Vậy vô sinh thứ phát là như thế nào? Vì sao lại có tình trạng vô sinh thứ phát? Vô sinh thứ phát thì có chữa được hay không? Tất cả các vấn đề xoay quanh vấn đề này sẽ được đề cập trong bài viết sau.
Vô sinh thứ phát là như thế nào ?
Có hai dạng vô sinh: nguyên phát và thứ phát. Vô sinh thứ phát và vô sinh nguyên phát là gì? Vô sinh nguyên phát là không thể có thai dù “thả” suốt 1 năm. Người bị vô sinh thứ phát là khi gặp khó khăn trong việc thụ thai dù đã mang thai thành công ít nhất 1 lần trước đó (dù là sảy thai hay đẻ non đều tính).
Có nhiều cặp vợ chồng chủ quan vì nghĩ đã từng mang thai được thì sau đó cũng sẽ không bị vô sinh. Thực tế, nhiều cặp đôi bất ngờ và bối rối khi được chẩn đoán vô sinh thứ phát.
Nguyên nhân gây vô sinh thứ phát
Nguyên nhân vô sinh thứ phát có thể đến từ cả vợ lẫn chồng hoặc từ cả hai người. Việc kiểm tra, thăm khám chính xác để tìm được nguyên nhân là rất quan trọng.
Vô sinh thứ phát ở nữ
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới vô sinh thứ phát ở nữ, chủ yếu là do tình trạng viêm, nhiễm các cơ quan sinh dục. Cụ thể:
- Tắc ống dẫn trứng: các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục, tổn thương ở ống dẫn trứng có thể dẫn tới tắc, hẹp ống dẫn trứng. Tắc ống dẫn trứng có thể khiến tinh trùng không thể gặp trứng thụ tinh. Nếu có thể thụ tinh thì khối phôi to cũng khó di chuyển đến tử cung, dẫn tới thai ngoài tử cung, thậm chí là vỡ ống dẫn trứng nếu không phát hiện và xử lý kịp thời.
- Buồng trứng đa nang: lúc này buồng trứng sẽ có nhiều nang nhỏ dẫn tới rối loạn kinh nguyệt, thường là vài tháng mới có một lần. Hoặc gây rối loạn phóng noãn, là nguyên nhân gây vô sinh thứ phát.
- Viêm vùng chậu do các bệnh lây qua đường tình dục như vi khuẩn như Chlamydia, lậu…
- Viêm nhiễm ở tử cung: khi tử cung bị viêm nhiễm khuẩn thì phôi đã thụ tinh sẽ khó bám vào để làm tổ. Nặng hơn, lớp niêm mạc bị tổn hại quá nhiều sẽ khiến hai mặt tử cung dính vào nhau, phôi không thể làm tổ được nữa. Về tử cung thì một số vấn đề khác như polyp buồng tử cung, u xơ tử cung, dị dạng tử cung… cũng gây vô sinh thứ phát.
- Các biến chứng liên quan đến lần mang thai trước, nạo phá thai, sảy thai hoặc do các phẫu thuật khác trước đó.
Vô sinh thứ phát ở nam
Hiện nay, tỉ lệ vô sinh nam thứ phát ngày càng tăng. Nguyên nhân chính là do bất thường về tinh trùng: rối loạn sinh tinh, nhiễm trùng đường sinh dục, tắc ống dẫn tinh… Đồng thời nam giới làm việc trong môi trường độc hại cũng gặp phải tình trạng suy giảm sinh lý: tinh trùng yếu hoặc không có tinh trùng.
Một số nguyên nhân khác ở nam lẫn nữ
- Thừa cân: Thừa cân ở cả nam và nữ cũng có thể dẫn tới vô sinh thứ phát. Ở phụ nữ, tăng cân có thể góp phần vào kháng insulin và tăng mức testosterone vốn kìm hãm sự rụng trứng. Ngược lại, nam giới thừa cân béo phì có thể tăng lượng estrogen, dẫn đến số lượng tinh trùng thấp hơn.
- Uống nhiều bia rượu: Việc uống nhiều rượu bia sẽ làm giảm chất lượng sức khỏe, giảm khả năng thụ thai.
- Hút thuốc lá: Chuyện hút thuốc lá ảnh hưởng sức khỏe đã không còn mới nhưng có thể bạn chưa biết thuốc là làm hỏng trứng và gây rắc rối về rụng trứng. Đàn ông hút thuốc có thể làm hỏng DNA của tinh trùng.
Điều trị vô sinh thứ phát
Tìm nguyên nhân
Để điều trị vô sinh thứ phát thì trước hết cần tìm được nguyên nhân chính xác. Việc đánh giá khả năng sinh sản cần thực hiện ở cả nam lẫn nữ.
Đối với nam giới, chủ yếu cần khai thác tiền sử, khám lâm sàng cũng như xét nghiệm tinh dịch đồ để đánh giá chất lượng tinh trùng, kiểm tra các bất thường của cơ quan sinh dục nếu có.
Ở nữ giới thì cần kiểm tra nhiều hơn. Bên cạnh lâm sàng hay khai thác tiền sử thì cần khảo sát buồng tử cung và ống dẫn trứng, xét nghiệm máu, đánh giá dự trữ buồng trứng…
Cách chữa vô sinh thứ phát
Khi đã xác định được nguyên nhân, bác sĩ có thể lập kế hoạch điều trị để tăng khả năng thụ thai. Dưới đây là một số phương pháp điều trị vô sinh thứ phát phổ biến:
- Sử dụng thuốc kết hợp với chế độ ăn uống, luyện tập phù hợp để tăng cường sức khỏe, nâng cao khả năng thụ thai.
- Các phương pháp can thiệp phẫu thuật nhằm thay đổi các dị dạng của cơ quan sinh sản.
- Phương pháp hỗ trợ sinh như bơm tinh trùng vào buồng tử cung hoặc thụ tinh ống nghiệm. Cách chữa bằng bơm tinh trùng thì tiết kiệm thời gian, chi phí mà hiệu quả cũng tương đối cao nên thường được ưu tiên.
Dự phòng vô sinh thứ phát
Để hạn chế tình trạng mắc vô sinh thứ phát thì nên cân nhắc về tuổi tác mang thai, không nên kéo dài thời gian giữa hai lần sinh. Ngoài ra, phụ nữ nên đi khám phụ khoa định kỳ 6 tháng 1 lần để kịp thời phát hiện các bất thường. Trường hợp muốn bỏ thai thì nên đến cơ sở y tế có giấy phép uy tín để tránh ảnh hưởng sức khỏe sinh sản sau này.
Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị vô sinh thứ phát cho tỷ lệ thành công cao. Do đó các cặp đôi nếu nghi ngờ vô sinh thì nên kiểm tra, thăm khám để được hỗ trợ điều trị hiệu quả nhất. Bạn không cần quá lo lắng hoặc dùng các mẹo chữa không rõ nguồn gốc. Tốt nhất là hãy đến bệnh viện để được tư vấn chính xác.
