Ngoài chế độ ăn uống khi mang thai và nghỉ ngơi hợp lý thì việc phòng ngừa bệnh tật cũng là một vấn đề quan trọng cho thai phụ. Tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu chính là một việc làm rất cần thiết trong thai kỳ và nên được thực hiện từ sớm và tại những cơ sở y tế đáng tin cậy.

Bài viết sau đây của Tạp chí Mẹ và Con sẽ giải đáp những thắc mắc liên quan đến tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu. Mời bạn cùng tìm hiểu nhé!

Khái niệm và mức độ nguy hiểm của bệnh uốn ván

Bệnh uốn ván được xem là một căn bệnh tương đối nguy hiểm vì có tỷ lệ tử vong cao nên việc tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu là hết sức quan trọng. Tác nhân gây ra bệnh là các loại vi khuẩn Clostridium tetan có trong đất, bụi bẩn, chất thải từ động vật.

Các vi khuẩn này khi ở dạng bào tử sẽ khó bị đánh bại do có thể chịu nhiệt tốt và khả năng kháng nhiều dạng thuốc cũng như hóa chất. Nếu bị vi khuẩn uốn ván xâm nhập và tác động trực tiếp lên hệ thần kinh, bệnh nhân sẽ bị đau đớn với từng cơn co thắt ở cơ, nhất là ngay hàm và cổ, cảm thấy khó thở và nguy hiểm nhất là tử vong.

Những đối tượng nguy cơ cao của bệnh uốn ván là những người trên da mang vết thương hở, đặc biệt là người mẹ đang trải qua thời gian chuyển dạ, hoặc em bé có vết cắt ở rốn không được xử lý kỹ.

Vì sao nên tiêm phòng uốn ván cho bà bầu từ sớm?

Một thông tin đáng báo động là khi vắc-xin uốn ván chưa xuất hiện, trung bình một năm có khoảng 500.000 trẻ sơ sinh chết do bệnh uốn ván trên toàn thế giới. Trong đó, tỷ lệ trẻ tử vong do bị truyền nhiễm vi khuẩn uốn ván từ người mẹ đạt đến 95%.

Thời gian căn bệnh phát triển rất ngắn, biến chứng thường nghiêm trọng, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh còn non nớt nên khả năng chữa khỏi là không cao. Vi khuẩn uốn ván có một độc tố protein trong nó sẽ gây ra những cơn đau co cứng rất khó chịu.

Chúng sẽ di chuyển vào bên trong máu và hệ thần kinh con người. Lúc này, không chỉ trẻ nhỏ mà ngay cả người lớn nếu không được chữa trị kịp thời thì khả năng tử vong cũng sẽ rất cao.

Đối với mẹ bầu, thời điểm lâm bồn là lúc vi khuẩn uốn ván dễ xâm nhập nhất và gây nguy hiểm đến tính mạng cho cả người mẹ lẫn đứa con. Ngoài ra, thai phụ cũng có thể truyền bệnh cho con nếu trước khi chuyển dạ đã mắc vi khuẩn uốn ván thông qua các vết thương hở.

Quá trình mang thai 9 tháng 10 ngày là giai đoạn rất nhạy cảm của mẹ bầu vì là lúc hệ miễn dịch của người phụ nữ đã giảm sút nên khả năng mắc vi khuẩn là rất cao. Song song với đó là thai nhi vẫn chưa thể tự bảo vệ cho mình nên hoàn toàn dựa vào hệ miễn dịch của mẹ mà phát triển.

Trường hợp mẹ mắc bệnh, đứa con cũng sẽ ảnh hưởng theo, thậm chí có thể dẫn đến nguy cơ bị dị tật bẩm sinh, sinh thiếu tháng, thai nhi không phát triển đúng quá trình, và tồi tệ nhất là chết non trong bụng mẹ. Một nguyên nhân khác cũng có thể mang bệnh đến đứa trẻ đó là quá trình cắt rốn không được thực hiện kỹ lưỡng.

Nếu dụng cụ không được tiệt trùng kỹ càng, tay nghề nhân viên y tế còn non nớt thì đứa trẻ có thể nhiễm vi khuẩn uốn ván qua gốc dây rốn mới cắt. Những điều này hoàn toàn có thể được phòng ngừa thông qua việc tiêm ngừa vắc-xin từ sớm, nhất là tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu.

Vì thế, để tránh những trường hợp đáng tiếc trên, ngoài việc cần tránh để thai phụ bị nhiễm vi khuẩn uốn ván và tìm kiếm cơ sở uy tín để thực hiện quá trình sinh nở, người nhà nên ưu tiên việc tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu sớm nhất có thể.

Việc chích ngừa uốn ván cho bà bầu có an toàn không?

Những loại vắc-xin được dùng tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu hiện nay đã được kiểm định về tính an toàn và hiệu quả rất kỹ càng, gồm những thử nghiệm về mặt lâm sàng, và đã đủ điều kiện được phép sử dụng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Viện Kiểm định quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm y tế.

Những loại vắc-xin an toàn để tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu

Một số loại vắc-xin dùng để tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu hiện nay là:

Vắc-xin Adacel của Canada: Loại vắc-xin gồm 3 thành phần giải độc tố cho uốn ván hấp phụ, bạch hầu liều thấp hấp phụ, và cho ho gà vô bào.
Vắc-xin Boostrix của Bỉ: Vắc-xin đã được thử nghiệm và đưa ra thị trường bởi tập đoàn danh tiếng GSK.
Vắc-xin uốn ván hấp phụ VAT: Loại vắc-xin uốn ván được kiểm định an toàn cho mẹ bầu, do Viện vắc-xin và sinh phẩm y tế Nha Trang IVAC – Việt Nam nghiên cứu và sản xuất.

Nên tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu vào thời điểm nào là tốt nhất?

Thời gian tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu nên bắt đầu tiêm phòng trước khi mang thai hay vào một giai đoạn nhất định trong thai kỳ. Mẹ bầu nên tiêm 1 liều vắc-xin Ho gà – Bạch hầu – Uốn ván ở mỗi lần mang thai, vào 3 tháng giữa hay 3 tháng cuối của thai kỳ.

Quá trình tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu như thế nào?

Quá trình tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu gồm nhiều giai đoạn và nên được thực hiện đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu bằng vắc-xin Adacel (Canada) hoặc Boostrix (Bỉ)

Nếu muốn tiêm 1 trong 2 loại vắc-xin này thì ở mỗi kỳ mang thai, mẹ chỉ phải tiêm 1 mũi, nên thực hiện vào 3 tháng giữa hay 3 tháng cuối thai kỳ, và tiêm mũi nhắc lại sau mỗi 10 năm.

Tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu bằng vắc-xin VAT (Việt Nam)

Trường hợp tiêm lần đầu, không nhớ tiền sử tiêm ngừa, tiêm chưa đủ 3 mũi chứa thành phần uốn ván liều cơ bản:

Mũi 1: Thực hiện ngay khi có thai lần đầu tiên.
Mũi 2: Ít nhất 1 tháng kể từ mũi 1.
Mũi 3: Ít nhất nửa năm sau mũi 2 hoặc ở lần mang thai tiếp theo.
Mũi 4: Ít nhất 1 năm kể từ mũi 3 hoặc ở lần mang thai tiếp theo.
Mũi 5: Ít nhất 1 năm kể từ mũi 4 hoặc ở lần mang thai tiếp theo.

Trường hợp đã tiêm ngừa đầy đủ 3 mũi vắc-xin chứa thành phần uốn ván liều cơ bản:

Mũi 1: Thực hiện ngay khi có thai lần đầu tiên.
Mũi 2: Ít nhất 1 tháng kể từ mũi 1.
Mũi 3: Ít nhất 1 năm kể từ mũi 2.

Trường hợp đã tiêm ngừa đầy đủ 3 mũi vắc-xin chứa thành phần uốn ván liều cơ bản cộng với 1 liều tiêm nhắc lại:

Mũi 1: Thực hiện ngay khi có thai lần đầu tiên.
Mũi 2: Ít nhất 1 năm kể từ mũi 1.

Một vài điều cần quan tâm khi tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu

Hãy tìm đến những bệnh viện hoặc cơ sở tiêm chủng uy tín với đội ngũ nhân viên y tế chuyên môn cao để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và con.
Luôn luôn tuân theo đúng hướng dẫn tiêm được đề ra , nhất định không được tự ý tiêm mà không có sự tham vấn của bác sĩ.
Cần phải thực hiện quá trình tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu với đầy đủ các liều được chỉ định để đảm bảo hiệu quả.
Vị trí tiêm có thể xuất hiện tình trạng sưng hoặc đau nhưng đây là điều bình thường và sau một thời gian sẽ hồi phục. Nếu các triệu chứng tiến triển nặng hơn ở chỗ tiêm thì hãy đi khám lại.

Sau tiêm phòng nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường, mẹ nên liên hệ ngay với bác sĩ

Việc tiêm ngừa uốn ván cho bà bầu sẽ giúp ngăn ngừa nhiều mối nguy cho thai phụ. Hãy lên lịch tiêm phòng càng sớm càng tốt để vừa bảo vệ sức khỏe cho người mẹ vừa thành công mang một thiên thần nhỏ đến với thế giới an toàn nhé!