Trẻ nhỏ thường khiến ba mẹ lo lắng với những thói quen ăn uống không lành mạnh, đặc biệt là tình trạng trẻ ăn ngậm lâu. Thói quen này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình hấp thu dinh dưỡng mà còn cản trở quá trình bé phát triển toàn diện. Việc tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng phương pháp khắc phục phù hợp là điều vô cùng cần thiết để giúp trẻ ăn uống lành mạnh và hiệu quả hơn.
Nguyên nhân khiến trẻ ăn ngậm lâu
Tình trạng trẻ ăn ngậm lâu có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, cả về thể chất lẫn tâm lý. Trước hết, việc trẻ mất tập trung trong bữa ăn là một lý do phổ biến.
Khi được cho xem tivi hoặc chơi điện thoại trong lúc ăn, trẻ thường quên mất nhiệm vụ chính là nhai và nuốt. Lâu dần, trẻ hình thành thói quen ngậm thức ăn mà không chịu nuốt, gây cản trở cho quá trình tiêu hóa.
Bên cạnh đó, nếu ba mẹ kéo dài thời gian cho trẻ ăn thực phẩm xay nhuyễn, không cho con làm quen với thức ăn thô đúng giai đoạn, trẻ sẽ mất phản xạ nhai. Điều này làm cho trẻ ăn ngậm lâu hơn do cơ hàm phát triển kém, thức ăn không được xử lý hiệu quả trong miệng.
Ngoài ra, khẩu vị cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu món ăn quá dai, quá cứng, hoặc có mùi vị lạ như tanh, nhạt nhẽo, trẻ sẽ cảm thấy khó chịu và không muốn nhai. Tình trạng lặp lại một món ăn nhiều ngày liên tiếp cũng khiến trẻ nhàm chán, từ đó kéo dài thời gian ngậm thức ăn.
Một số vấn đề sức khỏe như viêm họng, mọc răng, nhiệt miệng hoặc bệnh tay chân miệng cũng khiến trẻ cảm thấy đau khi nhai nuốt, dẫn đến việc trẻ ăn ngậm lâu hơn bình thường. Ngoài ra, tâm lý sợ ăn hoặc cảm thấy bị ép ăn quá mức cũng làm trẻ phản kháng bằng cách ngậm thức ăn trong miệng lâu hơn.
Giải pháp giúp cải thiện tình trạng trẻ ăn ngậm lâu
Để cải thiện thói quen trẻ ăn ngậm lâu, ba mẹ cần áp dụng nhiều biện pháp đồng bộ, vừa khoa học vừa phù hợp với từng giai đoạn phát triển của con.
Không để trẻ sử dụng thiết bị điện tử khi ăn
Đây là một nguyên nhân dễ thấy khiến trẻ ăn ngậm lâu. Khi bị phân tâm bởi các thiết bị như tivi, điện thoại, trẻ sẽ không còn tập trung vào việc nhai nuốt. Hãy tạo không gian ăn uống yên tĩnh, không có thiết bị điện tử, giúp trẻ chú tâm vào bữa ăn.
Lựa chọn thực phẩm phù hợp với khả năng nhai
Ở mỗi độ tuổi, khả năng nhai của trẻ khác nhau. Không nên cho trẻ ăn món ăn quá cứng hoặc dai khiến con khó xử lý trong miệng. Ngược lại, nếu kéo dài việc ăn cháo loãng, thức ăn nghiền, trẻ sẽ mất phản xạ nhai, dẫn đến tình trạng trẻ ăn ngậm lâu. Từ giai đoạn 7–9 tháng, ba mẹ nên tập cho bé ăn thô dần, bắt đầu từ việc băm nhỏ, cắt nhỏ để con làm quen dần với cấu trúc thực phẩm.
Trang trí món ăn đẹp mắt để kích thích sự hứng thú
Một món ăn đầy màu sắc, được trang trí thành hình con vật, bông hoa hoặc khuôn mặt đáng yêu sẽ khiến trẻ tò mò và háo hức. Điều này giúp trẻ ăn ngậm lâu trở nên hào hứng hơn với bữa ăn và ăn nhanh hơn.
Đổi mới thực đơn mỗi ngày
Ngay cả món yêu thích nếu ăn lặp lại cũng khiến trẻ nhanh chóng chán. Ba mẹ nên linh hoạt trong cách chế biến và kết hợp nguyên liệu. Thực đơn đa dạng không chỉ giúp trẻ ăn ngậm lâu cảm thấy hứng thú trở lại mà còn đảm bảo cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất thiết yếu.
Giới hạn thời gian ăn trong 30 phút
Nếu kéo dài bữa ăn quá lâu, trẻ sẽ cảm thấy mệt mỏi và mất hứng thú. Nên đặt giới hạn thời gian ăn khoảng 30 phút, kể cả khi trẻ chưa ăn hết phần. Điều này giúp trẻ ăn ngậm lâu nhận thức rõ ràng hơn về khung giờ ăn uống và rèn luyện tính chủ động trong ăn uống.
Cho trẻ ăn cùng gia đình
Khi ăn cùng người lớn, trẻ thường có xu hướng bắt chước. Không khí bữa cơm gia đình ấm cúng sẽ giúp trẻ ăn ngậm lâu cảm thấy thoải mái, từ đó ăn nhanh và hiệu quả hơn.
Bổ sung vi chất hỗ trợ tiêu hóa và ăn ngon
Các dưỡng chất như lysine, kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B có tác dụng kích thích cảm giác thèm ăn, giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn. Việc bổ sung đúng cách có thể giúp trẻ ăn ngậm lâu cải thiện đáng kể tình trạng biếng ăn.
Những sai lầm cần tránh khi xử lý trẻ ăn ngậm lâu
Khi đối mặt với tình trạng trẻ ăn ngậm lâu, nhiều ba mẹ vì lo lắng mà có những hành động vô tình khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn.
Ép ăn hoặc quát mắng
Khi thấy con ngậm mãi không chịu nuốt, ba mẹ thường mất kiên nhẫn và bắt đầu quát mắng. Tuy nhiên, điều này tạo ra cảm giác sợ hãi và căng thẳng cho trẻ. Thay vào đó, bạn hãy giữ thái độ bình tĩnh, khuyến khích nhẹ nhàng để trẻ ăn ngậm lâu cảm thấy an tâm và hợp tác.
Chỉ nấu món ăn theo sở thích của trẻ
Việc chiều theo sở thích giúp trẻ ăn được nhiều hơn trong ngắn hạn nhưng nếu chỉ xoay quanh vài món quen thuộc, trẻ dễ bị thiếu chất. Với trẻ ăn ngậm lâu, cần thay đổi thực đơn để tập làm quen với hương vị và kết cấu đa dạng hơn.
Thiếu nước uống
Nhiều người chỉ chú trọng vào thực phẩm mà quên mất vai trò của nước. Trẻ không được cung cấp đủ nước sẽ có hệ tiêu hóa hoạt động kém, làm giảm cảm giác thèm ăn. Điều này gián tiếp khiến trẻ ăn ngậm lâu vì thức ăn khó nuốt hoặc không tiêu hóa tốt.
Việc trẻ ăn ngậm lâu không phải là vấn đề không thể cải thiện nếu ba mẹ có đủ kiên nhẫn và áp dụng phương pháp phù hợp. Hãy tạo cho trẻ một môi trường ăn uống tích cực, món ăn phong phú và thời gian sinh hoạt khoa học. Khi được hỗ trợ đúng cách, trẻ sẽ từng bước thay đổi thói quen và phát triển khỏe mạnh, toàn diện.
