Luyện ngủ cho con chưa bao giờ dễ dàng, đặc biệt là với những ai lần đầu làm cha mẹ. Mỗi giấc ngủ ngoan của con cũng là thời gian nghỉ ngơi cũng như sự an tâm cho mẹ. Dưới đây là 4 phương pháp luyện ngủ được các chuyên gia khuyến nghị và nhiều mẹ đã áp dụng thành công. Cha mẹ có thể tham khảo để chọn cách phù hợp nhất với bé nhà mình.
Khi nào nên luyện ngủ cho con?
Trước hết, cần xác định thời điểm luyện ngủ cho con phù hợp. Thông thường, giai đoạn 3-4 tháng đầu đời là thời điểm thuận lợi để xây dựng nếp ngủ ngoan cho con.
Hầu hết trẻ dưới hai tuổi đều ngủ nhiều hơn thức. Các bé cần ngủ 16 đến 18 tiếng mỗi ngày nhưng giấc ngủ sẽ bị ngắt quãng do cần bú. Nguyên nhân là dạ dày của trẻ còn nhỏ, không thể chứa được nhiều. Sau mỗi 2 đến 3 tiếng bé cần được cho bú no và ngủ lại. Nếu trẻ có thể tự ngủ mà không cần người dỗ dành sẽ “giải phóng” cha mẹ khỏi “cuộc chiến” mỗi lần dỗ ngủ hoặc đánh thức bé.
Các bé đủ tháng, khỏe mạnh nhưng ngủ lâu hơn 3 tiếng mỗi giấc hoặc thức giấc thường xuyên đều không phải vấn đề. Trẻ được đánh giá là có thể tự ngủ độc lập khi đạt các tiêu chí sau:
- Bé tự ngủ liền mạch 6-8 tiếng mỗi đêm
- Có thể tự ngủ lại sau khi tỉnh dậy lúc nửa đêm mà không cần người khác hỗ trợ.
- Khoảng 60% trẻ 6 tháng tuổi có thể ngủ độc lập.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng cha mẹ có thể thực hiện các phương pháp luyện ngủ cho con để giúp bé ngủ độc lập khi trẻ sẵn sàng. Có nhiều cách luyện ngủ khác nhau, Tiếp theo đây là các phương pháp đã được áp dụng và thành công mà cha mẹ có thể tham khảo.
Các phương pháp luyện ngủ cho con hiệu quả
Phương pháp luyện ngủ cho con khóc (Cry It Out – CIO)
Ý tưởng của phương pháp luyện ngủ này là dập tắt hành vi khóc bằng cách không phản ứng với nó. Con có thể khóc to và rất lâu nhưng cha mẹ không được vỗ về mà phải để bé tự ngủ lại. Mục tiêu là giúp bé tự trấn an mình thông qua tiếng khóc, không cần người lớn an ủi mới đi vào giấc ngủ được.
Đây là phương pháp gây tranh cãi nhiều nhất vì nhiều lý do. Một số ý kiến cho rằng để bé khóc một mình là không an toàn hoặc có khả năng tổn thương tâm lý cho bé. Nhiều gia đình xót con nên cũng không thể theo đuổi CIO thành công.
Ngay cả các chuyên gia cũng có nhiều lời khuyên khác nhau, hầu hết cho rằng cần phụ thuộc vào từng bé cụ thể. Ví dụ mẹ có thể để con tự khóc tự ngủ đến sáng, trừ khi bé cần ăn thêm vào buổi đêm.
Đêm đầu tiên thường là khó khăn nhất vì con khóc thì cha mẹ nào chẳng xót. Nếu bé thức dậy sau nửa đêm thì cha mẹ cũng có thể an ủi bé trong vài phút rồi lại rời đi. Kết quả lý tưởng là bé khóc nhiều đêm đầu nhưng dần dần tiếng khóc ngắn lại, thời gian khóc ít đi. Tình hình sẽ được cải thiện rõ rệt sau 3-4 đêm áp dụng CIO.
Phương pháp Time Check-in
Cách thực hiện tương tự như CIO nhưng thay vì rời khỏi phòng và mặc kệ con khóc thì bố mẹ chỉ rời phòng tối đa 5 phút. Quay lại kiểm tra và an ủi nếu bé khóc quấy. Lặp lại việc đi ra (vài phút) – đi vào cho đến khi bé ngủ.
Phương pháp luyện ngủ Fading – làm nhạt dần sự hiện diện của cha mẹ
Luyện ngủ cho con theo Fading, còn được gọi là Camping out là phiên bản nhẹ nhàng hơn của CIO. Theo đó, trẻ chỉ khóc trong một thời gian ngắn hơn và vẫn được vỗ về an ủi. Cụ thể:
- Bước 1: Khi con buồn ngủ nhưng vẫn còn thức thì đặt bé lên giường.
- Bước 2: Để bé biết có bạn ở cạnh bên, chẳng hạn ngồi gần cũi, nhưng không ôm ấp vỗ về.
- Bước 3: Thì thầm hoặc hát ru khi bé khóc quấy.
- Bước 4: Mỗi đêm ngồi xa hơn một chút và có thể rời phòng sau hai tuần luyện ngủ.
Phương pháp EASY
Có thể nói phương pháp nuôi con EASY là cái tên rất quen thuộc với nhiều cha mẹ khi chăm sóc bé sơ sinh. Đây không chỉ là phương pháp luyện ngủ cho con mà là cả một chu kỳ sinh hoạt suốt một ngày của bé.
Công thức thực hiện:
- Eat: Bé ngủ dậy sẽ được ăn
- Activity: Bé được vận động
- Sleep: Đặt bé xuống ngủ tiếp
- Your time: thời gian thư giãn trong khi bé ngủ
Có một lưu ý nhỏ là EASY không hoàn toàn là phương pháp luyện ngủ cho con mà tập trung vào xây dựng nếp sinh hoạt. Bạn có thể kết hợp EASY với các cách luyện ngủ khác để đạt hiệu quả cao nhất.
Lưu ý khi áp dụng phương pháp luyện ngủ cho trẻ sơ sinh
Luyện ngủ cho con chưa bao giờ dễ dàng, nhất là với cha mẹ chưa có kinh nghiệm. Để đảm bảo hiệu quả, bạn nên lưu ý các vấn đề sau:
- Tìm hiểu thật kỹ xem phương pháp nào phù hợp với bé cũng như gia đình.
- Chuẩn bị sẵn tâm lý.
- Tạo nếp sinh hoạt theo giờ giấc phù hợp cho bé.
- Tìm hiểu nguyên nhân giật mình khi ngủ ở trẻ sơ sinh, khó ngủ.
Sau khi đã cân nhắc các yếu tố trên thì cha mẹ đã có thể bắt đầu lựa chọn phương pháp luyện ngủ cho con phù hợp rồi đấy. Tạp chí Mẹ và Con mong rằng mẹ sẽ tìm được phương pháp dỗ con ngủ phù hợp với bé cưng nhà mình.
