Để con ngoan ngoãn, nghe lời và phát triển tốt hơn thì ngay từ đầu, chúng ta phải hiểu con mình có tính cách như thế nào và áp dụng việc chê bai con – khen ngợi con đúng cách. Như vậy thì quá trình nuôi dạy trẻ sẽ không quá vất vả và khiến bạn cảm thấy mệt mỏi.

Vì sao nên khen ngợi trẻ?

Khi nuôi dạy một đứa trẻ, chúng ta thỉnh thoảng vẫn nên dành những lời khen ngợi cho trẻ bởi chính những lời khen ngợi sẽ giúp trẻ được phát triển một cách tốt hơn.

Giúp trẻ tự tin hơn: Khi trẻ làm một hành động nào đó và được khen ngợi, trẻ sẽ hiểu rằng mình đang làm đúng, làm tốt. Nhờ đó, trẻ sẽ tự tin hơn vào bản thân của mình và có thể phát huy những việc mà con đang làm tốt trong tương lai.
Thúc đẩy hành vi tốt: Việc khen ngợi những điều mà trẻ đang làm tốt, chẳng hạn như khen con khi con chia sẻ miếng bánh của mình cho bạn giúp trẻ hiểu được đây là hành vi tốt. Như vậy thì trẻ sẽ tiếp tục phát huy những hành vi đúng đắn, nên làm và từ đó giảm thiểu được những hành vi xấu, chưa đúng mực.
Tạo động lực cho trẻ: Khi người lớn, đặc biệt là bố mẹ biết khen ngợi con đúng cách thì trẻ sẽ cảm thấy hào hứng vì được công nhận, từ đó có động lực để tiếp tục thực hiện những việc làm của mình.

Có phải khen ngợi càng nhiều thì càng tốt?

Khen ngợi con đúng cách là chìa khóa để trẻ phát triển tốt hơn. Tuy nhiên, khen và mắng, dù hành vi nào được thực hiện quá nhiều cũng sẽ để lại những tác dụng ngược có hại với trẻ.

Khi trẻ liên tục được khen ngợi, lời khen trở nên dư thừa sẽ tạo áp lực cho trẻ. Trẻ luôn phải cố gắng làm những hành động đúng ý bố mẹ để được khen và không còn tự phát triển bản thân theo đúng tính cách của mình. Trẻ dần phụ thuộc nhiều vào tư duy, suy nghĩ của bố mẹ và luôn lẩn quẩn trong suy nghĩ phải làm gì để được bố mẹ khen ngợi.

Hơn nữa, nếu không biết làm sao khen ngợi con đúng cách, bố mẹ rất dễ bị khen quá đà, khiến trẻ trở nên tự tin thái quá, cho rằng mình tài giỏi hơn người và trở nên kiêu căng, ngạo mạn. Những đứa trẻ này vì tin tưởng bản thân mình đã là phiên bản tốt nhất nên thường ít cố gắng phấn đấu và phát triển bản thân.

Ngoài ra, nếu trẻ cứ liên tục được khen thì đến một lúc bố mẹ không còn khen ngợi trẻ nữa, trẻ dễ có thái độ khó chịu, không hài lòng.

Làm sao để khen ngợi con đúng cách?

Nếu bạn muốn khen ngợi trẻ đúng cách, hãy cố gắng ghi nhớ những nguyên tắc sau đây:

Khen ngợi một cách cụ thể

Đừng dùng những từ chung chung như “Con giỏi quá”, “Con là một đứa trẻ ngoan” mà hãy nêu rõ những hành vi cụ thể của trẻ. Chẳng hạn như “Hôm nay con đã giữ yên lặng để mẹ nghỉ ngơi khi mẹ mệt. Con quả là một đứa trẻ ngoan”.

Khen ngợi cụ thể là một hành vi khen ngợi con đúng cách, giúp trẻ nhận thức được hành động nào là tốt, nên làm để con có thể tiếp tục phát huy trong tương lai.

Khen ngợi đúng lúc

Không phải lúc nào cũng nên khen ngợi trẻ mà chỉ nên khen ngợi đúng lúc. Nhìn chung, bố mẹ nên thực hiện hành vi khen ngợi khi trẻ đạt được thành tích tốt, làm được một việc tốt hoặc khi cần động viên con trong những lúc khó khăn.

Như vậy thì sẽ khen ngợi con đúng cách hơn, tránh việc lạm dụng lời khen quá mức và không cần thiết, làm cho lời khen không còn giá trị.

Khen ngợi quá trình

Có những lúc dù chúng ta rất nỗ lực nhưng thành quả lại không như mong muốn. Đây là chuyện rất khó tránh khỏi. Vì thế, thỉnh thoảng thì bạn cũng có thể khen ngợi quá trình của con để động viên con nhiều hơn bạn nhé.

Ngoài ra, việc khen ngợi quá trình cũng giúp trẻ hiểu được kết quả hay thành tích chỉ là một phần của vấn đề, quan trọng là con đã thật sự nỗ lực và phấn đấu hay chưa.

Không làm quá

Dẫu biết phụ huynh nào cũng sẽ tự hào về những đứa trẻ mà mình sinh ra nhưng tốt nhất bạn chỉ nên khen ngợi vừa đủ, không nên làm quá và tâng bốc trẻ quá mức. Việc khen ngợi con nhiều hơn so với khả năng thông thường của trẻ sẽ khiến trẻ dễ tự cao và không cố gắng hoàn thiện bản thân mình vì cho rằng mình đã giỏi và đang làm tốt mọi việc.

Tập trung vào trẻ

Một vấn đề khác cần lưu ý để khen ngợi con đúng cách hơn chính là hãy chỉ tập trung vào trẻ. Đôi khi chúng ta thường khen ngợi một cách bâng quơ hoặc khen ngợi con cùng với bạn bè của con. Điều này sẽ không thể nhấn mạnh được việc trẻ đã làm tốt ra sao và khó có thể khuyến khích trẻ tiếp tục phấn đấu.

Hơn nữa, việc so sánh con cùng với bạn bè của con sẽ làm cho trẻ dễ nảy sinh lòng đố kị, luôn muốn hơn thua với bạn bè của mình. Hoặc trẻ cũng dễ cảm thấy thiếu tự tin vào bản thân vì cho rằng mình không giỏi được bằng bạn bè của mình.

Sự tự tin của trẻ bắt nguồn rất nhiều từ bố mẹ. Hơn nữa, trẻ em như tờ giấy trắng và những gì con làm phản ánh chính cách dạy dỗ từ bố mẹ và những người lớn xung quanh. Vì thế, hãy cố gắng để khen ngợi con đúng cách, giúp trẻ nỗ lực phát huy những hành vi tốt, tự tin vào khả năng của mình nhưng không tự cao hay tự ti so với bạn bè đồng trang lứa bạn nhé!