Trải qua thời kỳ thai sản và sau khi vượt cạn, cơ thể bạn sẽ có nhiều thay đổi. Sau khi sinh con, bạn sẽ cảm thấy cơ thể dường như yếu hơn, cảm nhận nhiều cơn đau hơn, đặc biệt là sau khi sinh mổ. Vì vậy, việc chăm sóc sức khỏe sau sinh đúng cách là vô cùng quan trọng để bạn có thể hồi phục sức khỏe nhanh và sớm quay lại trạng thái bình thường.

Hãy cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm hiểu những lưu ý khi chăm sóc sức khỏe sau sinh ngay trong bài viết dưới đây bạn nhé!

Hoạt động và nghỉ ngơi

Cảm thấy mệt mỏi sau khi sinh con là bình thường. Để chăm sóc sức khỏe sau sinh, bạn nên nghỉ ngơi nhiều nhất có thể và cố gắng ngủ trưa khi con bạn ngủ.

Với các hoạt động sinh hoạt hằng ngày, chỉ nên tăng dần các hoạt động của bạn khi bạn cảm thấy khỏe hơn. Nếu bạn đã sinh mổ, điều này có nghĩa là bạn cũng đã trải qua một cuộc phẫu thuật lớn. Vì vậy nên hạn chế hoạt động của bạn trong việc chăm sóc con bạn và cho cơ thể bạn thời gian để phục hồi.

Một số lưu ý về hoạt động và nghỉ ngơi trong thời gian đầu sau sinh:

Đừng nhặt bất cứ thứ gì có thể khiến bạn phải cúi người, khom lưng và gây khó chịu cho vùng bụng của bạn.
Giới hạn các hoạt động hàng ngày của bạn chỉ là chăm sóc em bé và làm việc nhà nhẹ nhàng.
Bạn có thể đi lên cầu thang nhưng không nên đi quá nhiều.
Đừng làm căng dạ dày. Da của bạn sẽ lành nhanh, nhưng cơ bên dưới sẽ lâu lành hơn.
Tránh bơi ở hồ bơi cho đến khi hết chảy máu âm đạo.
Nếu bạn có khâu tầng sinh môn, có thể chườm đá trong ngày đầu tiên sau sinh để giảm đau. Ngoài ra, trong quá trình chăm sóc sức khỏe sau sinh, bạn có thể hỏi bác sĩ về việc dùng thêm thuốc giảm đau. Ngoài ra, sau khi đi vệ sinh hoặc băng vệ sinh, bạn nên dùng vòi xịt có lực nhẹ và có nước ấm để xịt từ trước ra sau, sau đó dùng khăn giấy thấm khô.

Kiểm soát sinh sản

Bạn có thể mang thai sau khi sinh ngay cả khi bạn không có kinh nguyệt đều đặn và đang cho con bú. Do đó, bạn nên nghĩ đến kế hoạch tránh thai trước.

Nên kiêng quan hệ trong những ngày đầu tiên để tránh làm tổn thương âm đạo. Nếu bạn sinh mổ, thời gian kiêng chuyện chăn gối nên kéo dài vài tuần đến vài tháng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về thời điểm bạn có thể quan hệ tình dục sau sinh cũng như biện pháp tránh thai phù hợp (đặc biệt là việc sử dụng thuốc tránh thai cho con bú).

Căng tức ngực sau sinh

Cho dù bạn cho con bú bằng vú hay bằng bình, cơ thể bạn sẽ tự nhiên sản xuất sữa. Khi lượng sữa tăng lên, ngực của bạn có thể trở nên rất mềm và/hoặc sưng lên.

Khi chăm sóc sức khỏe sau sinh, bạn sẽ thấy ngực căng tức thường xuyên, đặc biệt là trong khoảng ngày thứ hai đến ngày thứ ba sau khi sinh con.

Nếu bạn đang cho con bú và cảm thấy căng tức ngực, bạn có thể chườm ấm lên ngực để cảm thấy dễ chịu hơn. Ngoài ra, nên ưu tiên chọn áo ngực có khả năng nâng đỡ tốt. Nếu trẻ sơ sinh gặp khó khăn khi ngậm vú vì ngực bạn bị căng tức, hãy hút hoặc vắt sữa bằng tay trước khi cho con bú để làm mềm bầu ngực. Còn sau khi cho bé bú, bạn có thể đắp khăn lạnh để giảm sưng.

Với trường hợp trẻ bú bình, bạn cũng nên mặc áo ngực nâng đỡ và lưu ý hút, vắt sữa để khắc phục tình trạng ngực căng tức này.

Chăm sóc sức khỏe sau sinh bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Cơ thể bạn cần thời gian và chế độ ăn uống cân bằng để phục hồi sau khi mang thai và thích nghi để đáp ứng nhu cầu của em bé mới sinh.

Những điều cần lưu ý để xây dựng chế độ dinh dưỡng nhằm chăm sóc sức khỏe sau sinh:

Trong khi bạn đang cho con bú, hãy tiếp tục ăn lượng thức ăn cân bằng từ các nhóm thực phẩm cơ bản và uống đủ nước. Các nhóm thực phẩm cơ bản bao gồm: Sản phẩm từ sữa, Protein (nguồn gốc động vật và thực vật), Trái cây và rau quả nhiều màu sắc, Tinh bột và ngũ cốc nguyên hạt cũng như các thực phẩm khác bao gồm chất béo tốt.
Duy trì đủ nước bằng các chất lỏng phù hợp, bao gồm nước lọc, sữa, nước canh,… Bạn nên uống từ tám đến 10 cốc chất lỏng (nước, nước trái cây, sữa) mỗi ngày. Hạn chế caffeine, bao gồm soda, trà, cà phê và sô cô la, và đồ uống có nhiều đường.
Có thể chỉ cần chế độ ăn kiêng đặc biệt cho các tình trạng bệnh lý liên quan đến dinh dưỡng, nếu không, hãy ăn thường xuyên.
Cơ thể bạn sử dụng năng lượng dự trữ trong quá trình tăng cân khi mang thai để sản xuất sữa cho em bé. Nếu bạn không cho con bú, lượng calo nạp vào thấp hơn sẽ giúp bạn giảm cân mong muốn.

Trong quá trình chăm sóc sức khỏe sau sinh, bạn nên ưu tiên lựa chọn các loại thực phẩm bao gồm:

Protein từ thịt.
Trứng và phô mai.
Protein thực vật như bơ đậu phộng và đậu nành.
Các loại ngũ cốc như hạt diêm mạch.
Thực phẩm giàu chất xơ (trái cây, rau củ quả).
Các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt khác.
Sữa bao gồm các sản phẩm từ sữa ít béo, chẳng hạn như pho mát và sữa chua hoặc các sản phẩm không chứa lactose.

Biến chứng sau khi sinh

Chảy máu âm đạo là bình thường ở cả sinh thường và sinh mổ. Tình trạng này thường kéo dài từ 10 ngày đến ba tuần. Màu máu chảy sẽ chuyển từ đỏ tươi sang nâu đến nhạt dần. Lượng máu cũng sẽ giảm dần. Bạn có thể tắm vòi sen và tắm bồn bất cứ lúc nào, nhưng không thụt rửa âm đạo trước sáu tuần sau sinh.

Dấu hiệu cảnh báo

Khi chăm sóc sức khỏe sau sinh, bạn nên đến bệnh viện kiểm tra nếu có các dấu hiệu sau đây:

Sốt từ 38 độ C trở lên.
Chảy máu nhiều hơn (khi bạn không hoạt động mạnh hay thụt rửa âm đạo, có tác động đến vùng kín).
Đi ngoài ra cục máu đông lớn.
Đau dữ dội ở bụng, ngực hoặc chân.
Ngực mềm, đau hoặc đỏ.
Đi tiểu đau hoặc són tiểu.
Đau đầu dữ dội hoặc có vấn đề về thị lực.
Hụt hơi.
Sưng tay hoặc mặt.
Đau dữ dội, nhạy cảm, đỏ hoặc chảy dịch màu vàng từ vết mổ nếu bạn sinh mổ (một lượng nhỏ chất lỏng trong suốt, sệt dính có thể chảy ra từ vết mổ và đây là hiện tượng bình thường).

Việc chăm sóc sức khỏe sau sinh đặc biệt quan trọng để bạn có thể hồi phục nhanh và sớm trở lại với các hoạt động thường nhật sau khi vượt cạn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến các vấn đề sức khỏe sau khi sinh con, tốt nhất hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được hỗ trợ bạn nhé!