Mỗi đứa trẻ đều là một bông hoa nhỏ cần được tưới tắm bằng tình yêu thương. Tuy nhiên, không ít gia đình đã vô tình gieo vào lòng con những hạt giống của sự tổn thương bằng cách phân biệt đối xử. Chính sự bất công này là một ngọn lửa âm ỉ, thiêu đốt tâm hồn non nớt của các bé.
Thực trạng ba mẹ phân biệt đối xử với các con hiện nay
Việc ba mẹ có thực sự công bằng với con cái hay không luôn là đề tài gây tranh cãi. Bất chấp những lời khẳng định chắc nịch về sự công bằng, hành động của nhiều bậc phụ huynh đã phơi bày một sự thật phũ phàng: sự thiên vị vẫn tồn tại trong không ít gia đình.
Trong một cuộc nghiên cứu ở Đại học Cornell, các nhà khoa học đã phỏng vấn trực tiếp 274 người mẹ ở độ tuổi từ 60 – 74 cùng 671 người con của họ.
Theo kết quả thu thập được, khoảng 70% các bà mẹ có thể dễ dàng chọn ra một đứa con mà mình cảm thấy gần gũi nhất. Có khoảng 15% trong tổng số người con được phỏng vấn chia sẻ rằng họ đã từng cảm thấy bị phân biệt đối xử bởi chính người mẹ của mình.
Những tổn thương tâm lý khi trẻ bị ba mẹ đối xử bất công
Mỗi đứa trẻ là một cá thể độc lập với những nét tính cách riêng. Việc so sánh và phân biệt đối xử giữa các con chỉ làm tăng thêm áp lực và khiến trẻ cảm thấy không được yêu thương đúng mực. Ba mẹ nên trân trọng sự khác biệt của mỗi đứa con và tạo điều kiện để chúng phát triển một cách tự nhiên.
Phân biệt đối xử giữa các con sẽ một vết dao cứa sâu vào tâm hồn trẻ thơ, để lại những tổn thương khó lành. Theo một số nghiên cứu, những đứa trẻ bị hắt hủi thường mang trong lòng những cảm xúc tiêu cực như tức giận, oán hận và dễ mắc các vấn đề về tâm lý như làm trẻ trầm cảm.
Nghiên cứu từ Đại học Michigan và California đã chỉ ra một thực tế đáng lo ngại: Tính ganh tị giữa anh chị em, đặc biệt khi bắt nguồn từ sự so sánh và phân biệt đối xử của ba mẹ, có thể để lại những vết sẹo sâu sắc trong mối quan hệ gia đình. Những cảm xúc tiêu cực như ghen ghét, thù hận nếu không được giải quyết kịp thời có thể kéo dài đến khi trưởng thành, gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của mỗi cá nhân.
Các nhà khoa học còn cho biết thêm, nghiên cứu sâu hơn cho thấy, sự thiên vị của ba mẹ không chỉ gây tổn thương về mặt tâm lý mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi của trẻ. Những đứa trẻ cảm thấy bị bỏ rơi thường tìm đến những chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá để tìm kiếm sự an ủi, giải tỏa căng thẳng, đặc biệt là khi bước vào tuổi dậy thì.
Tình trạng này sẽ càng phổ biến khi những thành viên trong gia đình không gần gũi và hòa thuận. Sự căng thẳng, xung đột giữa các anh chị em càng làm người con “bị bỏ rơi” có nhiều mong muốn dùng những chất kích thích như một công cụ để đả kích, tấn công đứa trẻ được ba mẹ yêu thương nhiều hơn, từ đó làm rạn nứt các mối quan hệ trong gia đình.
Theo nhận định từ những chuyên gia tâm lý, việc ba mẹ có hành vi phân biệt đối xử với các con sẽ làm bé khó quên được. Khi còn nhỏ, con sẽ luôn ghi nhớ về các hành động, lời nói phân biệt mà người lớn dành cho mình. Thậm chí, điều này còn ăn sâu vào tiềm thức của các bé, làm con nghĩ rằng mình thật sự vô dụng, bất tài, đáng bị mọi người xem thường và ghét bỏ.
Qua đó, trẻ sẽ có xu hướng nhút nhát kém tự tin, tự đánh giá thấp giá trị của bản thân, giảm lòng tự trọng, dần thu mình lại với các mối quan hệ xung quanh. Tâm lý này sẽ đi theo con tới khi trưởng thành. Đây cũng có thể là nguồn gốc của những bi kịch từ gia đình.
Ba mẹ nên làm sao để giảm bớt tổn thương cho con?
Đối với các bậc phụ huỳnh, nếu bạn không muốn các con lớn lên sống xa cách, hình thành tâm lý bất ổn và tiêu cực, thì hãy hành động từ bây giờ. Thực tế, ba mẹ phân biệt đối xử giữa các con không gây ra nhiều hậu quả nặng nề, cho tới khi bản thân người con nhận thức và biết được điều này.
Để chữa lành các tổn thương tâm lý khi trẻ bị ba mẹ phân biệt đối xử, lúc này gia đình cần phải thấu hiểu cảm giác của các con, đặc biệt khi con nói rằng ba mẹ thương anh chị em khác hơn mình.
Thay vì phủ nhận cảm xúc của con, hãy lắng nghe thật kỹ khi trẻ chia sẻ về cảm giác bị thiệt thòi. Khi một đứa trẻ đủ dũng cảm để bày tỏ điều đó, chứng tỏ chúng đã nhận ra sự bất công và cần được ba mẹ thấu hiểu.
Khi trẻ bày tỏ cảm giác bị đối xử bất công, đó là lúc ba mẹ cần dừng lại và lắng nghe thật kỹ. Hãy đặt mình vào vị trí của con để hiểu rõ hơn về cảm xúc của chúng. Tiến sĩ Levin đã từng chia sẻ: Việc tạo ra một không gian an toàn để trẻ chia sẻ những suy nghĩ và cảm xúc của mình.
Theo bác sĩ Vaziri Flais, đừng vội vàng gạt bỏ cảm xúc của con cái khi chúng cảm thấy bị đối xử bất công. Thay vì biện minh bằng những lý do như “tuổi nổi loạn”, ba mẹ hãy dành thời gian lắng nghe và trò chuyện với con sau khi cả hai bên đã bình tĩnh. Điều này sẽ giúp mối quan hệ gia đình trở nên khăng khít hơn.”
Các bậc phụ huynh hãy trở thành người bạn đồng hành cùng con trên mọi chặng đường. Bước ra khỏi vùng thoải mái của bản thân, bạncùng con khám phá những điều mới mẻ, chia sẻ niềm vui, nỗi buồn. Chính những khoảnh khắc bên nhau sẽ giúp tình cảm gia đình thêm gắn kết.
Những vết thương lòng của các con do bị phân biệt đối xử có thể để lại những ám ảnh sâu sắc trong tâm hồn trẻ, ảnh hưởng đến cuộc sống sau này. Để nuôi dưỡng những mầm non tương lai, ba mẹ hãy dành cho con sự yêu thương công bằng, giúp trẻ phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần nhé.
