Biếng ăn sinh lý ở trẻ là tình trạng thường gặp khi trẻ bước vào các giai đoạn phát triển khác nhau của cơ thể. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ vì quá lo lắng mà xử lý không đúng cách, khiến bé bị biếng ăn tâm lý, rất khó khắc phục.
Vậy phải làm sao khi gặp tình trạng biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ? Hãy cùng tham khảo một số thông tin về tình trạng phổ biến này trong bài viết dưới đây nhé!
Thế nào là biếng ăn sinh lý?
Biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là tình trạng trẻ đột nhiên ăn ít, chán ăn hơn so với bình thường. Tình trạng này có thể diễn ra nhiều lần hoặc lặp đi lặp lại trong suốt quá trình phát triển, thay đổi thể chất của trẻ như mọc răng, tập ăn dặm, tập nói…
Dấu hiệu nhận biết biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Biếng ăn ở trẻ nhỏ được chia ra làm 3 loại là biếng ăn sinh lý, biếng ăn tâm lý và biếng ăn bệnh lý. Biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không phải bệnh lý quá nghiêm trọng nhưng nếu xử lý sai cách sẽ chuyển sang tình trạng biếng ăn tâm lý và rất khó giải quyết.
Dưới đây là một số dấu hiệu biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ để ba mẹ nhận biết và can thiệp phù hợp, cụ thể:
- Trẻ đột ngột biếng ăn: Biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh thể hiện ở việc trẻ bú ít hơn bình thường, không chủ động đòi bú, thậm chí từ chối bú mẹ. Với trẻ đang ăn dặm thì lượng ăn của trẻ rất ít, gần như không muốn ăn bất cứ gì (kể cả món ưa thích), hoặc chỉ chọn ăn một số món nhất định, không muốn thử món mới.
- Trẻ ngậm đồ ăn, lười nuốt: Bữa ăn có thể kéo dài đến hàng tiếng đồng hồ trong sự không hợp tác, ngậm đồ ăn trong miệng rất lâu của trẻ. Một số bé dữ dội hơn còn quấy khóc, phun thức ăn ra ngoài không chịu nuốt.
- Trẻ nghịch ngợm, không chú ý tới việc ăn uống: Ở giai đoạn học các hoạt động như bò, đứng, đi…trẻ thường hiếu động và thích khám phá hơn. Do vậy, con sẽ không chịu ngồi yên. Điều này dẫn tới bé mải chơi mà quên ăn, hoặc có ăn nhưng không chú ý khi mẹ bón cơm.
Biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có cần điều trị không?
Nhìn chung, biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không để lại hậu quả nghiêm trọng, chỉ là một trong những tình trạng phát triển bình thường ở trẻ nhỏ. Ba mẹ không nên la hét, đánh đòn trẻ khi trẻ trải qua giai đoạn biếng ăn sinh lý, vì như vậy có thể làm phát sinh tâm lý sợ hãi và gây ra biếng ăn tâm lý cho trẻ.
Mặc dù biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không cần dùng thuốc để chữa trị nhưng ba mẹ lưu ý thực hiện những điều sau khi phát hiện trẻ biếng ăn:
- Kiểm tra xem trẻ có gì bất thường không: Việc kiểm tra này để loại trừ biếng ăn bệnh lý. Theo đó, cần xem kỹ bé có sốt không, có đầy bụng, khó tiêu không, có ợ hơi, ợ chua không…hay có bất kỳ bất thường nào về sức khỏe không.
- Kiểm tra môi trường xung quanh có thay đổi không: người chăm sóc trẻ có thay đổi không, có đổi trường học không, có đổi sữa không, thời tiết có thay đổi không….
- Kiểm tra tâm trạng trẻ có thay đổi không: có thường hay khóc nhè không, có thường giận dỗi, buồn bực không, có thường hay kể chuyện cô giáo, bạn bè không….
- Nếu biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ kéo dài quá 1 tháng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Do đó, lúc này ba mẹ cần đưa trẻ đi thăm khám để phát hiện những bệnh lý liên quan nếu có.
Các giai đoạn trẻ biếng ăn sinh lý
Khác với biếng ăn tâm lý va biếng ăn bệnh lý, biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn, khoảng 1-2 tuần. Các giai đoạn chủ yếu như:
- Giai đoạn 3 – 4 tháng tuổi: Thời điểm trẻ bắt đầu tập lẫy, ngóc đầu, quan sát và khám phá môi trường xung quanh
- Giai đoạn 6 tháng: Lúc trẻ chuyển sang một chế độ ăn mới, tập ăn dặm và làm quen với nhiều loại thực phẩm mới.
- Giai đoạn từ 9 – 10 tháng tuổi: Lúc này trẻ bắt đầu tập bò, tập đứng, tập đi nên những bữa ăn sẽ không còn hấp dẫn, kích thích bé như trước nữa. Đây cũng là khoảng thời gian trẻ bắt đầu mọc răng khiến trẻ sưng đau hoặc sốt, gây mệt mỏi, khó chịu và dẫn đến chán ăn.
- Giai đoạn từ 2 – 3 tuổi: là lúc trẻ đã bắt đầu đi nhà trẻ. Việc thay đổi môi trường sinh hoạt, chế độ ăn uống tác động không nhỏ đến tâm lý của trẻ, khiến trẻ dễ bị biếng ăn.
Cách xử lý tình trạng biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Sau khi thích nghi được những thay đổi thì trẻ sẽ quay trở về với trạng thái như bình thường nên ba mẹ không cần quá lo lắng. Tuy nhiên để tuần biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trôi qua nhẹ nhàng hơn, ba mẹ có thể áp dụng các biện pháp:
Chia nhỏ các bữa ăn
Nếu ba mẹ lo lắng trẻ sẽ thiếu chất dinh dưỡng khi ăn ít đi, thậm chí là không ăn thì nên tăng số bữa ăn trong ngày và giảm bớt lượng thức ăn trong từng bữa, mỗi lần cho trẻ ăn từng chút từng chút. Vừa đảm bảo dinh dưỡng vừa khiến trẻ không cảm thấy bị “nhồi nhét” quá nhiều thức ăn.
Ngoài ra, nếu trẻ không ăn nhiều trong bữa chính thì ba mẹ có thể cho con ăn thêm phô mai, sữa chua, bánh quy, bánh flan, trái cây… trong những bữa phụ.
Ưu tiên thực phẩm mềm, lỏng, dễ tiêu hóa
Trong thời kỳ biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bé sẽ tỏ ra rất cáu kỉnh, khó chịu, không tập trung do đó cần ưu tiên các thực phẩm mềm, lỏng và dễ tiêu hóa để bé nhanh chóng kết thúc bữa ăn. Một số thực phẩm để mẹ tham khảo như các loại canh, súp, cháo, cơm nát ăn với trứng, cá… hoặc các món mà hàng ngày trẻ ưa thích.
Trình bày món ăn hấp dẫn, đẹp mắt
Nếu có thời gian, ba mẹ hãy thử trang trí đồ ăn thành những món đồ bé yêu thích như con gấu, ô tô, máy bay… Điều này sẽ giúp kích thích vị giác, khiến trẻ muốn khám phá và thích ăn hơn.
Hướng sự tập trung của trẻ vào bữa ăn
Tránh để trẻ vừa ăn vừa xem tivi, điện thoại hay ipad thay vào đó hướng trẻ tập trung ăn uống và hoàn thành bữa ăn trong 30 – 40 phút.
Giải đáp thắc mắc: Trẻ mấy tuổi được xem tivi
Không dọa nạt hay quát mắng
Những hành động dọa hay quát mắng có thể biến tình trạng biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thành biếng ăn tâm lý, tức là trẻ sợ ăn uống trong thời gian kéo dài. Thay vào đó, ba mẹ hãy cư xử thoải mái trong mỗi bữa ăn, giúp trẻ thích nghi với giai đoạn phát triển thể chất mới, rồi trẻ sẽ sớm ăn uống ngon miệng như trước.
Không cố ép con ăn
Cố ép trẻ ăn vì tâm lý sợ con thiếu dưỡng chất, còi xương, kém phát triển khiến những ăn thường kéo dài trên 1 tiếng. Thực tế, việc ăn uống của trẻ quan trọng nhưng không vì con ăn ít hay không ăn trong vài ngày sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Do đó, ba mẹ không cần cố nài nỉ hay dọa nạt. Thay vào đó, hãy để cho bé một khoảng thời gian ăn trong quy định và thêm nhiều bữa phụ khác.
Không cho uống men tiêu hóa
Thời kỳ biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khiến bé ăn ít hơn bình thường và quấy khóc. Điều này khiến nhiều ba mẹ lầm tưởng con đầy bụng và để bé uống men tiêu hóa.
Tham khảo: Cách chăm sóc trẻ sơ sinh 0 – 6 tháng
Tuy nhiên, điều này là không cần thiết vì hệ tiêu hóa của con hoàn toàn không bị rối loạn mà nguyên nhân sâu sa vẫn là biếng ăn. Do đó, tuyệt đối không cho trẻ uống các loại men vi sinh, men tiêu hóa vì có thể gây phụ thuộc và sinh ra tiêu chảy.
Bổ sung các loại vitamin cần thiết
Để cải thiện tình trạng biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, có thể bổ sung các vi chất cần thiết như kẽm, selen, Crom, Vitamin B1 và B6, thực phẩm giàu vitamin C,… Các chất này sẽ giúp cải thiện vị giác, cảm giác ăn ngon, hỗ trợ hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.
Nhìn chung, tùy vào thể trạng của từng bé mà biếng ăn sinh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể nhanh hay chậm nhưng chắc chắn sẽ diễn ra. Chỉ cần ba mẹ quan sát và theo dõi trẻ thật kỹ để nhận ra các dấu hiệu thì có thể tìm ra cách khắc phục phù hợp. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài hơn 1 tháng thì cần đưa trẻ đi thăm khám để kịp thời phát hiện điều bất thường nhé!
