Tết là đoàn viên và gắn kết, cũng là dịp để con trẻ gặp gỡ và thấu hiểu hơn về nguồn cội của mình, ba mẹ hãy dành ra chút thời gian để ngồi lại cùng con và chia sẻ những kỹ năng cần thiết và dạy con ứng xử cần thiết, thể hiện sự kính trọng và lòng biết ơn trong dịp thường xuyên gặp gỡ nhiều người này nhé!

Dạy con ứng xử bằng cách chuẩn bị tinh thần cho con

Giải thích về truyền thống và giá trị của dịp Tết trong văn hóa Việt Nam

Trước khi con cùng gia đình trở về quê hương để ăn Tết hoặc thăm họ hàng, việc ba mẹ giải thích về ngày lễ truyền thống và giá trị của dịp Tết sẽ giúp con hiểu rõ hơn về sự quan trọng của hành động cư xử lịch sự. Tạp chí Mẹ và Con gợi ý cho ba mẹ những bước như sau:

Giới thiệu về ý nghĩa tâm linh: Kể cho con nghe về ý nghĩa tâm linh của dịp Tết, như sự kính trọng ông bà, tổ tiên và tưởng nhớ những người thân đã qua đời. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ gìn truyền thống để duy trì và phát triển văn hóa Việt Nam.
Chia sẻ câu chuyện và lễ nghi truyền thống: Ba mẹ hãy kể những câu chuyện về Tết như sự tích Bánh chưng Bánh giầy, sự tích Cây nêu ngày Tết,… hay trò chuyện về những hoạt động lễ nghi truyền thống như đón đưa ông Táo, cúng Tất niên, đón giao thừa…. Chắc chắn trẻ sẽ có những câu hỏi thắc mắc và bạn tương tác bằng việc trả lời giải đáp, từ đó tăng thêm sự hiểu biết về ngày Tết truyền thống này.
Thực hiện các hoạt động truyền thống: Chủ động khuyến khích con tham gia vào các hoạt động truyền thống như gói bánh chưng bánh tét, làm đèn lồng, trang trí, dọn dẹp nhà cửa… Tạo cho con cơ hội trải nghiệm trực tiếp các hoạt động này để cảm nhận sâu sắc về văn hóa Tết.

Chia sẻ để con hiểu về sự quan trọng của việc giữ gìn và tôn trọng gia đình

Tạo ra các tình huống: Bạn có thể tạo các tình huống ví dụ để con hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc giữ gìn và tôn trọng gia đình trong bối cảnh Tết.

Ví dụ: “Nếu có người lớn muốn trò chuyện và hỏi con về việc học tập, con sẽ làm thế nào để thể hiện sự lễ phép và tôn trọng?”

Giải thích về ý nghĩa của sự đoàn viên gia đình: Nói về tầm quan trọng của gia đình trong cuộc sống hàng ngày và cách mỗi thành viên đóng góp vào sự hạnh phúc chung, đoàn viên mỗi dịp Tết đến Xuân về.

Ba mẹ hãy miêu tả, nói về những khoảnh khắc đặc biệt khi gia đình sum vầy trong dịp Tết và làm thế nào mỗi người (vai trò từng người) có thể làm phong phú thêm không khí hạnh phúc này, như ông bà ba mẹ mong chờ con cháu đoàn viên trở về nên luôn chuẩn bị nhiều món ngon, vậy con sẽ cần làm những gì để đáp lại?…

Khuyến khích con tham gia vào các hoạt động gia đình: Gia đình là nơi con học hỏi và phát triển, vì vậy, khuyến khích con tham gia vào các công việc nhà, giúp đỡ người lớn và chia sẻ niềm vui cùng các em nhỏ.

Các nguyên tắc dạy con ứng xử ngày Tết

Dạy con những bài học ứng xử lịch sự và nhã nhặn trong ngày Tết là một cách quan trọng để trẻ phát triển kỹ năng xã hội và tôn trọng giá trị văn hóa. Dưới đây là một số nguyên tắc cụ thể ba mẹ có thể áp dụng:

Đối với người lớn

Học cách tôn trọng

Thể hiện sự kính trọng với ông bà, bố mẹ và người lớn trong gia đình:

Hướng dẫn con về cách chào hỏi và lễ phép khi gặp người lớn, đặc biệt là ông bà.
Nhắc nhở con về việc sử dụng ngôn từ lịch sự, tránh những hành động không tôn trọng như làm phiền, nói chen ngang, hoặc không nghe lời.
Căn dặn con về việc không nên đưa ra ý kiến quá mạnh mẽ hoặc tranh cãi mặc dù con có quan điểm riêng.

Hướng dẫn con thể hiện sự biết ơn

Khuyến khích con thể hiện lòng biết ơn bằng cách nói “cảm ơn” khi nhận được sự giúp đỡ hoặc những món quà, tiền lì xì.

Hướng dẫn con về việc thể hiện lòng tri ân thông qua hành động, chẳng hạn như giúp đỡ trong việc chuẩn bị bàn ăn, làm sạch chỗ mình ngồi ăn, phụ giúp việc nhà…

Chúc Tết mọi người

Dạy con cách chào hỏi mọi người một cách lịch sự, nói lời chúc Tết và đặt tâm huyết vào mỗi lời chúc. Ví dụ: “Chúc bác/chú/cô/dì có một năm mới tràn đầy niềm vui và hạnh phúc, sức khỏe, bình an…!”

Mỉm cười và nói lời cảm ơn khi nhận lì xì

Hướng dẫn con cách mỉm cười, khoanh tay và cúi đầu khi nhận lì xì để thể hiện lòng biết ơn và hạnh phúc, nói lời cảm ơn một cách chân thành và lịch sự: “Con cảm ơn ông bà/ chú/bác/cô/dì đã tặng lì xì cho con. Chúc chú/bác/cô/dì nhiều sức khỏe và may mắn!”… Đặc biệt ba mẹ dặn trẻ tuyệt đối không mở phong bì lì xì để kiểm tra số tiền trước mặt mọi người nhé!

Làm quen và tương tác tích cực

Truyền đạt tư duy làm quen mở lòng và tôn trọng những người mới mà con gặp, khuyến khích con tìm hiểu thêm về người lớn và chức vụ trong gia đình/họ hàng, mạnh dạn trò chuyện và gắn kết mối quan hệ gia đình.

Hạn chế bộc phát cảm xúc cá nhân

Hãy trao đổi với con về việc bày tỏ cảm xúc cá nhân phù hợp, thể hiện niềm vui và buồn bực của mình một cách lịch sự, không làm ảnh hưởng đến tinh thần của buổi đoàn viên gia đình.

Với bạn bè và người thân nhỏ tuổi hơn

Hãy dạy con chia sẻ: Khuyến khích con chia sẻ đồ chơi hoặc bánh kẹo với em nhỏ và các cháu nhỏ. Hành động này không chỉ tạo ra ấn tượng tích cực mà còn giúp con hiểu rõ hơn về tình cảm chia sẻ và lòng hảo tâm.
Thể hiện sự quan tâm: Dạy con cách thể hiện sự quan tâm đến những em nhỏ, hỏi về sở thích và thể hiện sự thân thiện thông qua các hành động nhỏ như giúp đỡ khi các em cần.
Tham gia vào trò chơi: Khuyến khích con tham gia vào trò chơi với các em nhỏ, tạo không khí vui vẻ và gần gũi hơn.
Kể chuyện hoặc truyền đạt những kỹ năng mới: Con có thể chia sẻ những câu chuyện hấp dẫn hoặc dạy những kỹ năng như vẽ tranh, lắp ráp đồ chơi để tạo mối quan hệ sâu sắc và tương tác tích cực.
Thể hiện lòng trách nhiệm: Hướng dẫn con chịu trách nhiệm và giúp đỡ các em nhỏ khi cần thiết, như giữ lấy đồ chơi, hỗ trợ khi em cần sự giúp đỡ.
Làm gương tích cực: Dạy con làm gương tích cực cho các em nhỏ, thể hiện lòng vị tha, sẻ chia, và sự tôn trọng, lễ phép với người lớn
Tổ chức các hoạt động chung: Khuyến khích con tham gia vào các hoạt động nhóm như chơi trò chơi, làm đồ thủ công, hoặc xem phim cùng các em nhỏ để tạo ra những kí ức đáng nhớ và gắn kết tình cảm.

Việc dạy con ứng xử mỗi dịp Tết đến Xuân về gặp gỡ nhiều người thân không đơn thuần là một kỹ năng ngắn hạn, mà còn là một cơ hội để hình thành tính cách tích cực, lòng biết ơn và lòng trách nhiệm cho trẻ.

Khuyến khích con duy trì những hành động tích cực này không chỉ trong dịp Tết mà còn trong cuộc sống hàng ngày, giúp xây dựng và gắn kết mối quan hệ với mọi người, tạo nên nền tảng vững chắc cho sự hạnh phúc và phát triển của gia đình.