Phần lớn các trường hợp tiêu chảy do rotavirus gặp ở giai đoạn trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi, một giai đoạn rất nguy hiểm cho đa số trẻ nhỏ. Rotavirus tồn tại quanh năm ở những quốc gia có khí hậu nhiệt đới như ViệtNam. Ở miền Bắc, bệnh phát triển cao điểm trong suốt những tháng lạnh, ở miền Nam, bệnh thường gặp quanh năm nhưng cao điểm khoảng từ tháng 9 đến tháng 12.
Đường lây lan bệnh
Trẻ em có thể nhiễm rotavirus qua đường tiêu hóa từ những thức ăn, thức uống, đồ vật nhiễm bẩn. Rotavirus có khả năng lây lan rất cao. Khi trẻ nhiễm rotavirus đào thải ra ngoài một lượng siêu vi rất lớn đến 10 ngàn tỷ nhưng chỉ cần một lượng rất nhỏ 10 siêu vi là đã có thể lây nhiễm và gây bệnh cho người. Siêu vi có thể truyền đi một cách dễ dàng qua tay bị nhiễm bẩn. Nó cũng có thể lây qua đồ chơi, giường, gối, chăn, drap giường. Rotavirus có thể lưu lại trên tay vài giờ, trên bề mặt rắn khoảng vài ngày và có thể hiện diện trong phân trẻ bị bệnh đến 21 ngày. Đó là lý do tại sao chỉ bằng vệ sinh, cung cấp nước sạch hay cải thiện các hệ thống vệ sinh môi trường cũng không thể loại trừ được bệnh tiêu chảy do rotavirus.
Điều gì sẽ xảy ra nếu trẻ bị nhiễm rotavirus?
Khi trẻ bị nhiễm rotavirus, bé sẽ bị sốt, buồn nôn và ói mửa dữ dội. Sau 24 đến 48 giờ, sẽ xuất hiện triệu chứng tiêu chảy phân lỏng, toàn nước, không có máu. Tiêu chảy và nôn ói có thể lên đến hơn 20 lần/ngày. Bệnh kéo dài từ 3 đến 8 ngày, một số trường hợp có thế kéo dài đến 2 tuần.Vì lớp bảo vệ của ruột non bị hư hỏng nên ảnh hưởng đến sự hấp thu của thức ăn đặc biệt là sữa. Điều này dẫn đến tình trạng sụt cân và suy dinh dưỡng ở trẻ bị tiêu chảy.
Rotavirus gây tiêu chảy ra nước ồ ạt và ói mửa nhiều đặc trưng khi so với trường hợp tiêu chảy khác gây mất nước nặng hơn. Nhiễm rotavirus lần đầu thường là nặng nhất. Các lần nhiễm sau thì ít nặng hơn vì trẻ đã có phát triển những cách bảo vệ. Tiêu chảy do rotavirus không đáp ứng với điều trị bằng kháng sinh, thậm chí có thể còn làm cho bệnh nặng hơn.
Làm gì nếu trẻ bị nhiễm rotavirus?
Nên dùng các dung dịch bù nước bằng đường uống càng sớm càng tốt ngay khi trẻ bắt đầu tiêu chảy để ngừa mất nước. Nên dùng Oresol nếu có hoặc nước dừa, nước trái cây hay súp gà. Những thức uống dành cho thể thao, nước uống có carbon hoặc ó hương vị trái cây thì không phù hợpvì có thể làm cho tiêu chảy nặng hơn.
Nên tiếp tục cho bé ăn, nếu bé đang bú mẹ thì vẫn tiếp tục cho bú. Nếu bé uống sữa ngoài thì tiếp tục uống như bình thường, không cần pha loãng sữa. Nên căn những thức ăn có nhiều kali như chuối. Thức ăn được nấu kỹ, nghiền nát, hay những thức ăn cơ bản với vài giọt dầu có thể giúp kích hoạt tiêu hóa dễ hơn và tăng cường calories. Một bữa ăn thêm mỗi ngày khoảng 2 tuần sẽ giúp cho trẻ nhanh phục hồi hơn. Để phòng ngừa tiêu chảy tái nhiễm, việc bổ sung kẽm sẽ được bác sĩ chỉ định dung trong khoảng 2 tuần.
Phòng ngừa tiêu chảy do rotavirus như thế nào?
Giữ vệ sinh là cách tốt nhất làm giảm lây truyền các tác nhân gây bệnh tiêu chảy khác nhưng có vẻ không hữu hiệu để phòng ngừa tiêu chảy do Rotavirus. Nên cho trẻ uống thuốc ngừa Rotavirus vào lúc 6 tuần tuổi và liều thứ 2 vào trước 6 tháng tuổi.
