Chàm sữa ở trẻ sơ sinh là một tình trạng da liễu phổ biến khiến nhiều ba mẹ lo lắng. Dù không quá nguy hiểm, nhưng nếu không chăm sóc trẻ đúng cách, bé có thể bị ngứa ngáy, khó chịu và quấy khóc kéo dài. Để hỗ trợ con phát triển khỏe mạnh, ba mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân, cách chăm sóc và cách phòng tránh bệnh chàm sữa hiệu quả.
Dấu hiệu và nguyên nhân gây chàm sữa ở trẻ sơ sinh
Biểu hiện thường gặp của chàm sữa
Chàm sữa ở trẻ sơ sinh thường xuất hiện từ tháng thứ hai đến tháng thứ sáu trong đời. Da bé nổi mẩn đỏ, có vảy khô hoặc đôi khi rịn nước và tạo thành các mảng sần sùi. Vùng da thường bị ảnh hưởng là má, trán, cằm và đôi khi lan sang cổ, tay, chân.
Các biểu hiện này khiến bé khó chịu, ngủ không ngon và thường xuyên quấy khóc. Trong một số trường hợp, bé còn gãi hoặc cọ mặt vào ga giường, gây trầy xước và có nguy cơ nhiễm trùng da.
Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến chàm sữa
Chàm sữa ở trẻ sơ sinh có thể xuất phát từ yếu tố di truyền, đặc biệt nếu trong gia đình có người từng bị viêm da cơ địa, chàm hoặc dị ứng. Ngoài ra, hệ miễn dịch của trẻ còn yếu nên rất dễ bị tác động bởi môi trường xung quanh.
Các tác nhân gây kích ứng như bụi bẩn, lông thú cưng, chất liệu vải thô ráp, hoặc sản phẩm chăm sóc da chứa hương liệu đều có thể làm khởi phát bệnh. Đặc biệt, chế độ ăn của mẹ đang cho con bú cũng ảnh hưởng lớn, nếu mẹ ăn thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, sữa bò, trứng…
Chàm sữa có thể gây biến chứng gì không?
Phần lớn các trường hợp chàm sữa ở trẻ sơ sinh đều lành tính và có thể tự khỏi sau vài tháng. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc đúng cách, bệnh có thể dẫn đến nhiễm trùng, sưng tấy hoặc để lại sẹo. Việc bé gãi nhiều khiến da bị tổn thương, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và phải dùng đến kháng sinh hoặc thuốc bôi đặc trị.
Cách chăm sóc và điều trị chàm sữa ở trẻ sơ sinh
Giữ vệ sinh và chăm sóc da đúng cách
Ba mẹ cần giữ vùng da bị chàm luôn sạch sẽ và khô thoáng để tránh nhiễm trùng. Nên tắm cho bé hàng ngày bằng nước ấm với thời gian tắm không quá 10 phút. Dùng các loại sữa tắm dịu nhẹ, không chứa xà phòng hay hương liệu để không gây kích ứng da.
Sau khi tắm, ba mẹ nên lau khô người cho bé bằng khăn mềm và thoa kem dưỡng ẩm phù hợp. Các loại kem dưỡng nên được bác sĩ khuyên dùng, không chứa corticoid và có khả năng phục hồi lớp màng bảo vệ da.
Dưỡng ẩm đều đặn cho bé
Dưỡng ẩm là bước cực kỳ quan trọng trong điều trị chàm sữa ở trẻ sơ sinh. Ba mẹ nên thoa kem dưỡng ẩm ít nhất 2–3 lần mỗi ngày, nhất là vào thời điểm thời tiết hanh khô hoặc chuyển mùa. Việc duy trì độ ẩm ổn định giúp giảm ngứa, khô da và ngăn bệnh tiến triển nặng hơn.
Tránh các yếu tố kích ứng từ môi trường
Nên chọn quần áo cho bé bằng chất liệu cotton mềm mại, thấm hút mồ hôi tốt. Tránh dùng chăn, gối hay đồ chơi có lông dễ gây dị ứng. Không để bé tiếp xúc với khói thuốc, mùi hóa chất tẩy rửa hoặc bụi bẩn trong không khí.
Giặt quần áo, khăn tắm và ga giường của bé bằng loại bột giặt chuyên dụng cho trẻ nhỏ, không có chất tẩy mạnh hay hương liệu tổng hợp.
Khi nào cần đưa bé đến gặp bác sĩ?
Nếu tình trạng chàm sữa không cải thiện sau vài tuần chăm sóc tại nhà, hoặc vùng da bị chàm có dấu hiệu rỉ dịch, sưng đỏ, chảy máu, ba mẹ nên đưa bé đến bác sĩ. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc bôi chứa corticoid loại nhẹ dùng trong thời gian ngắn, hoặc thuốc kháng sinh nếu có nhiễm trùng.
Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc ngoài da hoặc thuốc dân gian khi chưa có chỉ định, vì có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng với làn da non nớt của trẻ.
Chế độ ăn của mẹ ảnh hưởng đến bé như thế nào?
Với trẻ đang bú mẹ hoàn toàn, dinh dưỡng của mẹ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng chàm sữa ở trẻ sơ sinh. Ba mẹ cần lưu ý tránh các thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, sữa bò, đậu phộng, trứng… Thay vào đó, mẹ nên ăn uống đủ chất, uống đủ nước và bổ sung rau xanh, trái cây tươi.
Cách phòng ngừa chàm sữa ở trẻ sơ sinh hiệu quả
Duy trì độ ẩm cho da mỗi ngày
Ngay cả khi bé không có biểu hiện chàm sữa, việc dưỡng ẩm mỗi ngày cũng là cách phòng bệnh rất hiệu quả. Da trẻ sơ sinh rất mỏng và nhạy cảm, dễ bị khô khi thời tiết thay đổi hoặc môi trường thiếu độ ẩm. Thoa kem dưỡng ẩm dịu nhẹ sau mỗi lần tắm sẽ giúp bảo vệ da bé tốt hơn.
Điều chỉnh môi trường sống phù hợp
Ba mẹ nên giữ cho phòng của bé luôn thoáng mát, sạch sẽ và có độ ẩm ổn định. Vào mùa đông, có thể dùng máy tạo ẩm để tránh không khí quá khô. Vào mùa hè, cần đảm bảo bé không bị ra nhiều mồ hôi và thay đồ thường xuyên để tránh kích ứng da.
Ngoài ra, ba mẹ nên tránh nuôi thú cưng trong nhà hoặc để bé tiếp xúc với thảm, màn cửa lâu ngày không giặt sạch.
Theo dõi sớm các dấu hiệu bất thường
Nếu ba mẹ nhận thấy bé có dấu hiệu ngứa ngáy, hay dụi mặt vào gối, hoặc có những mảng da khô đỏ đầu tiên, nên theo dõi sát và xử lý ngay từ đầu. Việc phát hiện sớm giúp điều trị đơn giản hơn và ngăn bệnh tiến triển nặng hơn.
Đừng chờ đến khi chàm sữa lan rộng hay có dấu hiệu nhiễm trùng mới can thiệp, vì lúc đó da bé đã bị tổn thương sâu và thời gian điều trị sẽ kéo dài hơn.
Giữ tâm lý bình tĩnh và kiên nhẫn
Ba mẹ cần hiểu rằng chàm sữa ở trẻ sơ sinh là bệnh mạn tính, dễ tái phát theo đợt. Việc điều trị cần sự kiên trì và yêu thương mỗi ngày. Không nên quá lo lắng hoặc căng thẳng vì điều này có thể ảnh hưởng đến tâm lý cả mẹ lẫn bé.
Hãy luôn giữ thái độ bình tĩnh, chăm sóc theo hướng dẫn của bác sĩ và dành thời gian quan sát những thay đổi nhỏ nhất trên da con. Sự kiên nhẫn của ba mẹ chính là chìa khóa giúp bé sớm khỏi bệnh.
Chàm sữa ở trẻ sơ sinh không phải là tình trạng hiếm gặp, nhưng cần được chăm sóc đúng cách để tránh biến chứng. Việc ba mẹ hiểu rõ bệnh, chủ động phòng ngừa và kiên nhẫn điều trị sẽ giúp bé dễ chịu hơn và phát triển khỏe mạnh. Hãy đồng hành cùng con với tình yêu thương và sự thấu hiểu mỗi ngày.
