Sinh con ra, bậc cha mẹ nào cũng muốn con yêu có thể mạnh khỏe và phát triển như bình thường. Tuy nhiên, nếu như bạn phát hiện trẻ chậm phát triển trí não thì nên làm gì? Thay vì buồn phiền và cảm thấy tự ti về con cái, bạn hoàn toàn có thể đồng hành cùng con yêu để vượt qua khó khăn này theo lời khuyên của Mẹ và Con dưới đây:
Trẻ chậm phát triển trí não là như thế nào?
Chậm phát triển trí não là sự khiếm khuyết trong quá trình phát triển trí tuệ, thường xảy ra ở trẻ em dưới 18 tuổi. Những em bé này thường mắc phải giới hạn về chức năng não bộ và các khả năng khác như nói chuyện, tự chăm sóc bản thân, hành vi trong giao tiếp…
Ngoài ra, trẻ cũng mang chỉ số thông minh (IQ) không cao và thường không kiểm soát được các hành vi hung hăng của mình. Thế nên, bé sẽ dễ bị kích động khi gặp phải các tình huống đơn giản.
Nguyên nhân gây bệnh chậm phát triển ở trẻ
Theo các bác sĩ nhi cho biết, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến trẻ chậm phát triển trí não, một số nguyên nhân điển hình có thể kể đến như:
Do di truyền
- Có đến khoảng 30% trẻ bị chậm phát triển trí não là do di truyền.
- Trong trường hợp này, các dị thể bất bình thường từ phụ huynh truyền sang cho trẻ và gây ra tình trạng khuyết tật.
- Bệnh Phenylketone niệu (một chứng rối loạn chuyển hóa) cũng có khả năng gây ra các vấn đề khuyết tật trí não.
Yếu tố từ bố mẹ
- Bố hút thuốc hoặc mẹ có tiếp xúc với khói thuốc cũng sẽ ảnh hưởng tới trẻ về sau
- Hội chứng ngộ độc rượu trong lúc mang thai cũng là một trong những nguyên nhân thường gặp
- Trong ba tháng đầu của thai kỳ, nếu như mẹ bầu có sử dụng các chất gây nghiện như ma túy, thường xuyên uống rượu, lúc trẻ sinh ra có thể mắc phải bệnh này.
- Trong quá trình mang thai, thai phụ mắc phải các căn bệnh như rubella, bệnh nhiễm ký sinh trùng toxoplasma, rối loạn tuyến sữa hoặc bị nhiễm virus cytomegalovirus (CMV) thì thai nhi có nguy cơ rất cao mắc phải bệnh chậm phát triển trí não.
- Mẹ bầu bị cao áp huyết, lưu lượng máu tới thai nhi sẽ bị đảo lộn, làm cho bào thai không phát triển bình thường.
- Một số dị tật bẩm sinh cũng sẽ khiến đầu và hệ thần kinh trung ương của trẻ sơ sinh bị tác động, làm trẻ chậm phát triển trí não.
- Trẻ bị khuyết tật ống thần kinh thì cũng có khả năng mắc phải bệnh này.
Chấn thương hoặc bệnh tật
- Thủy đậu, sởi, ho gà và cường giáp cũng có thể làm trẻ mắc bệnh chậm phát triển trí não, nếu như không được điều trị hợp lý và đúng cách.
- Những bệnh liên quan đến nhiễm trùng não như viêm màng não hoặc viêm não có thể làm cho não gặp nhiều tổn thương, gây ra tình trạng chậm tăng trưởng.
- Chấn thương não do tai nạn giao thông hoặc do té từ trên cao có thể làm cho trẻ chậm phát triển trí não.
Do tác động từ môi trường
- Không cung cấp đủ chất dinh dưỡng trong quá trình mang thai thì thai nhi sẽ không thể lớn mạnh toàn diện, dẫn đến khiếm khuyết trí óc sau sinh.
- Trẻ bị suy dinh dưỡng, không đủ điều kiện chăm sóc y tế cũng có nguy cơ đối mặt với căn bệnh này.
- Tiếp xúc thường xuyên với môi trường có các hóa chất độc hại như chì hoặc thủy ngân…
Biểu hiện của trẻ chậm phát triển trí tuệ
Một số triệu chứng thông thường của trẻ khi có thể kể đến như:
- Trẻ không đạt được các cột mốc phát triển bình thường
- Nói chuyện không rõ ràng
- Khó khăn trong việc ghi nhớ
- Không thể hiểu những điều đơn giản
- Không thể suy nghĩ logic
- Vẫn cư xử như một em bé mặc dù tuổi đã lớn
- Gặp khó khăn trong việc học những kỹ năng căn bản như mặc quần áo, đại tiện, ăn uống.
Trẻ chậm phát triển trí não cũng có thể biểu hiện qua một số hành vi:
- Phụ thuộc vào người khác
- Dễ kích động, hiếu chiến
- Rối loạn tâm thần
- Ngang bướng
- Tự gây thương tích cho bản thân
- Khó khăn trong việc giao tiếp xã hội
- Không kiểm soát được hành vi của bản thân
- Không thể tập trung
- Rụt rè, e ngại
- Tiêu cực, thụ động
- Khả năng chịu đựng rất thấp.
Nên làm gì khi con bị chậm phát triển trí tuệ?
Các trẻ chậm phát triển trí óc nên được theo học ở một môi trường đặc biệt. Việc học này nên được tiến hành khi vừa phát hiện ra các biểu hiện trên, sớm nhất là khi trẻ được 3 tuổi. Vì ở trường sở hữu 1 số chương trình can thiệp sớm cho trẻ.
Nội dung học chủ yếu là hướng dẫn cho trẻ 1 số kỹ năng cơ bản trong sinh hoạt hàng ngày như ăn uống, nhận diện được chữ cái và số, kỹ năng giao tiếp thông thường. Bên cạnh đó, trường cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa giúp trẻ tự tin hơn.
Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của trẻ mà trường sẽ sắp xếp cho con được học các chương trình khác nhau, phù hợp nhất. Các trẻ chỉ bị nhẹ sẽ được hỗ trợ để sống độc lập, có thể làm một số công việc đơn giản.
Còn đối với những trẻ ở mức độ vừa phải tới rất nặng cần phải sống tại các trung tâm cộng đồng dưới sự giám sát và chăm sóc kỹ lưỡng hơn.
Ngăn ngừa trẻ chậm phát triển trí não
Sau đây là một số lời khuyên có ích giúp bảo vệ trẻ hạn chế khỏi trình trạng khuyết tật về trí tuệ:
- Bạn nên cho trẻ tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin được Bộ Y tế khuyến cáo dành cho trẻ sơ sinh để giảm thiểu tình trạng mắc các bệnh lây nhiễm hiểm nguy như bệnh sởi, thủy đậu… Một số bệnh lây nhiễm có thể ảnh hưởng đến chức năng của não gây nên tình trạng chậm tăng trưởng trí óc.
- Trẻ cần phải thực hiện các bài kiểm tra về sự phát triển do bác sĩ nhi khoa thực hiện. Việc rà soát này sẽ giúp phát hiện sớm, can thiệp và điều trị tình trạng suy dinh dưỡng để đảm bảo rằng trẻ được cung cấp gần như đầy đủ các dinh dưỡng trong các giai đoạn phát triển.
- Khi mang thai, bạn nên khám thai định kỳ để chắc chắn rằng bé đang phát triển khỏe mạnh.
Bố mẹ có thể làm gì để giúp con trong lúc này?
Những lời khuyên bổ ích có thể giúp các bậc cha mẹ nuôi dạy trẻ chậm phát triển trí não tốt hơn:
- Đánh giá thông tin về trạng thái khuyết tật trí não của trẻ thông qua đa dạng nguồn khác nhau để tìm được bí quyết nuôi dạy hiệu quả nhất.
- Động viên con thử sức với các điều mới mẻ trong cuộc sống. Không bao giờ được la mắng lúc trẻ làm điều không tốt.
- Bạn nên khuyến khích tính độc lập để con yêu có thể học những kỹ năng mới một cách từ từ. Luôn đồng hành và hỗ trợ con khi cần thiết. Nếu như trẻ thực hiện tốt hoặc thành công một điều gì đấy, hãy khen thưởng và động viên con. Điều này sẽ giúp con có thêm động lực để thực hiện và ghi nhớ các hoạt động này.
- Cho trẻ tham dự vào những hoạt động vui chơi ngoài trời hoặc các hoạt động như hát, khiêu vũ, hoặc vẽ tranh. Điều này sẽ giúp trẻ cải thiện được khả năng giao tiếp và hành xử xã hội.
- Luôn theo sát cuộc sống của trẻ và mức độ tiến bộ của trẻ ở trường.
- Tham gia vào các hội nhóm, cộng đồng bố mẹ có chung hoàn cảnh. Gặp các cha mẹ này, bạn có thể nhận được lời khuyên bổ ích hơn và được hỗ trợ được tinh thần, thấu hiểu, đồng cảm.
- Xây dựng một mối quan hệ khắng khít, thân thiết với con yêu.
- Chú ý đến các hành vi hung hăng của trẻ. Nếu có điều kiện, hãy đưa trẻ gặp các chuyên gia để giúp trẻ vượt qua cảm giác tức giận, thất vọng và học cách giải tỏa cảm xúc hiệu quả hơn.
Hy vọng qua bài viết trên của Tạp chí Mẹ và Con bạn đã hiểu hơn về những vấn đề liên quan đến trẻ chậm phát triển trí não. Chúc bạn có thể tìm ra được hướng giải quyết hiệu quả, nếu không may bé yêu gặp phải tình trạng này nhé!
