Một cuộc sống hôn nhân ổn định, hạnh phúc chắc chắn không thể xa rời kinh tế. Việc lập kế hoạch tài chính cho tương lai là rất quan trọng. Đây là nền tảng cho tương lai của gia đình. Kế hoạch tài chính cá nhân tốt giúp bạn quản lý thu nhập, chi tiêu, tiết kiệm, đầu tư và bảo vệ tài chính trước những rủi ro không mong muốn.

Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách lập kế hoạch tài chính tương lai, nhất là kế hoạch cho cặp đôi mới cưới. Bài viết sẽ hướng dẫn 5 bước cơ bản để xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân hợp lý nhất.

Lợi ích của kế hoạch tài chính cá nhân

Kế hoạch tài chính cá nhân là một bản đồ chỉ dẫn cho bạn cách sử dụng tiền của mình một cách hợp lý và hiệu quả. Kế hoạch tài chính tốt sẽ mang lại nhiều lợi ích quan trọng:

Kiểm soát tài chính, giúp cân đối thu chi từ đó giảm nguy cơ lãng phí, nợ nần.
Chủ động tài chính trong mọi tình huống nhờ có quỹ dự phòng thích đáng.
Giúp bạn đạt được các mục tiêu tài chính dài hạn. Chẳng hạn như mua nhà, mua xe, sinh con, nghỉ hưu…
Kế hoạch tài chính tốt giúp bạn có sự an tâm tài chính. Từ đó giữ cho tinh thần thoải mái, đời sống gia đình cũng vì thế mà ổn định, hạnh phúc hơn nhiều.

5 bước lập kế hoạch tài chính

Bước 1: Thảo luận về tài chính với người bạn đời

Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong việc lập kế hoạch tài chính cho cặp đôi mới cưới. Bạn cần thẳng thắn và trung thực với người bạn đời của mình về các vấn đề liên quan đến tài chính, như:

Thu nhập của mỗi người và nguồn thu nhập khác (nếu có)
Nợ nần và khoản vay của mỗi người (nếu có)
Thói quen chi tiêu và tiết kiệm của mỗi người
Mục tiêu tài chính cá nhân và chung của hai người
Thái độ và mong muốn về việc sử dụng tài khoản ngân hàng chung hay riêng
Quan điểm và kỳ vọng về vai trò tài chính trong hôn nhân

Việc thảo luận này giúp cả hai hòa hợp và thống nhất trong việc quản lý tài chính gia đình. Bạn nên tránh tranh cãi hay chỉ trích khi nói về tài chính. Cần lắng nghe và tôn trọng ý kiến của người kia. Nếu có bất đồng, hãy cố gắng tìm ra giải pháp phù hợp cho cả hai.

Bước 2: Lập ngân sách chi tiêu gia đình

Sau khi đã thảo luận và thống nhất về các vấn đề liên quan đến tài chính, bạn cần lập ngân sách chi tiêu gia đình. Ngân sách chi tiêu là một công cụ hữu ích để bạn kiểm soát thu nhập và chi tiêu, đồng thời đảm bảo đủ tiền để tiết kiệm và đầu tư cho các mục tiêu tài chính. Theo đó, bạn cần làm các việc sau:

Tính tổng thu nhập hằng tháng
Liệt kê các khoản chi cố định (tiền nhà, tiền bảo hiểm, tiền trả lãi vay,…)
Ước tính các khoản chi tiêu thiết yếu và thường ít có sự thay đổi lớn (ăn uống, xăng xe, giải trí,…)
So sánh tổng thu nhập và tổng chi tiêu của gia đình. Nếu thu nhập lớn hơn chi tiêu, bạn có thể dành phần chênh lệch để tiết kiệm và đầu tư. Nếu thu nhập nhỏ hơn chi tiêu, bạn cần xem xét cắt giảm các khoản chi tiêu không cần thiết hoặc tìm cách tăng thu nhập.

Một ngân sách chi tiêu hiệu quả là một ngân sách linh hoạt theo nhu cầu thực tế. Bạn nên theo dõi và đánh giá ngân sách của mình mỗi tháng để điều chỉnh khi cần thiết.

Bước 3: Tạo quỹ dự phòng cho gia đình

Quỹ dự phòng dành cho những trường hợp khẩn cấp hoặc bất ngờ, như mất việc, ốm đau, tai nạn, thiên tai… Quỹ dự phòng giúp bạn bảo vệ tài chính gia đình trước những rủi ro không mong muốn và tránh phải vay nợ hoặc phải rút tiền từ các khoản tiền tiết kiệm dài hạn. Để tạo quỹ dự phòng cho gia đình, bạn cần:

Xác định mức quỹ dự phòng cần thiết cho gia đình. Thông thường là quỹ dự phòng nên bằng 3-6 tháng chi tiêu cố định của gia đình.
Chọn tài khoản phù hợp cho quỹ dự phòng: Tính thanh khoản cao (dễ rút ra khi cần), an toàn (không bị mất giá trị) và có lãi suất hợp lý (ít nhất bằng hoặc cao hơn lạm phát).
Ưu tiên “lấp đầy” quỹ dự phòng trước khi tính tới việc đầu tư lâu dài.
Lưu ý, quỹ dự phòng chỉ dùng cho các trường hợp khẩn cấp, bất ngờ. Nếu bạn dùng quỹ khẩn cấp, cần bổ sung lại sớm nhất có thể.

Bước 4: Đầu tư cho các mục tiêu tài chính dài hạn

Sau khi đã lập ngân sách chi tiêu và một quỹ dự phòng cho gia đình, bạn có thể tính tới các mục tiêu tài chính dài hạn. Các mục tiêu tài chính dài hạn là những mục tiêu mà bạn muốn đạt được trong vòng từ 5 năm trở lên như mua nhà, mua xe, du lịch, giáo dục con cái… Bạn cần:

Xác định các mục tiêu tài chính dài hạn: Thời gian, số tiền dự kiến và mức độ ưu tiên.
Chọn sản phẩm đầu tư phù hợp, vàng, chứng khoán, trái phiếu, bất động sản,… Có rất nhiều sản phẩm mà bạn sẽ cần phải tìm hiểu để lựa chọn phương án phù hợp nhất.
Phân bổ danh mục đầu tư theo nguyên tắc phân tán rủi ro. Không nên đặt tất cả trứng vào một rổ, hãy xác định tỷ lệ phân bổ danh mục đầu tư theo sở thích, khả năng và mức độ chịu rủi ro mà cả hai chấp nhận được.
Cần theo dõi hiệu quả đầu tư và điều chỉnh khi cần thiết, tốt nhất là mỗi quý một lần.

Bước 5: Bảo vệ tài chính gia đình trước những rủi ro tiềm ẩn

Một kế hoạch tài chính tương lai hoàn hảo phải tính đến những rủi ro lớn. Đối với cặp đôi mới cưới, bạn có thể cân nhắc việc mua bảo hiểm cho gia đình. Có rất nhiều gói bảo hiểm khác nhau như bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm tai nạn, bảo hiểm nhà cửa… Bạn cần lưu ý, bảo hiểm nên là một công cụ giúp phòng tránh rủi ro mà không phải là một kênh để đầu tư sinh lợi.

Trên đây là các bước lập kế hoạch tài chính cho cặp đôi mới cưới. Hy vọng thông tin trong bài sẽ giúp bạn xây dựng được kế hoạch tài chính hiệu quả và phù hợp. Chúc bạn có một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc và ổn định!