Học được cách tính nhẩm nhanh nhất có thể giúp bé tính toán cộng, trừ, nhân, chia; tự thực hiện những phép tính nhanh một cách logic và chính xác. Nhờ đó, bé có thể có nền tảng tốt hơn để học toán và áp dụng toán học cho các môn học khác.

Ngoài ra, trong quá trình học tính nhẩm thì bé còn có thể phát triển tư duy, được kích thích sự ham học hỏi và tìm tòi, khám phá. Nếu bé đang làm quen với những con số, bố mẹ hãy cùng bỏ túi cách tính nhẩm nhanh nhất để cùng dạy ngay cho bé yêu nhé!

Cách tính nhẩm nhanh nhất cho phép toán cộng trừ nhân chia

Cách tính nhẩm với phép cộng trừ

Phương pháp tính nhẩm cộng trừ hình con bướm

Để tính toán các phép cộng trừ phân số thì có thể áp dụng cách tính hình con bướm này. Đây được xem là một trong những cách tính nhẩm nhanh nhất. Các bước tính nhẩm như sau:

Đầu tiên, vẽ 2 elip chéo nhau tạo thành hình con bướm. Tiếp theo, lấy 2 số trong hình elip nhân với nhau rồi viết kết quả lên đầu con bướm.
Sau đó, trừ hoặc cộng 2 số đó để có được tử số của kết quả (tùy theo phép tính là cộng hay trừ, với phép tính cộng thì thực hiện cộng 2 số với nhau và áp dụng tương đương cho phép tính trừ).
Nhân 2 mẫu số với nhau để cho ra mẫu số.
Ghép tử số và mẫu số lại và hoàn thành cách tính nhẩm nhanh nhất cho phép cộng trừ phân số.

Một số cách tính nhẩm nhanh với phép tính cộng trừ

Để việc tính toán được nhanh hơn và thuận tiện hơn thì trước khi tính nhẩm, hãy sắp xếp vị trí các số của phép tính. Một số cách để sắp xếp vị trí phép tính như sau:

Đảo các vị trí của các số lại để dễ tính hơn, cho số lớn đứng trước số nhỏ. Ví dụ với phép tính “2+40” thì nên đổi thành “40+2”.
Một cách tính nhẩm nhanh nhất chính là cách các số thành số tròn chục rồi cộng nhẩm. Ví dụ như với phép tính “35+13” có thể tách thành “30+10+5+3”, như vậy sẽ có số tròn chục là “30” và “10” rồi cộng với “5+3” để ra được kết quả là 48.
Ngoài ra, có thể dạy bé cách dùng số tròn chục gần nhất để trừ đi số thừa. Ví dụ, với phép tính “28+37”, số tròn chục gần 28 là 30 còn số tròn chục gần 37 là 40. Như vậy sẽ có phép tính “30+40” bằng 70, sau đó trừ đi 2 và 3 để ra kết quả của phép tính ban đầu là 65.
Một cách tính nhẩm nhanh nhất cho phép cộng trừ chính là phân tách và cộng từ 10 đơn vị 1 lần. Ví dụ như bạn có phép tính “16+48” thì có thể cộng “16+10+10+10+10+8”, lần lượt tính “16+10” bằng 26 rồi “26+10” bằng 36 và tiếp tục cho đủ 4 lần cộng tròn chục (tương đương với 40) thì cộng thêm 8 để ra được kết quả.

Lưu ý: Cho dù có dạy bé cách tính nhẩm nhanh nhất nào cho các phép tính cộng trừ nào thì cũng đừng quên quy luật căn bản nhất của phép cộng trừ đó là các phép tính phải được thực hiện từ trái qua phải. Ví dụ với phép tính “13+7-6” thì phải tính “13+7” bằng 20 trước rồi mới lấy 20 trừ đi 6.

Cách tính nhẩm nhanh nhất với phép nhân

Với phép nhân, tùy theo con số nhân như thế nào mà sẽ có cách tính nhẩm nhanh nhất phù hợp. Cụ thể:

Phép nhân với số 10

Đây là phép tính vô cùng đơn giản vì tất cả các số nhân với số 10 chỉ cần thêm số 0 đằng sau. Ví dụ: “4×10=40”, “2×100=200”, “70×100=7000”,…

Phép nhân với số 11

Trong cách tính nhẩm nhanh nhất dành cho phép nhân với số 11 thì còn tùy theo số được nhân có bao nhiêu chữ số mà thay đổi cách tính nhẩm.

Trong trường hợp số 11 nhân với 2 chữ số:

Tách số đó ra làm 2 phần. Số đứng trước là hàng trăm, số đứng sau là hàng đơn vị. Ở vị trí số hàng chục, cộng 2 chữ số lại với nhau là hoàn thành phép tính.

Ví dụ, 34×11 thì số hàng trăm là 3, số hàng đơn vị là 4, sau đó lấy “3+4” bằng 7 thì 7 là số hàng chục. Kết quả của phép tính sẽ là “34×11=374”.

Trong trường hợp nhân số có nhiều chữ số với 11:

Nếu nhân một số có nhiều chữ số với 11 thì đâu là cách tính nhẩm nhanh nhất? Hãy giữ lại số đầu và số cuối của số nhân. Còn những số ở giữa, bạn cộng chúng với nhau và điền kết quả theo thứ tự vào giữa số đầu và số cuối.

Ví dụ: 25171×11:

Giữ lại số 2 ở đầu và số 1 ở cuối
Lấy “2+5=7”
Lấy “5+1=6”
Lấy “1+7=8”
Lấy “7+1=8”

Như vậy kết quả của phép tính “25171×11” sẽ là 276881.

Tương tự, với phép tính “354×11” thì sẽ giữ lại số 3 và 4, sau đó lấy “3+5” rồi lấy “5+4” và kết quả sẽ là 3894.

Phép nhân với số 15

Cách tính nhẩm nhanh nhất dành cho phép nhân với số 15 như sau, trước tiên nhân số đó với 10. Sau đó, cộng thêm một nửa vào kết quả.

Ví dụ như “4×15” thì sẽ là “4×10” bằng 40 rồi lấy 1 nửa của 40 là 20, cộng vào sẽ được “40+20” ra kết quả cuối cùng là 60.

Cách tính nhẩm nhanh bảng cửu chương 9

Do bảng cửu chương 9 có quy luật ngược chiều nên trẻ có thể học tính nhẩm rất nhanh. Chỉ cần nhớ hàng chục sẽ tăng dần từ 0 đến 9 còn hàng đơn vị giảm dần từ 9 đến 0, tổng của hàng chục và hàng đơn vị cộng lại luôn bằng 9. Cụ thể:

Cách tính nhẩm khi nhân số có 2 chữ số với nhau

Nhân số có 2 chữ số với nhau thì có thể tính nhẩm không? Câu trả lời là có bạn nhé! Cách dạy bé học tính nhẩm nhanh trong trường hợp này rất đơn giản, bạn tính theo các bước:

Đầu tiên, lấy số hàng chục của số thứ 1 nhân với số hàng chục của số thứ 2, số hàng đơn vị của số thứ 1 nhân với số hàng đơn vị của số thứ 2
Sau đó, lấy số hàng chục của số thứ nhất nhân với số hàng đơn vị của số thứ 2, và lấy số hàng đơn vị của số thứ 1 nhân với số hàng chục của số thứ 2, sau đó tính tổng của 2 số đó.

Như vậy, với phép tính “42×21”, ta thực hiện cách tính nhẩm nhanh nhất:

Lấy “4×2=8” rồi lấy “2×1=2” để tính được số thứ 1 và số thứ 3 của kết quả là 8 và 2.
Sau đó, lấy “4×1=4”, “2×2=4” rồi lấy “4+4=8” để tính ra được chữ số hàng chục của kết quả là 8.

Vậy kết quả khi áp dụng cách tính nhẩm nhanh nhất cho phép tính “42×21” chính là 882.

Lưu ý cho bạn khi áp dụng cách tính nhẩm nhanh nhất này là nếu các phép nhân trong khi thực hiện tính toán cho ra kết quả có 2 chữ số thì lấy phần bên phải của số đó. Còn số bên trái thì các bạn ghi nhớ và cộng vào các hàng chục, hàng trăm, hàng nghìn tương ứng.

Ví dụ với phép tính “42×25”, thực hiện như hướng dẫn trên:

“4×2=8”, “2×5=10”, vậy 2 số đầu và cuối tương ứng sẽ là 8 và 0 (nhớ 1 sang hàng chục do kết quả phép tính 2×5=10”.
Tiếp theo lấy “4×5=20”, “2×2=4”, vậy thì “20+4=24”, cộng thêm 1 đang được nhớ ở phép tính trên là 25”, lấy số 5 điền vào hàng chục nhớ 2.
Ở hàng trên, số đầu là 8, cộng thêm 2 được nhớ là 10. Như vậy, kết quả cuối cùng của phép tính “42×25” là 1050.

Phép nhân số có 2 chữ số với số có 3 chữ số

Một cách tính nhẩm nhanh nhất cho phép nhân khi thực hiện nhân số có 2 chữ số với số có 3 chữ số chính là vẽ các đường thẳng để đại diện cho mỗi chữ số và đan chéo vào nhau. Sau đó, chia hình vẽ thành các phần đại diện cho hàng nghìn, hàng trăm, hàng chục, hàng đơn vị rồi đếm các phần giao nhau trong mỗi phần theo thứ tự từ trái sang phải và viết kết quả.

Ví dụ với phép tính 121 x 23:

Bước 1:

Bước 2:

Cách tính nhẩm nhanh nhất cho phép nhân có 2 số gần bằng 100

Với những con số có 2 chữ số lớn gần bằng 100 như 95, 96, 97, 98 nếu nhân với nhau thì làm sao để có thể tính nhẩm nhanh? Bạn có thể thử cách tính nhẩm nhanh nhất sau đây:

Lấy 100 trừ cho lần lượt các số a và b.
Nhân a và b với nhau để ra được hai số cuối của kết quả.
Lấy số đầu tiên trừ cho b để có được 2 số đầu tiên của kết quả phép tính. Hoặc bạn cũng có thể lấy a + b ra được c và lấy 100 trừ c để ra được 2 số đầu của kết quả phép tính.

Ví dụ như: 98×93:

Lấy “100-98=2” còn “100-93=7”
Lấy “2×7=14” => 2 số cuối của kết quả là 14
Lấy “98-7=91” hoặc “100-2-7=91” => 2 số đầu của kết quả là 91

Như vậy, “98×93=9114”

Cách tính nhẩm phép nhân hai số có chữ số hàng chục giống nhau

Cách tính này sẽ áp dụng được cho 2 số nếu chữ số hàng chục giống nhau và chữ số hàng đơn vị có tổng bằng 10. Cách tính này rất đơn giản:

Đầu tiên, nhân hai chữ số hàng đơn vị của hai số được tích => hai số cuối của kết quả
Lấy chữ số hàng chục nhân với chữ số liền kề (số hàng chục + 1) của chữ số hàng chục => hai số đầu trong kết quả.

Ví dụ với phép tính “73×77”:

“3×7=21” > 2 số cuối của kết quả là 21
“7x(7+1)=56” => 2 số đầu của kết quả là 56

Như vậy, “73×77=5621”

Cách tính nhẩm nhanh nhất với phép chia

Phương pháp làm tròn giảm

Với phép chia, bạn có thể áp dụng phương pháp làm tròn giảm để hướng dẫn cho bé tính nhẩm nhanh hơn. Cụ thể cách tính nhẩm nhanh nhất này được áp dụng trong trường hợp hàng đơn vị của số chia là 1, 2 hoặc 3.

Việc làm tròn giảm này sẽ bớt đi 1, 2 hoặc 3 đơn vị ở số chia. Cách thực hiện rất đơn giản, bạn chỉ cần đặt phép tính sau đó che bớt chữ số hàng đơn vị của số chia và số bị chia.

Ví dụ với phép tính “638:72” thì che số 2, lấy “63:7=9”, ước lượng thương là 9 rồi lấy thương đã vừa mới ước lượng nhân với số chia rồi kiểm tra với số bị chia.

Lấy “9×72=648” nghĩa là kết quả phép thử lớn hơn số bị chia nên ta phải giảm thương xuống. Ước lượng thương là 8, ta có “8×72=576”. Theo đó, “638-576=56” mà 56<72. Như vậy có thể xác định “638:72=8(dư 56)”.

Phương pháp làm tròn tăng

Với phép chia, có 2 cách tính nhẩm nhanh nhất là làm tròn giảm và làm tròn tăng. Phương pháp làm tròn tăng cũng đơn giản, bạn thực hiện với phép chia có số chia tận cùng là 7, 8 hoặc 9.

Với cách tính này, thêm 3, 2 hoặc 1 đơn vị vào số chia và che chữ số hàng đơn vị và thêm 1 vào chữ số liền trước.

Ví dụ với phép tính chia “86:17”, hàng đơn vị của số chia là 7 gần với 10 nên che bớt chữ số 7 và thêm 1 vào số hàng chục trở thành 2. Số bị chia 86, che bớt chữ số 6 ở hàng đơn vị, làm tròn giảm thành 80.

Như vậy, phép tính sẽ đơn giản còn “80:20=4”. Sau đó thử lại bằng cách lấy “4×17=68”. Ta thấy, “86-68=18”, kết quả số dư 18 lớn hơn số chia nên ước lượng chưa đúng, thử lại với kết quả là 5 thì “5×17=85” và “86–85=1”.

Áp dụng cách tính nhẩm nhanh nhất này, có thể thực hiện phép tính “86:17=5 (dư 1)”.

Cần lưu ý gì khi dạy bé những cách tính nhẩm nhanh nhất?

Để bé nhuần nhuyễn với những cách tính nhẩm nhanh nhất, bố mẹ cần lưu ý một số vấn đề dưới đây nhé!

Hãy để bé làm quen với những con số rồi mới bắt đầu dạy cho bé cách tính nhẩm, như vậy bé sẽ đỡ bị rối hơn và thực hành dễ hơn.
Ngoài ra, với từng độ tuổi thì khả năng tiếp thu của bé cũng sẽ khác nhau. Với các bé nhỏ, bạn có thể mua que tính, flash card hoặc tranh ảnh để hướng dẫn bé học tốt hơn.
Hãy tổ chức các trò chơi cho bé để bé có thể có hứng thú hơn trong việc học.
Bố mẹ cũng nên kiên nhẫn với bé nếu con học kém, tiếp thu chậm bởi không phải đứa trẻ nào sinh ra cũng có khả năng thiên bẩm với môn toán.

Xem thêm: 12 nguyên nhân khiến con học kém

Mẹ và Con đã bật mí những cách tính nhẩm nhanh nhất cho các phép tính cộng trừ nhân chia rồi. Hãy tranh thủ thời gian để cùng bé khám phá những điều thú vị trong môn toán bạn nhé!