Thóp trẻ sơ sinh là bộ phận chỉ chiếm một diện tích nhỏ trên cơ thể. Tuy nhiên, sự thay đổi ở thóp lại phần nào phản ánh tình trạng cơ thể của mỗi bé. Vì thế, việc ba mẹ theo dõi và đánh giá sự thay đổi của thóp là một phần quan trọng trong quá trình theo dõi sức khỏe của con yêu.
Thóp trẻ sơ sinh là gì?
Khi còn trong bụng mẹ, đầu của trẻ sẽ gồm 6 thóp (1 thóp trước, 1 thóp sau, 2 thóp xương nằm ngay vùng thái dương và 2 thóp chẩm nằm ở góc sau tai trẻ). Các thóp nhỏ tại thái dương và xương chẩm rất nhỏ.
Những thóp này sẽ đóng lại trước khi trẻ sinh ra. Khi trẻ mới sinh ra, trên đầu của các bé thường có 2 thóp là thóp trước và thóp sau.
Về mặt cấu trúc và chức năng
Thóp trẻ sơ sinh có cấu trúc màng sợi. Cấu trúc này sẽ giúp gắn kết xương đầu lại với nhau. Đây chính là đường nối đàn hồi giữa những xương hộp sọ. Nhờ các lớp màng sợi này, đầu của trẻ sẽ dễ dàng thay đổi kích thước, hình dạng phù hợp với đường âm đạo của người mẹ, giúp quá trình “chui ra” của trẻ thuận lợi.
Ngoài ra, khi bé sinh ra, thóp trẻ sơ sinh còn có vai trò như “lớp đệm” bảo vệ não khỏi các chấn động từ bên ngoài khi té ngã.
Kích thước thóp trẻ sơ sinh
- Thóp sau của trẻ sơ sinh: Khi vừa mới sinh ra, thóp sau của bé sẽ có kích thước trung bình khoảng 0,5cm. Thóp thường đóng lại khi trẻ khoảng 2 -3 tháng tuổi.
- Thóp trước của trẻ sơ sinh: Kích thước thóp trước thường thay đổi rất nhiều và nhanh. Khi mới sinh ra thóp trước có kích thước trung bình khoảng 2,1cm. Tuy nhiên, thóp này có thể thay đổi từ 0,6 đến 3,6cm tùy mỗi bé.
Trong những tháng đầu đời, thóp trước của trẻ có thể thay đổi. Thóp đóng cũng không theo một thời gian cố định. Đa phần thóp trẻ sơ sinh sẽ đóng lại khi con được 14 – 15 tháng tuổi, cho phép tới 18 tháng tuổi.
Thóp trẻ sơ sinh phập phồng theo nhịp đập của mạch máu, khi trẻ ăn, ngủ bình thường, đây là tình trạng hoàn toàn bình thường của bé. Vì thế, ba mẹ không nên quá lo lắng nhé.
Thóp trẻ sơ sinh khi nào là bất thường?
Thóp trẻ sơ sinh thường thay đổi liên tục cho tới khi hoàn thiện. Mẹ có thể sờ nhẹ thóp con để biết đặc điểm thóp. Ở các bé khỏe mạnh, thóp có thể phẳng, hơi trũng hay hơi đầy hơn một chút.
Nếu trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, mẹ thấy thóp của con có sự thay đổi bất thường như dưới đây thì nên đưa trẻ đi khám nhé.
Thóp trẻ sơ sinh bị phồng
Nếu thấy thóp trẻ sơ sinh bị phồng lên, trẻ bỏ bú, thường xuyên khóc bất thường, đi kèm sốt hoặc không, nôn mạnh, co giật, da xanh, thì bạn nên nhanh chóng đưa con đến bệnh viện. Đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý như viêm não, viêm màng não, xuất huyết não-màng não, một số bệnh lý gây tăng áp lực trong não.
Thóp trẻ sơ sinh bị trũng
Các trường hợp thóp bị trũng có thể là vì trẻ bị mất nước cấp tính do tiêu chảy kéo dài, nôn, sốt cao, chảy nhiều mồ hôi, ăn kém trong thời gian dài… Ngoài ra, con cũng nguy cơ bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng, sút cân nhanh chóng do không hấp thụ đủ canxi và các vitamin cần thiết cho cơ thể.
Thóp trẻ sơ sinh quá rộng
Tình trạng này thường xuất hiện ở các bé mới sinh, gặp nhiều hơn ở trẻ bị còi xương. Thóp trẻ sơ sinh quá rộng gây tác động tiêu cực tới não bộ của bé, không bảo vệ não bộ bên trong.
Thóp trẻ sơ sinh quá nhỏ
Thóp trẻ sơ sinh quá nhỏ có thể làm đầu bị dị tật do bị thu hẹp chỏm đầu. Tình trạng này sẽ gây ảnh hưởng xấu tới đến sự phát triển của não bộ của con trong tương lai.
Thóp trẻ sơ sinh đóng sớm
Thóp trẻ sơ sinh đóng sớm có thể do nguyên nhân như bẩm sinh, não hay xương đầu cốt hóa sớm ng. Ngoài ra, người mẹ bị phơi nhiễm tia X-quang trong thời gian dài cũng có thể gây ra tình trạng thóp đóng sớm ở trẻ.
Thóp đóng muộn
Thóp đóng muộn chứng tỏ khả năng xương chậm cốt hóa do chức năng tuyến giáp kém hay thiếu vitamin D ở trẻ suy dinh dưỡng, còi xương, thậm chí là do não bị to lên bất thường.
Đối với bé sau 2 tuổi nhưng vẫn còn thóp phía trước, các bậc phụ huynh nên đưa con đi khám để được bác sĩ kiểm tra và đánh giá cụ thể tình trạng này.
Cách chăm sóc thóp trẻ sơ sinh
Nhiều mẹ thường bảo vệ thóp trẻ bằng cách cho con đội mũ che thóp trong những ngày đầu sau sinh hay khi thời tiết trở lạnh. Đây là một biện pháp rất tốt, giúp giữ thân nhiệt cho bé.
Tuy vậy, việc dùng mũ thóp trẻ sơ sinh sẽ không liên quan trực tiếp tới việc bảo vệ thóp và giữ ấm cho não của con. Vì trong khung xương đầu, não luôn được ‘ủ’ bằng dịch não tủy. Điều này giúp não duy trì sự cân bằng nhiệt độ và bảo vệ não khi xuất hiện chấn thương.
Để chăm sóc và bảo vệ thóp trẻ sơ sinh, mẹ nên lưu ý:
- Mẹ có thể dùng dầu để giữ ấm cho bé
- Bổ sung canxi và vitamin đầy đủ cho trẻ theo hướng dẫn từ bác sĩ
- Phòng tránh còi xương bằng cách tắm nắng cho bé vào buổi sáng sớm. Ba mẹ không nên cho con tắm nắng từ 10 – 14 giờ chiều vì sẽ gây hại làn da của bé
- Tránh cho trẻ ăn dặm quá sớm, khi bé tới tuổi ăn dặm nên cho trẻ bổ sung đầy đủ các dưỡng chất
- Tránh để vật nhọn đụng vào thóp trẻ sơ sinh
- Tắm và gội đầu của trẻ với khăn mềm, xoa nhẹ nhàng, tránh chạm mạnh vào thóp.
Thóp trẻ sơ sinh có chức năng rất quan trọng đặc biệt trong những tháng đầu đời của con yêu. Trong khi chăm sóc bé hằng ngày, nếu mẹ quan sát thấy thóp trẻ có bất thường như trên, thì nên nhanh chóng đưa con đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn hướng xử trí phù hợp.
