Dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì nếu được phát hiện sớm có thể sẽ kịp thời điều trị. Do đó, các bậc phụ huynh nên chú ý đến những thay đổi trên cơ thể của con yêu trong giai đoạn này. Hãy cùng Tạp chí Mẹ và Con theo dõi những dấu hiệu trẻ có nguy cơ mắc phải vô sinh qua bài viết sau đây nhé!
Dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì nữ
Rối loạn kinh nguyệt
Thông thường, mọi liên quan đến sức khỏe sinh sản của người phụ nữ tốt hay xấu sẽ nhìn vào chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên. Nếu “bà dì” vẫn đến thăm đều đặn có nghĩa là người phụ nữ này có sức khỏe sinh sản tốt.
Nhưng nếu thường người nào có chu kỳ kinh nguyệt bất thường; quá ngắn hoặc quá dài thì nên chú ý đến sức khỏe sinh sản của mình.
Rối loạn kinh nguyệt, chu kỳ kinh thay đổi liên tục, thời gian hành kinh ít hơn 2 ngày hoặc kéo dài hơn 7 ngày… đều là những dấu hiệu viêm nhiễm niêm mạc tử cung hoặc rối loạn hormone. Rối loạn kinh nguyệt có nguy cơ cản trở quá trình thụ thai, kéo dài có thể dẫn đến vô sinh.
Rong kinh
Rong kinh là một trong những dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì nữ mà các mẹ cần chú ý trẻ. Nếu kinh nguyệt kéo dài quá 7 ngày được xem là rong kinh. Nhiều nguyên nhân dẫn đến rong kinh, nếu là do rối loạn sinh lý có thể sẽ không nguy hiểm nhưng nếu xuất phát từ bệnh lý nào đó thì tiềm ẩn vô vàn những biến chứng khôn lường.
Mặc dù rong kinh không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến vô sinh thứ phát nhưng nó sẽ gây ra rất nhiều phiền phức và ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt hàng ngày.
Kinh nguyệt có màu bất thường
Kinh nguyệt ra những cục máu màu đen, vón cục cũng được xem là một trong những dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì của nữ giới. Theo các bác sĩ sản khoa, hiện tượng này biểu hiện cho cơ quan sinh dục nữ đang gặp rắc rối, có thể do bệnh nhân đang mắc số bệnh về đường sinh dục hoặc nhiễm trùng hoặc bệnh lây nhiễm qua đường sinh dục dẫn đến khó thụ thai…
Máu kinh thường loãng và vón cục là do chưa kịp tan trước khi bị đẩy ra ngoài. Tuy nhiên một số trường hợp khác là do bệnh lý như lạc nội mạc tử cung.
Đau ở âm đạo
Đau âm ỉ hay đau dữ dội ở âm đạo cũng là một trong những dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì nữ. Hãy đưa trẻ đi khám ngay nếu con cảm thấy:
- Thường xuyên đau nhức vùng chậu, kể cả khi không hoạt động
- Hay bị chuột rút nặng trong kỳ kinh nguyệt
- Đau bụng dưới – lưng – vùng kín
- Đau nhiều khi tiểu tiện.
Những dấu hiệu này có thể là do liên quan đến các bệnh lý phụ khoa, nhưng nó lại liên quan mật thiết đến sức khỏe sinh sản nên các mẹ cần phải hết sức lưu ý!
Dịch âm đạo khác thường
Khi bắt đầu vào tuổi dậy thì, nữ giới sẽ thường hay thấy xuất hiện ký hư sinh lý màu trắng trong như lòng trắng trứng, không có mùi. Nhưng nếu như trong trường hợp trẻ thấy bản thân ra nhiều khí hư một cách bất thường, có màu trắng đục hoặc vàng hoặc có lẫn máu… Đồng thời còn có mùi tanh hôi khó chịu thì đây là biểu hiện của bệnh viêm nhiễm, nấm, vấn đề phụ khoa khác…
Và đây đều là những ảnh hưởng gây tác động trực tiếp đến sức khỏe sinh sản, có nhiều nguy cơ dẫn đến vô sinh hiếm muộn ở nữ giới rất nhiều. Bên cạnh đó, dịch âm đạo quá nhiều cũng có thể gây tắc, ứ và chèn ép cổ tử cung.
Dấu hiệu vô kinh
Nếu sau 18 tuổi mà bé gái vẫn chưa có kinh nguyệt hoặc trước đó từng có nhưng lại bị vô kinh trong 6 tháng liên tiếp thì khả năng cao đây là dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì gồm vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng vô kinh ở nữ giới. Một trong số đó thường gặp là do trứng không rụng hoặc suy buồng trứng. Bên cạnh đó cũng có thể là do dị tật cơ quan sinh dục.
Tuyến vú kém phát triển
Một trong những dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì nữ phải kể đến đó là trường hợp tuyến vú kém phát triển. Bởi lẽ, tuyến vú sẽ bắt đầu phát triển nhanh và đầy đặn hơn khi các bé bước vào độ tuổi dậy thì.
Tuy nhiên, nếu 3 – 5 năm sau mà khuôn ngực của con vẫn kém phát triển hoặc 2 bên bầu ngực mất cân đối rõ rệt thì có thể con đang gặp tình trạng thiếu hụt hormone estrogen. Tình trạng suy giảm nội tiết tố có thể làm giảm khả năng hoạt động của buồn trứng, gây ra tác động làm hạn chế đi chức năng sinh sản của nữ giới.
Và đây là dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì và là nguyên nhân làm tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn về sau.
Mất cân bằng hormone
Chuyện thay đổi hormone trong quá trình dậy thì là vô cùng bình thường. Nhưng nếu những triệu chứng này vẫn kéo dài sau 3 – 5 năm hay thậm chí là khi kết thúc thì thì rất có thể là dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì nữ giới. Một số triệu chứng điển hình như:
- Tăng cân bất thường
- Lông mặt mọc khá rậm
- Mụn trứng cá, mụn dậy thì nặng
- Bàn chân và bàn tay lạnh
- Tiết dịch núm vú
- Tóc yếu – thưa – mỏng và rụng nhiều.
Xem thêm: Uống thuốc trị mụn có gây vô sinh không?
Đâu là dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì nam?
Bị đau, sưng và ngứa rát ở bộ phận sinh dục
Khi các bé trai vào độ tuổi dậy thì có thể sẽ xuất hiện tình trạng sưng, đau và ngứa rát ở bộ phận sinh dục. Thậm chí ở một số bé còn kèm theo tình trạng viêm loét, có rỉ mủ và mùi hôi. Đây có thể là những dấu hiệu bệnh viêm nhiễm nam khoa có thể gây vô sinh ở nam giới nên cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị sớm nhất.
Biến chứng của bệnh quai bị
Trên thực tế, quai bị là một căn bệnh mà nam giới thường rất dễ mắc phải, có thể lây lan rất nhanh và thường gặp ở các trẻ nhỏ, đặc biệt là ở trẻ độ tuổi vị thành niên.
Được biết quai bị có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến hệ thần kinh, có nguy cơ gây nhồi máu phổi, viêm tụy. Đối với nam giới, chúng còn có thể gây ra bệnh viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn và đây cũng chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến vô sinh ở nam giới.
Trẻ dậy thì muộn
Dậy thì muộn cũng là một trong những dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì nam giới. Khi trẻ dậy thì quá trễ, nếu không phát hiện sớm và kịp thời điều trị thì tình trạng này có thể sẽ khiến dương vật và tinh hoàn của con bị teo lại.
Điều này sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng và gây ra tình trạng vô sinh ở nam giới cũng như tác động đến quy trình tổng hợp testosterone của tinh hoàn.
Gặp khó khăn trong tiểu tiện
Một số tình trạng bất thường khi tiểu tiện mà các bé trai có thể mắc phải như: tiểu són, tiểu ngắt quãng, tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu ra mủ hoặc ra máu… Đây có thể là những dấu hiệu cảnh báo về các bệnh lý liên quan đến tuyến tiền liệt hoặc đường niệu đạo cần phải điều trị sớm.
Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như khả năng sinh sản sau này của trẻ.
Những bất thường ở tinh hoàn
Khi vào tuổi dậy thì, các bé trai thường xuất hiện những biểu hiện bất thường như sưng đau tinh hoàn. Đây cũng có thể là một số bệnh lý ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nam giới như viêm tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc teo tinh hoàn, tinh hoàn ẩn…
Những bệnh lý hoặc tình trạng bất thường nào liên quan đến tinh hoàn ở trẻ cũng có thể tiềm ẩn nguy cơ gây vô sinh ở độ tuổi dậy thì.
Tổn thương dương vật
Các tổn thương ở đầu hoặc thân dương vật có thể dẫn đến ung thư dương vật. Thậm chí, tình trạng này còn có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh giang mai. Và đây cũng là một trong những bệnh lý nguy hiểm dẫn đến vô sinh ở nam giới.
Bên cạnh đó, những va đập hoặc bị tác động vật lý do chấn thương dương vật cũng có thể ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe sinh sản.
Biểu hiện bất thường về sinh lý
Một trong những dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì nam giới thường gặp là những biểu hiện bất thường về sinh lý như: xuất tinh sớm, bị mộng tinh… Và nếu như tình trạng này diễn ra trong thời gian dài, không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến vô sinh.
Tinh trùng bất thường
Một số trường hợp nam giới được xem là có tinh trùng bất thường:
- Tinh trùng loãng, có màu trong và nhìn trong suốt
- Tinh trùng bị vón cục hoặc có khi bị đông đặc
- Trong tinh trùng có lẫn máu…
Bên cạnh đó, khi thực hiện thủ dâm hoặc khi quan hệ tình dục mà dương vật nam giới không thể cương cứng hoặc không cứng được, hoặc chỉ được tạm thời (dưới 3 phút) thì đây cũng là một trong những triệu chứng cho biết nam giới đang bị rối loạn cương dương.
Việc mất cân bằng khi phóng tinh hay rối loạn cương dương đều là những điều mà nam giới cần phải hết sức chú ý.
Nam giới không có tinh dịch
Những tình trạng vô sinh ở nam giới thường thấy đó là tình trạng ít tinh dịch hoặc không có tinh dịch. Nếu như nam giới đang có sức khỏe bình thường, không có bất kỳ chấn thương hay va đập nào mà vẫn cảm thấy đau, sưng tấy đỏ hoặc khi chạm vào cảm thấy có khối rắn trong tinh hoàn, khả năng cao có thể đang mắc một số bệnh lý liên quan đến đường sinh dục.
Bên cạnh đó, phần da của đầu dương vật còn có hiện tượng sưng đau, chảy nước cũng có thể là triệu chứng xoắn hoặc viêm tinh hoàn rất nguy hiểm.
Bạn có biết: Tinh trùng ít ảnh hưởng thế nào đến khả năng sinh sản?
Phòng tránh vô sinh cho trẻ khi bước vào độ tuổi dậy thì
Khi bước vào độ tuổi dậy thì, cơ thể của các bé trai và bé gái đều có những thay đổi nhất định. Vì thế, để các bậc phụ huynh có thể chăm sóc trẻ cũng như bản thân con cũng cần được trang bị những kiến thức và biện pháp chăm sóc sức khỏe sinh sản, sinh dục tốt nhất với mục đích phòng tránh nguy cơ vô sinh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số điều sau:
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất cần thiết. Dặn con tránh xa các loại chất kích thích như thuốc lá, rượu, bia…
- Thường xuyên tập luyện thể thao, rèn luyện sức khỏe.
- Hạn chế đối mặt với căng thẳng, lo âu kéo dàu.
- Giữ cho trẻ một nếp sống khoa học bằng cách việc ngủ đủ giấc và thức dậy đúng giờ.
- Giáo dục giới tính cho trẻ sớm. Việc quan hệ tình dục quá sớm cũng là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe sinh sản. Không nên quan hệ tình dục khi chưa đủ tuổi trưởng thành. Tuy nhiên vẫn nên dạy trẻ các biện pháp phòng tránh an toàn để tránh có thai hoặc các bệnh lây qua đường tình dục.
- Giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ sớm.
- Hướng dẫn con vệ sinh cơ thể và bộ phận sinh dục đúng cách. Các bé cần phải rửa sạch dương vật/âm hộ và lau cho khô trước khi mặc quần lót vào. Đặc biệt đối với các bé gái trong chu kỳ kinh nguyệt cần giữ vệ sinh sạch sẽ, thay băng vệ sinh thường xuyên từ 4 – 6 tiếng một lần để tránh các bệnh viêm nhiễm phụ khoa.
- Bổ sung cho trẻ đầy đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết, đặc biệt là vitamin E bởi chúng có tác dụng tăng cường chức năng hoạt động của buồng trứng, hỗ trợ tăng khả năng sinh sản ở nữ giới.
- Nam giới nên hạn chế dùng điện thoại, máy tính vì các bức xạ của những thiết bị điện tử này có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cũng như khả năng sản xuất tinh trùng.
- Hạn chế cho trẻ tiếp xúc thường xuyên với môi trường độc hại, ô nhiễm nặng nề bởi đây là một trong những yếu tố có thể làm ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh san của cả nam và nữ giới.
- Cho trẻ đi khám vô sinh ngay khi nhận thấy các dấu hiệu vô sinh ở tuổi dậy thì hoặc cá dấu hiệu bất thường nào báo động khả năng con đang gặp phải các bệnh lý nguy hiểm.
Hy vọng qua bài viết trên, Tạp chí Mẹ và Con đã cung cấp được cho các bậc phụ huynh có thể chăm sóc trẻ và bản thân trẻ có thể hiểu rõ hơn về quá trình dậy thì của cơ thể và có những biện pháp và sự tự giác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe sinh sản bản thân tốt nhất. Chúc bạn áp dụng thành công nhé!
