Tiểu đường thai kỳ không phải bệnh lý mạn tính như tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2. Tuy nhiên, nếu mẹ không áp dụng tốt thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ thì bệnh có thể tiến triển thành tuýp 2 sau khi sinh.

Vì thế, bài viết này sẽ gửi đến mẹ những nguyên tắc xây dựng một thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ cùng với nhiều gợi ý phù hợp để bữa ăn hằng ngày vừa đủ chất vừa phong phú.

Thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ có quy tắc gì?

Thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ cần đảm bảo cân bằng 2 yếu tố là dinh dưỡng và đường huyết. Bởi vì một chế độ ăn quá nghiêm ngặt, thiếu chất sẽ làm sức đề kháng mẹ suy giảm, dễ có các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển của bé con. Cụ thể, khi xây dựng thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ, mẹ sẽ cần ghi nhớ:

Thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ mỗi ngày phải đủ 5 nhóm cơ bản: Đạm, chất bột, chất xơ, chất béo, vitamin và khoáng chất
Không thay đổi thành phần và số lượng thức ăn trong thực đơn quá nhanh
Ăn đủ bữa, đúng giờ, không để quá no hoặc quá đói
Ăn thành nhiều bữa nhỏ, tốt nhất là 5 bữa/ngày. Bữa sáng và bữa trưa cần ăn nhiều hơn bữa tối.
Ăn từ từ, nhai kỹ càng
Tránh cho nhiều muối hay đường vào thức ăn, nhất là các mẹ bị tiểu đường thai kỳ kèm huyết áp cao
Nên dùng salad, rau sống hoặc rau luộc trước khi dùng cơm và những món khác. Hạn chế các món rau xào dầu mỡ

Ngoài ra, thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ còn phụ thuộc thể trạng và mức độ vận động của mẹ. Để biết lượng thức ăn an toàn mỗi ngày, mẹ bầu hãy dùng máy đo cầm tay để kiểm tra đường huyết trước bữa ăn và sau khi ăn 1 – 2h. Nếu chỉ số đường trong máu sau khi ăn 1 – 2h ở dưới mức 10 mmol/l thì mẹ có thể yên tâm.

Thực đơn dinh dưỡng cho mẹ bị tiểu đường thai kỳ

Bữa sáng trong thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

Bữa sáng vô cùng quan trọng không chỉ với người tiểu đường mà còn với tất cả mọi người. Việc hay nhịn ăn sáng hoặc ăn sai giờ sẽ gây tình trạng kháng insulin, dẫn đến khó kiểm soát đường huyết hơn là ăn đều đặn, đúng giờ. Thậm chí, ăn sáng đúng cách còn giảm được cholesterol xấu cho người bị mỡ máu cao.

Để mẹ bầu nạp đủ năng lượng cần thiết bắt đầu một ngày mới, khung giờ lý tưởng cho bữa sáng là sau khi dậy từ 30 phút – 1 tiếng. Mẹ cần ăn khoảng 20 – 25% tổng lượng carbs một ngày vào buổi sáng và hạn chế lượng carbohydrate (carbs) để tránh đường huyết tăng cao. Những gợi ý lành mạnh cho bữa sáng trong thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ sẽ là:

Ngày 1: 200g khoai lang luộc
Ngày 2: 1 bánh mì kẹp trứng, cà chua, dưa leo
Ngày 3: 1 bát nhỏ cháo yến mạch, 1 ly sữa không đường
Ngày 4: 1 bát nhỏ cháo thịt bò với 40g thịt, 60g gạo tẻ, 150g rau cải
Ngày 5: Xôi thịt kho (nửa bát xôi nhỏ, 3 – 4 miếng thịt nạc, 1 bát salad hoặc rau luộc)
Ngày 6: 1 bát phở gà với 30g thịt gà, 150g bánh phở, 150g giá đỗ, rau sống (mẹ có thể thay thế bằng bún riêu cua hay bún mọc tùy ý)
Ngày 7: 1 đĩa bánh cuốn vừa với 20g chả lụa.

Bữa trưa của mẹ bầu tiểu đường thai kỳ

Bữa trưa sẽ cung cấp thêm năng lượng cho mẹ, đồng thời là giữ cho lượng đường trong máu không bị tụt xuống quá thấp. Một thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ vào bữa trưa nên có đủ 4 phần cơ bản là: 1 phần tinh bột (cơm), 1 phần thịt cá, 2 phần gồm những thực phẩm giàu chất xơ (gồm rau củ quả luộc hoặc salad).

Mẹ hãy ăn rau trước và trong khi dùng các thực phẩm có chứa tinh bột vì sẽ giúp làm chậm quá trình cơ thể chuyển hóa carbs. Sau khi ăn xong, mẹ bầu có thể tráng miệng bằng trái cây và cần ưu tiên những loại quả ít ngọt, mọng nước để tránh cho đường huyết tăng quá nhanh sau khi ăn.

Bữa trưa cần đảm bảo nạp đủ cho mẹ khoảng 30% tổng lượng carbs trong ngày. Tuy nhiên, mẹ cũng cần hạn chế ăn cùng một lúc những thực phẩm chứa nhiều carb như: Cơm với khoai tây, cơm với bánh ngọt, hoặc dùng thực phẩm nhiều đường để tráng miệng,…

Sau đây là thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ ăn trưa mà mẹ có thể tham khảo và áp dụng:

Ngày 1: 1 chén cơm nhỏ, 2 miếng thịt gà, 1 đĩa bắp cải luộc, 2 miếng đậu phụ sốt cà chua
Ngày 2: 1 chén cơm trắng, 1 chén su hào luộc, 60g thịt bò xào
Ngày 3: 1 chén cơm, 1 chén salad dưa leo, 4 miếng chả, 1 bát canh bí đỏ thịt bằm
Ngày 4: 1 tô bún mọc hoặc hủ tiếu bò cỡ vừa
Ngày 5: 1 chén cơm, 1 chén bắp cải luộc, 2 miếng đậu phụ sốt cà chua, 8 miếng thịt luộc
Ngày 6: 1 chén cơm, 50g tôm, 1 bát canh mồng tơi
Ngày 7: 1 chén cơm, 3 – 4 miếng thịt kho hột vịt, 1 bát canh măng chua cá hồi

Sau bữa trưa, mẹ có thể thử những món tráng miệng sau:

1 miếng thanh long
1 miếng dưa hấu
1 miếng lê
3 trái táo ta
2 – 3 trái chôm chôm
1 múi bưởi
⅓ hay ½ trái cam hoặc táo

Xây dựng thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ vào buổi tối như thế nào?

Thời điểm dành cho bữa tối hoàn hảo là 18h30 – 19h30 mỗi ngày. Mẹ bầu được khuyến nghị nên nạp từ 20 – 25% tổng lượng carb/ngày trong bữa ăn này.

Thực đơn cho bà bầu bầu bị tiểu đường thai kỳ vào bữa tối có thể xây dựng giống bữa trưa nhưng nên tăng thêm nhóm thực phẩm rau là: Dưa chuột, rau họ đậu, họ cải, cà chua,… Bên cạnh đó, mẹ hãy cân nhắc bổ sung các món cá vào bữa ăn với các phương pháp hấp, luộc, nướng và hạn chế chiên, xào.

Ngoài ra, có một nguyên tắc được áp dụng khi lên thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ vào bữa tối là: Một đĩa thức ăn đường kính 25cm thì nên chia tỷ lệ dinh dưỡng thành: ¼ carbs, ¼ protein, ½ chất xơ.

Bữa phụ gồm những gì trong thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ?

Bữa phụ cũng quan trọng không kém vì vừa giúp cho mẹ bầu tiểu đường không bị đói vừa cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho thai nhi, để giảm bớt lượng thức ăn cần nạp trong các bữa chính. Mẹ bầu có thể có từ 2 – 3 bữa phụ đan xen sau khi ăn 3 bữa chính, tốt nhất là vào 9h sáng và 15h chiều.

10% tổng lượng carb/ngày sẽ là điều mà một bữa phụ cần cung cấp. Một vài lựa chọn cho mẹ là trái cây ít ngọt, các loại hạt, yến mạch, sữa chua không đường, sữa dành cho mẹ bầu tiểu đường,… Mẹ nên hạn chế dùng bánh kẹo, kem, chè, trái cây ngọt,… làm bữa phụ để tránh đường huyết tăng quá cao.

Những gợi ý bữa phụ an toàn để đưa vào thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ là:

1 hộp sữa chua
½ trái ngô luộc
1 cốc sữa ít béo ít đường
Sữa không đường
Sữa cho người tiểu đường
3 bánh quy
1 bánh flan nhỏ
⅓ củ khoai lang luộc
1 miếng thanh long/đu đủ/lê
3 múi bưởi
½ quả táo

Bài viết đã gửi đến mẹ thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ với đa dạng những sự lựa chọn phù hợp. Hy vọng những gợi ý đó sẽ góp phần hạn chế ảnh hưởng không tốt do tiểu đường thai kỳ mang lại, để vừa giữ an toàn cho mẹ vừa đảm bảo bé con phát triển ổn định từ lúc trong bụng đến khi chào đời.