi lối sống – chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều chất xơ và ngủ đủ giấc giúp các bà mẹ mới sinh giải quyết những vấn đề này.

Ham muốn tình dục

Một thay đổi gây phiền toái sau khi sinh con chính là giảm ham muốn tình dục. Điều này có thể xuất phát từ nhiều yếu tố, chẳng hạn như do estrogen giảm đột ngột sau khi sinh con.

Ngoài ra, sự ức chế do đau ở vùng sinh dục, và chủ yếu là căng thẳng và không có khả năng quản lý thời gian để chăm sóc tốt cho trẻ sơ sinh chính là những vấn đề làm phụ nữ sau khi sinh con không còn tha thiết đến chuyện chăn gối.

Trầm cảm

Trầm cảm sau sinh hoặc hội chứng baby blues là một vấn đề khá phổ biến. Nguyên nhân của vấn đề sau khi sinh con này có thể do sự thay đổi nội tiết tố, sự thay đổi về lối sống, thiếu nghỉ ngơi, cảm giác đau đớn trong quá trình sinh nở,…

Đau lưng

Mang thai là một giai đoạn kéo dài của sự căng thẳng bất thường và quá mức ở các cơ bụng cũng như cơ lưng. Các cơ bụng bị căng giãn mất một thời gian để lấy lại độ săn chắc và hình dạng tự nhiên của chúng.

Việc mang thêm trọng lượng của em bé lên các cơ lưng dẫn đến đau lưng liên tục cho đến khi các cơ lấy lại được độ săn chắc bình thường. Cần lưu ý rằng, sau khi sinh con, nếu tư thế sinh hoạt, bế trẻ hay cho trẻ bú không tốt có thể làm tăng thêm cơn đau và khiến tình trạng đau lưng trở nên tồi tệ hơn.

Sản dịch sau sinh

Sản dịch là một tình trạng phổ biến sau khi sinh con. Sản dịch sau sinh bao gồm máu, vi khuẩn và mô bong ra từ niêm mạc tử cung. Ban đầu, sản dịch có thể chứa máu và trông đặc, giống như máu kinh nguyệt. Chất dịch giảm dần theo ngày, màu sắc của chất dịch nhạt hơn và biến mất trong khoảng hai đến bốn tuần.

Một số lưu ý khi chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ sau khi sinh con

Những thay đổi sau khi sinh con là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, bạn có thể tìm cách để hạn chế tối đa những vấn đề này ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Sau khi sinh, bạn cần lưu ý:

Giới hạn các hoạt động hàng ngày của bạn chỉ là chăm sóc em bé và làm việc nhà nhẹ nhàng.
Tránh bơi ở hồ bơi cho đến khi hết chảy máu âm đạo.
Nếu bạn có vết rạch tầng sinh môn và cảm thấy khó chịu, bạn có thể thử ngồi trong bồn tắm ngồi trong 20 phút, ba lần một ngày. Ngoài ra, có thể dùng thuốc giảm đau theo khuyến cáo của bác sĩ. Mỗi lần đi tiểu, đi tiêu hoặc thay băng vệ sinh, hãy dùng bình xịt để xịt nước ấm từ trước ra sau và thấm khô.
Nếu bạn bị căng tức ngực khi cho con bú, nên mặc áo ngực có khả năng nâng đỡ tốt 24 giờ một ngày.
Có thể tắm nước ấm hoặc đắp khăn ấm lên ngực.
Đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân bằng với các nhóm thực phẩm như sữa, protein, trái cây và rau củ quả, tinh bột và ngũ cốc nguyên hạt, chất béo tốt.
Nghỉ ngơi nhiều, tránh để bản thân căng thẳng.

Phụ nữ thường trải qua một số thay đổi cơ thể sau khi sinh con. Những thay đổi có thể thấy ở tóc, da, cân nặng, ngực, bộ phận sinh dục, bụng và thói quen đi tiểu và đại tiện thay đổi. Hãy chú ý chăm sóc sức khỏe thật tốt để tránh cho những thay đổi này gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống sau khi chào đón thiên thần nhỏ bạn nhé!