Làm gì để hạn chế được nguy cơ mắc đa nang buồng trứng? Mọi thắc mắc sẽ được giải thích cặn kẽ ở bài viết dưới đây của Tạp chí Mẹ và Con.
Có thể nói, buồng trứng đa nang là một trong những cơn ác mộng của nữ giới. Đây là loại bệnh liên quan đến sự mất cân bằng hormone trong cơ thể phái yếu. Người mắc đa nang buồng trứng không chỉ bị ảnh hưởng đến khả năng sinh sản mà còn phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
Thế nào là đa nang buồng trứng?
Theo giải thích từ các chuyên gia, buồng trứng đa nang (Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) là một dạng rối loạn nội tiết tố thường gặp ở nữ giới thuộc lứa tuổi sinh sản.
Hội chứng đa nang buồng trứng này rất nguy hiểm, nó gây ra nhiều tác động tiêu cực lên buồng trứng, khiến chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ bị rối loạn, làm gia tăng nồng độ nội tiết tố nam. Từ đó dẫn đến việc hình thành những nang nhỏ bên trong buồng trứng.
Dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của đa nang buồng trứng
Cho đến nay, vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh đa nang buồng trứng. Do đó, nếu bạn là nữ giới, đang trong độ tuổi sinh sản và gặp phải một trong những dấu hiệu sau, hãy ngay lập tức tìm đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
- Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt: Chu kỳ kinh nguyệt không đều, thời gian dài không thấy xuất hiện kinh nguyệt; số lượng ngày kinh quá dài hoặc quá ngắn; lượng máu của những giai đoạn kinh nguyệt không đều, lúc rất nhiều khi lại quá ít.
- Thừa cân béo phì: Khi mắc hội chứng đa nang buồng trứng, cơ thể nữ giới sẽ bị dư thừa hormone insulin, dẫn đến quá trình tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn bị rối loạn. Đây là nguyên nhân dẫn đến nguy cơ bị béo phì cao. Thống kê cho thấy, có đến 30-50% phụ nữ buồng trứng đa nang bị béo phì. Và ngược lại, béo phì cũng được xem là một trong những nguyên nhân chính làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh buồng trứng đa nang ở nữ giới.
- Hội chứng mọc lông quá nhiều: Theo thống kê, 70% phụ nữ mắc buồng trứng đa nang có sự phát triển bất thường của lông trên mặt, ngực, bụng hoặc vùng da ở đùi trên. Do đó, đây cũng là dấu hiệu quan trọng cho thấy bạn đang có nguy cơ mắc buồng trứng đa nang.
- Mọc nhiều mụn: Sự thay đổi thất thường của nội tiết tố trong cơ thể là nguyên nhân dẫn đến những thay đổi trên da như: nổi mụn, da nhờn, nhiều vùng da ở nách, cổ, háng bị sẫm màu.
- Tâm trạng thay đổi thất thường: Đây cũng là một trong những dấu hiệu quan trọng cho thấy nữ giới có nguy cơ mắc bệnh đa nang buồng trứng. Theo các bác sĩ, sự thay đổi tâm trạng này có thể xuất phát từ nguyên nhân rối loạn nội tiết trong cơ thể.
Nguyên nhân gây đa nang buồng trứng ?
Mặc dù y học thế giới vẫn chưa có kết luận cuối cùng về nguyên nhân gây ra bệnh đa nang buồng trứng, nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, PCOS có thể bị ảnh hưởng bởi những yếu tố như kháng insulin, tăng mức độ hormone (hay còn gọi là androgen) và chu kỳ kinh nguyệt không đều.
Bên cạnh đó, chế độ ăn quá nhiều tinh bột và di truyền (từ mẹ, chị em gái) cũng được xem xét là những nguyên nhân khiến nữ giới có nguy cơ mắc đa nang buồng trứng cao hơn người bình thường.
Tác hại của buồng trứng đa nang
Không chỉ ảnh hưởng đến hệ thống sinh sản, buồng trứng đa nang còn có thể gây ra những tác động tiêu cực đến tất cả các khu vực khác bên trong cơ thể nữ giới. Cụ thể, PCOS làm tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ nữ, thậm chí gây ra những bệnh tật kéo dài suốt đời.
Người mắc đa nang buồng trứng có xu hướng gia tăng sinh nội mạc tử cung, khiến niêm mạc tử cung trở nên dày bất thường. Và đây chính là nguyên nhân gây ung thư nội mạc tử cung ở phụ nữ.
Ngoài ra, hội chứng chuyển hóa có liên quan đến buồng trứng đa nang (kháng insulin) còn góp phần gây ra cả bệnh tiểu đường type 2 và ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch.
Khả năng sinh sản
Trên thực tế, đa nang buồng trứng là một căn bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ. Các nghiên cứu đã chứng minh được rằng, không phải trường hợp mắc buồng trứng đa nang nào cũng không thể mang thai.
Chỉ cần được phát hiện và điều trị kịp thời, người mắc buồng trứng đa nang vẫn hoàn toàn có khả năng mang thai một cách tự nhiên.
Tuy nhiên, bạn cũng không nên quá chủ quan, bởi nếu tình trạng bệnh kéo dài và không được can thiệp đúng cách có thể dẫn đến nguy cơ hiếm muộn, vô sinh cao.
Làm gì để tăng cơ hội mang thai cho phụ nữ mắc đa nang buồng trứng?
Xây dựng lối sống lành mạnh, giảm cân: Giảm cân có tác dụng cải thiện mức cholesterol và insulin, làm giảm các triệu chứng như lông, tóc phát triển nhanh và mụn trứng cá. Do đó, bạn nên quan tâm nhiều hơn đến chế độ ăn uống hàng ngày.
Thường xuyên bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ, đạm thực vật, nhiều loại vitamin và sắt có nguồn gốc thực vật; hạn chế những thức ăn có quá nhiều tinh bột, đường và chất béo gây hại. Đồng thời, kết hợp vận động, luyện tập thể thao đều đặn; tránh thức quá khuya, tránh căng thẳng lo âu.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đây là hoạt động vô cùng quan trọng và cần thiết nhằm phát hiện sớm các nguy dẫn đến đa nang buồng trứng. Từ đó có phương pháp điều trị phù hợp, hạn chế tối đa sự ảnh hưởng của PCOS đến với những bộ phận khác của cơ thể nữ giới.
Sử dụng thuốc kích rụng trứng: Với những trường hợp mong muốn có thai, bạn có thể cân nhắc sử dụng thuốc kích thích rụng trứng (uống hoặc tiêm). Trước đó, bác sĩ sẽ xem xét trường hợp cụ thể của bạn để chỉ định loại thuốc phù hợp nhất.
Phẫu thuật nội soi buồng trứng: Đây là một trong những phương pháp điều trị đa nang buồng trứng hiện nay. Theo đó, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật mở ổ bụng, tạo ra các lỗ nhỏ trong buồng trứng.
Điều này giúp làm giảm các chất kích tố nam và tăng cường sự rụng trứng. Mặc dù phương pháp này chỉ mang tính tạm thời nhưng hiệu quả lại tương đối cao. Theo thống kê, khoảng 50% phụ nữ mang thai trong vòng một năm kể từ khi phẫu thuật.
Thụ tinh trong ống nghiệm: Tính đến thời điểm hiện tại, đây được xem là phương pháp tối ưu nhất. Theo đó, bác sĩ sẽ lấy tinh trùng và trứng để tiến hành quy trình thụ tinh trong phòng thí nghiệm.
Sau đó, phôi sẽ được cấy vào tử cung của người phụ nữ để phát triển thành thai nhi. Tỷ lệ mang thai của phương pháp này phụ thuộc vào độ tuổi và khả năng sinh sản của chị em.
Điều trị đa nang buồng trứng bằng thuốc tránh thai kết hợp nội tiết tố
Đối với những phụ nữ mắc đa nang buồng trứng nhưng không muốn mang thai, có thể sử dụng thuốc tránh thai nội tiết kết hợp để điều trị PCOS lâu dài.
Đây là loại thuốc có chứa cả estrogen và progestin, có tác dụng điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt, làm giảm tình trạng lông mọc nhiều và mụn trứng cá bằng cách giảm nồng độ androgen. Ngoài ra, thuốc tránh thai kết hợp nội tiết còn làm giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.
Cách phòng ngừa đa nang buồng trứng
Cắt giảm lượng carbohydrate: Theo các chuyên gia, một chế độ ăn có hàm lượng carbohydrate cao và ít chất béo sẽ làm tăng insulin, dẫn tới nguy cơ mắc đa nang buồng trứng cao. Do đó, bạn nên hạn chế tối đa lượng carbohydrate nạp vào cơ thể trong mỗi bữa ăn.
Khám phụ khoa định kỳ: Theo khuyến cáo của các chuyên gia sản phụ khoa, chị em nên khám phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng 1 lần hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
Việc khám phụ khoa định kỳ có tác dụng giúp phát hiện những dấu hiệu bất thường của buồng trứng đa nang, ngay cả khi bệnh chưa có triệu chứng rõ ràng. Từ đó xây dựng kế hoạch điều trị kịp thời, ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Rèn luyện sức khỏe thường xuyên: Việc duy trì luyện tập thể dục thể thao đều đặn sẽ hỗ trợ điều trị, ngăn ngừa tình trạng kháng insulin, giúp kiểm soát cân nặng, phòng tránh tiểu đường. Từ đó hạn chế các nguy cơ gây đa nang buồng trứng.
