Sau 9 tháng 10 ngày mang thai vất vả, nhiều sản phụ xem lần “vượt cạn” như “cái đích” cuối cùng vượt qua được rồi là buông lơ luôn. Thực tế, đừng quên rằng khoảng thời gian một tháng sau sinh là giai đoạn cần hết sức cẩn thận, vì nếu không, bạn có thể gặp phải tình trạng nhiễm trùng hậu sản.
Những dấu hiệu nào đáng ngại?
Lưu ý đầu tiên dành cho bạn là, tối thiểu một tuần lễ sau sinh, bạn cần cẩn thận nếu bị sốt, dù chỉ là sốt nhẹ. Sốt là triệu chứng đầu tiên, dễ gặp nhất và đáng ngại nhất, đặc biệt là sốt cao trên 38 độ. Tuyệt đối không tự ý chăm sóc tại nhà khi xuất hiện những cơn sốt bất thường. Những dấu hiệu đáng ngại khác có thể gặp phải cũng cần lưu ý là: hiện tượng ra máu nhiều sau khi sinh, nhịp tim nhanh trên 100 nhịp/phút, tử cung không co hồi, sản phụ thấy khó chịu, sản dịch bị ứ lại và có mùi hôi, ấn vào vùng tử cung thấy đau nhiều, v.v..
Tuy nhiên, bạn cần hiểu rõ là không phải bất kỳ trường hợp nào sốt cao, nhịp tim tăng nhanh cũng là nguy hiểm, là dấu hiệu nhiễm trùng sau sinh. Có những trường hợp tuy sốt nhưng không phải là nhiễm trùng. Nhưng như đã nói, bạn không được phép lơ là. Khi xuất hiện dấu hiệu bất thường sau sinh, bác sĩ có thể cho bạn thực hiện một số xét nghiệm như xét nghiệm nước tiểu, kiểm tra tử cung, kiểm tra máu, v.v. để xác định chính xác tình hình.
Hiện nay, nhờ áp dụng các phương pháp vô khuẩn, giữ vệ sinh triệt để suốt giai đoạn “vượt cạn” cho sản phụ nên tỷ lệ nhiễm trùng hậu sản đã giảm đi rất nhiều. Tuy nhiên, cần cẩn thận vì các vi trùng, vi khuẩn này có mặt ở khắp trong không khí, trong môi trường, có thể tồn tại trong dụng cụ đỡ đẻ, quần áo, vật dụng của sản phụ, từ tay của nữ hộ sinh khi thăm khám, đỡ đẻ, v.v.. Sản phụ trong giai đoạn “vượt cạn” và sau sinh không được tắm rửa, nếu vệ sinh không tốt, sức đề kháng yếu thì rất dễ bị rong huyết, nhiễm trùng – nhiễm khuẩn nặng. Nếu thấy có các dấu hiệu bị nhiễm khuẩn ngoài da như bị mụn nhọt, bị các vết lở loét dù nhỏ, v.v. cần báo với bác sĩ để được điều trị từ đầu. Sau khi xuất viện về nhà, mọi vật dụng cá nhân, quần áo, băng vệ sinh, v.v. cần được đảm bảo sạch sẽ, an toàn. Nên rửa bộ phận sinh dục ngoài bằng nước sạch và thay băng vệ sinh thường xuyên.
Phải chăm sóc sức khỏe như thế nào?
Sau khi bé chào đời, suốt 2 tháng đầu tiên, bạn không nên gần gũi chăn gối với chồng, kể cả khi cảm thấy mình đủ khỏe. Cơ quan sinh sản rất cần được “nghỉ ngơi” đầy đủ sau 9 tháng 10 ngày. Nếu quan hệ tình dục sớm, bạn dễ gây nên những tổn thương cho âm đạo và cơ quan sinh sản. Bạn nên dùng băng gạc vô trùng để thấm dịch chảy ra từ âm đạo, giữ cho vùng kín luôn khô ráo. Không nên dùng các loại giấy cuộn thô nhám hay các loại khăn ướt có mùi thơm để làm việc này. Các hóa chất tạo mùi thơm dễ gây ảnh hưởng đến vùng sinh dục của bạn.
Suốt một tháng sau sinh, nên tránh đi lại nhiều, tránh vận động sớm. Quần áo, chăn ra gối nệm cũng như các vật dụng đều cần thiết phải thay thường xuyên, giặt phơi kỹ lưỡng. Không cần thiết phải dùng đến xà phòng hay các dung dịch vệ sinh phụ nữ (trừ khi bác sĩ hướng dẫn). Chỉ cần vệ sinh vùng kín bằng nước đun sôi để ấm. Tuyệt đối không thụt rửa sâu trong âm đạo vì dễ gây tổn thương cho vùng này.
Một lời khuyên khác là bạn không nên sử dụng bồn tắm tối thiểu là suốt vài tháng sau khi sinh. Không tắm ở ao hồ, hồ bơi. Chỉ nên tắm bằng vòi sen và không tắm quá lâu. Trường hợp khan hiếm nước, phải trữ nước trong lu chậu, cần kiểm tra vệ sinh của những vật dụng đựng nước này. Quần lót cần được thay thường xuyên để giữ cho vùng sinh dục khô ráo. Nếu thấy sản dịch đổi màu, có mùi hôi hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần báo ngay cho bác sĩ.
Không khí trong phòng cần thoáng đãng, hạn chế đóng kín cửa mở máy lạnh suốt ngày. Bạn nên mở rộng cửa sổ, sử dụng quạt thay vì máy lạnh. Cuối cùng, nên uống nhiều nước mỗi ngày và tăng cường những thực phẩm có thể giúp tăng sức đề kháng, ví dụ như vitamin C. Khi sức đề kháng tăng cao, cơ thể bạn sẽ có khả năng chống trả tốt, giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm sau sinh.
Chăm sóc vết may tầng sinh môn
Nếu tầng sinh môn bị rách hay cắt khi sinh thì sẽ được may lại. Vết may tầng sinh môn cần được kiểm tra (xem có bị sưng nề, bầm tím, đỏ đau nhiều, có tụ máu âm hộ, âm đạo, chân chỉ có mủ không, v.v.) và làm thuốc 3 lần mỗi ngày bằng thuốc sát trùng. Sản phụ nên tự rửa thêm khi tiêu tiểu, thay băng vệ sinh sạch nhiều lần trong ngày, tránh tình trạng ẩm ướt kéo dài vì vết thương sẽ chậm lành và dễ nhiễm trùng, tập đi tiểu, ngồi dậy đi lại, tránh bị táo bón, v.v.. Kháng sinh thường được bác sĩ cho sử dụng trong 5 ngày. Nếu vết may tốt và lớp da may bằng chỉ không tiêu thì thường sẽ được cắt chỉ vào ngày thứ 5 sau sinh.
> 8 việc mẹ cần làm sau khi vượt cạn bằng “dao kéo”
> Cách cho con bú đúng cách: Mẹ đã biết uống trà để gọi sữa về?