Trẻ 5 tuổi đã có thể tự phục vụ những nhu cầu cơ bản và bắt đầu hành trình khám phá thế giới. Giai đoạn này, được trang bị những kỹ năng phù hợp sẽ giúp bé dễ dàng xử lý tình huống dù không có người lớn bên cạnh. Dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi cũng cần cân nhắc tới khả năng tiếp thu của bé. Dưới đây là những kỹ năng quan trọng mà Tạp chí Mẹ và Con tin là bất cứ trẻ nào cũng nên biết.

Cách dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi

Nhớ thông tin liên lạc

Điều đầu tiên ba mẹ cần làm khi dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi là dạy con ghi nhớ thông tin liên lạc. Thông tin này gồm: Địa chỉ nhà, số điện thoại của ba, mẹ hoặc người thân thiết đáng tin cậy. Việc này cực kỳ quan trọng trong trường hợp con đi lạc hay gặp trường hợp bất ngờ mà không có người thân bên cạnh.

Ba mẹ cần thường xuyên hỏi lại xem bé có nhớ đúng hay chưa. Trước khi ra ngoài, đến nơi đông người thì cũng phải chuẩn bị sẵn giấy ghi thông tin liên lạc.

Đặt giấy vào túi đeo, túi quần áo của bé. Dặn con cách sử dụng thông tin này để liên lạc ba mẹ. Hãy dặn con bình tĩnh bởi chỉ cần nhớ thông tin là con sẽ có thể liên hệ được ba mẹ.

Dạy con cần làm gì nếu đi lạc

Hiển nhiên ba mẹ nên hết sức chú ý không để con đi lạc, đi một mình. Tuy nhiên, vẫn phải dạy trẻ cách xử lý tình huống. Ba mẹ dặn bé phải bình tĩnh, nhớ lại số điện thoại và địa chỉ nhà.

Sau đó, tìm người lớn đáng tin cậy như bảo vệ, công an để gọi điện cho ba mẹ hoặc giúp đưa đến đồn công an gần nhất. Lưu ý nếu có giấy nhớ thông tin thì chỉ đưa người lớn đọc, còn con phải giữ lấy giấy.

Giáo dục giới tính

Trẻ 5 tuổi đã có thể bắt đầu học phân biệt giới tính nam – nữ. Hướng dẫn trẻ các nguyên tắc tôn trọng cơ thể người khác cũng như tự bảo vệ mình. Ví dụ như không nhìn người khác thay đồ cũng như không cởi quần áo trước mặt người khác. Ba mẹ dạy con tự bảo vệ mình như sau:

Tạo thói quen mặc đồ lót cho bé.
Giải thích cho con rằng bộ phận sinh dục cần được bảo vệ, là vùng nhạy cảm riêng tư, tuyệt đối không ai được chạm vào khu vực “đồ bơi” – ngực và đồ lót.
Dạy trẻ phải báo ngay cho ba mẹ, người lớn đáng tin cậy nếu có người đụng chạm vào cơ thể hoặc làm con đau, sợ hãi.

Quy tắc bàn tay

Đây là quy tắc giao tiếp cực kỳ đơn giản, dễ nhớ khi dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi. Ba mẹ dạy con như sau:

Ngón cái – gần bé nhất: Tượng trưng cho người thân ruột thịt trong nhà như ba mẹ, ông bà. Có thể ôm hôn hoặc đồng ý để người lớn giúp tắm rửa, thay đồ nhưng khi lớn hơn thì bé phải tự làm một mình.
Ngón trỏ: Tượng trưng cho thầy cô, bạn bè hoặc họ hàng. Bé có thể nắm tay, khoác vai, chơi đùa. Nhưng chỉ dừng lại ở đó, nếu ai có ý định ôm hôn, chạm vào “vùng đồ bơi” bé cần hét gọi mẹ.
Ngón giữa: Người quen biết mặt nhưng không thân, ví dụ hàng xóm hay đồng nghiệp ba mẹ. Bé có thể bắt tay, vẫy tay chào.
Ngón áp út: Người quen của gia đình nhưng bé chỉ mới gặp lần đầu. Bé không nên tiếp xúc gần, chỉ nên vẫy tay chào.
Ngón út – ngón tay xa nhất: người xa lạ hoặc người thân nhưng có những cử chỉ làm bé thấy lo lắng, bất an, hãy dặn con bỏ chạy và hét to để thu hút sự chú ý người xung quanh.

Khi nắm được quy tắc này, trẻ sẽ có được ranh giới nhất định để chọn cách cư xử phù hợp từng đối tượng.

Kỹ năng xử lý tình huống bất ngờ

Ba mẹ chắc chắn không thể lúc nào cũng để mắt tới con để giúp bé tránh khỏi mọi tình huống bất ngờ. Do đó, dạy trước cách xử lý một số tình huống đột xuất phổ biến là cực kỳ cần thiết. Điều này giúp trẻ chủ động bảo vệ mình:

Khi tan học ba mẹ chưa đến đón: con đứng yên một chỗ, gần cô giáo hoặc bảo vệ và nhờ người lớn gọi điện về nhà. Dặn con tuyệt đối không đi theo người khác, nếu có người trẻ quen đến đón thì phải báo với người lớn ở trường và nhờ gọi điện cho ba mẹ để xác nhận.
Dạy trẻ kỹ năng thoát hiểm trong các sự cố như đám cháy, chập điện, trời mưa sét…
Dạy con học bơi để tránh đuối nước.
Dạy con cách xử lý khi ở nhà một mình, đặc biệt là khi ở nhà một mình mà có người khác ghé nhà.

Trẻ 5 tuổi chưa thể ghi nhớ rất nhiều việc nên các bài tập này ba mẹ cần thường xuyên diễn tập thông qua tình huống chơi đóng vai. Đôi khi, bạn có thể để trẻ ở nhà một mình và theo dõi từ xa để rèn luyện cho bé. Tuy nhiên, trẻ 5 tuổi không thể ý thức được hết các nguy hiểm nên ba mẹ đừng chủ quan, an toàn cho con là trên hết nhé!

Dạy con tham gia giao thông an toàn

Con trẻ thường bắt chước ba mẹ nên việc dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi trong vấn đề đi đường sao cho an toàn không khó. Với trẻ 5 tuổi, bạn nên hướng dẫn con một số nguyên tắc cơ bản khi tham gia giao thông gồm:

Học ý nghĩa tín hiệu đèn giao thông, biển báo giao thông cơ bản.
Đi bộ trên vỉa hè hoặc bên phải lề đường, luôn nắm tay người lớn khi đi đường.
Không chạy nhảy, chơi đùa trên đường.
Tuyệt đối không tự sang đường một mình.

Ngoài những tình huống đi đường thực tế, ba mẹ cũng có thể dạy con thông qua sách vở, đọc truyện.

Dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi phù hợp sẽ giúp con có nền tảng tốt để hòa nhập, thích nghi với môi trường sống cũng như tự bảo vệ mình. Trẻ có kỹ năng sống tốt sẽ có nhiều cơ hội khám phá, học hỏi để thêm tự tin, nhạy bén và linh hoạt. Vì sự phát triển của trẻ, ba mẹ hãy dành thời gian để dạy và nhắc con các kỹ năng quan trọng này mỗi ngày nhé.