Có lẽ, việc trẻ bị dị ứng sữa có nguy hiểm không cũng như có cách nào để khắc phục hay không là điều mà các ông bố bà mẹ quan tâm bậc nhất. Cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm câu trả lời ngay trong bài viết sau…
Trẻ bị dị ứng sữa có nguy hiểm không?
Định nghĩa về tình trạng trẻ bị dị ứng sữa
Mọi lứa tuổi đều có nguy cơ bị dị ứng với sữa nhưng bị nhiều nhất là trẻ dưới 1 tuổi (khoảng 2-3% trẻ nhỏ). Tình trạng này vẫn có thể theo bé tới khi lớn lên.
Dị ứng sữa là phản ứng phòng vệ của hệ miễn dịch cơ thể lên một vật thể lạ (ở đây là các protein trong sữa). Nghĩa là khi trẻ uống sữa, hệ thống miễn dịch của con nhầm các protein là kháng thể lạ gây hại cho cơ thể và bắt đầu hoạt động để chống lại chúng, gây nên các biểu hiện dị ứng sữa ở trẻ.
Trẻ bị dị ứng sữa thường có biểu hiện trong tuần đầu tiên sau khi uống sữa. Trẻ được bú sữa mẹ thường ít có nguy cơ bị dị ứng hơn trẻ uống sữa bột. Điều này không có nghĩa là trẻ bú mẹ không bị dị ứng sữa vì nếu khẩu phần dinh dưỡng của mẹ tại thời điểm cho con bú có các thành phần tương tự thì bé cũng sẽ bị dị ứng sữa.
Đa phần trẻ bị dị ứng với đạm sữa bò, tỉ lệ dị ứng chéo với sữa dê, cừu, đậu nành cũng có nhưng rất ít. Dị ứng sữa bò khác với chứng không dung nạp lactose khi cơ thể không thể tiêu hóa sữa. Một số trẻ sẽ có phản ứng phòng vệ ngay sau khi uống sữa bò, số khác có thể phản ứng sau khoảng vài giờ hoặc vài ngày sau đó. Nếu xuất hiện các triệu chứng sốc phản vệ như co giật, hôn mê, đau bụng dữ dội, tím tái…ba mẹ cần đưa trẻ tới gặp bác sĩ ngay lập tức để được chữa trị kịp thời.
Những biểu hiện cụ thể khi trẻ bị dị ứng sữa
Dù uống sữa mẹ hay sữa công thức, trẻ cũng có thể có nguy cơ bị dị ứng sữa. Phản ứng phòng vệ này có thể xuất hiện ngay sau khi uống hoặc sau vài giờ, thậm chí vài ngày. Do đó, ba mẹ cần theo dõi các biểu hiện của trẻ để biết có phải con đang bị dị ứng sữa không. Dưới đây là một số dấu hiệu để ba mẹ tham khảo, bao gồm:
- Trẻ gặp vấn đề về hô hấp: Trẻ bị khò khè, khó thở, ho khàn tiếng, có đờm trong mũi và cổ họng.
- Đau bụng, tiêu chảy: Tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng là phổ biến ở trẻ sơ sinh. Nhưng nếu khoảng 2 – 4 lần một ngày trong hơn một tuần bé liên tục tiêu chảy, máu trong tã (tùy từng bé có hoặc không) thì đó là dấu hiệu trẻ bị dị ứng sữa bột công thức.
- Da nổi mẩn đỏ (mề đay): Trẻ bị nổi mẩn đỏ hoặc phát ban trên da như chàm (eczema), mày đay, ngứa hoặc sưng phù quanh vùng mặt.
- Buồn nôn, nôn ra sữa: Trẻ sơ sinh thường có trớ lượng ít sữa khi ăn nhưng nếu trẻ nôn trớ ngoài giờ ăn thì đó có thể là triệu chứng trào ngược, thể hiện bởi hiện tượng nôn và khó nuốt, có thể là biểu hiện của bệnh dị ứng. Ba mẹ cần đưa con tới gặp bác sĩ ngay.
- Trẻ cáu gắt, quấy khóc: Trẻ đột nhiên khóc kéo dài, quấy khóc không dứt cơn có thể là do đau bụng do tình trạng trẻ bị dị ứng sữa mà cụ thể là bị dị ứng protein trong sữa bột công thức.
Các ảnh hưởng nghiêm trọng nếu không được chữa trị sớm.
Ước tính có khoảng 10 -30% trẻ từ giai đoạn sơ sinh đến 1 tuổi bị dị ứng với sữa, mà chủ yếu là sữa bột công thức. Từ 1 tuổi trở lên, tình trạng dị ứng này sẽ giảm dần. Khi trẻ từ 3 tuổi trở lên thì khoảng 75% trẻ không còn bị dị ứng sữa nữa. Nhưng vẫn có trường hợp trẻ bị dị ứng sữa suốt đời.
Vào những thời điểm khác nhau dị ứng sữa sẽ có những biểu hiện khác nhau và tùy thuộc vào từng cơ địa của bé. Một vài trường hợp chỉ bị những triệu chứng nhẹ như nổi mề đay trên da, đau họng. Song cũng có những bé bị sốc phản vệ với các dấu hiệu như co giật, đau bụng dữ dội, tím tái, hôn mê bất tỉnh…Đây là dấu hiệu vô cùng nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng nên ba mẹ cần đưa con tới bệnh viện ngay lập tức để được chữa trị kịp thời.
Có thể thấy, trẻ bị dị ứng sữa là tình trạng không quá hiếm gặp nhưng có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ, vì vậy cần được chữa trị sớm và có những giải pháp dinh dưỡng phù hợp.
Lời khuyên cho mẹ khi trẻ bị dị ứng sữa
Nuôi con bằng sữa mẹ
Nếu trẻ bị dị ứng sữa và có phản ứng mạnh mẽ với sữa công thức, nguyên nhân là do cơ địa trẻ quá mẫn cảm, thì cách tốt nhất để hạn chế tình trạng này là cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong giai đoạn đầu. Nếu không có hoặc không đủ sữa mẹ, có thể dùng sữa công thức, nhưng chú ý cho bé bú từng chút một để xem trẻ có bị phản ứng với loại sữa đó hay không. Nếu thấy bé không có biểu hiện dị ứng, ba mẹ có thể điều chỉnh tăng dần lượng sữa ở những lần tiếp theo.
Ở giai đoạn ăn dặm, với những trẻ bị dị ứng sữa bò thì có nhiều khả năng cũng dị ứng với sữa dê, sữa đậu nành… Vậy nên, ba mẹ nên chú ý thêm vấn đề này, tốt nhất là đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia để được tư vấn một chế độ ăn phù hợp cho bé.
Kiểm soát nghiêm ngặt những thực phẩm của cả mẹ và bé
Trong thời kỳ cho con bú, mẹ cần hạn chế sử dụng sữa hoặc các chế phẩm từ sữa vì protein trong sữa là nguyên nhân chủ yếu gây hiện tượng dị ứng sữa. Các mẹ nên thận trọng hơn trong việc lựa chọn thực phẩm bằng cách xem kỹ thành phần và hạn sử dụng để bé khỏe mẹ yên tâm nhé!
Tham khảo sự tư vấn của bác sĩ nhận thấy các biểu hiện dị ứng sữa ở trẻ
Việc không phát hiện hoặc không để tâm tới việc trẻ bị dị ứng sữa có thể ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất, sức khỏe lâu dài của con. Vậy nên, ba mẹ hãy đưa con đi tầm soát dị ứng bằng cách test lấy da hoặc xét nghiệm máu.
Sử dụng sữa có công thức đạm thủy phân toàn phần để hạn chế tối đa khả năng gây dị ứng
Nếu bắt buộc phải cho trẻ uống sữa công thức do chưa có hoặc thiếu sữa mẹ thì có thể cân nhắc sử dụng sữa có công thức đạm thủy phân toàn phần để phù hợp với cơ thể trẻ nhỏ. Sữa thủy phân protein toàn phần là sữa đã được phân lọc các protein thành các phần nhỏ hơn để giúp trẻ dễ tiêu hóa và ít gây dị ứng hơn.
Ngoài ra, khi trẻ bị dị ứng sữa, mẹ có thể cho con dùng thử sữa thủy phân protein một phần có khả năng làm giảm dị ứng ở trẻ hoặc sữa công thức chứa các amino axit. Sữa công thức chứa các amino axit là loại sữa chứa các protein ở dạng đơn giản nhất. Đây là loại sữa được khuyến nghị dùng nếu trẻ vẫn có dấu hiệu dị ứng sau khi dùng sữa đã qua xử lí protein.
Dị ứng sữa khiến quá trình hấp thụ dinh dưỡng ở trẻ bị hạn chế, ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển bình thường ở trẻ. Ba mẹ cần quan sát và trang bị những kiến thức cần thiết để bé được chăm sóc tốt nhất thời kỳ bú sữa để phát hiện trẻ bị dị ứng sữa và can thiệp kịp thời nhé!.
