Tác hại khôn lường của việc uống nước không đúng cách

Uống nước ừng ực gây hại cho tim

Đã gần một tuần nay, anh Nguyễn Mạnh Chung (Ba Vì, Hà Nội) là thợ phụ hồ cho một công trường xây dựng phải nghỉ ở nhà do có những cơn đau thắt ở ngực. Đi khám, bác sỹ cho biết tim, thận của anh có vấn đề. Sau khi hỏi về sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân, bác sỹ đã yêu cầu anh Chung ngoài việc nên giảm ăn mặn còn khuyến cáo anh bỏ ngay thói quen uống ừng ực cả ca nước sau mỗi giờ nghỉ giải lao ở công trường.

Theo TS Nguyễn Thị Lâm, Phó Giám đốc Viện Dinh dưỡng Quốc gia, mùa hè hoặc sau khi lao động mệt nhọc sẽ khiến cơ thể có cảm giác rất khát, đó là vì cơ thể đã bài tiết một lượng lớn nước qua tuyến mồ hôi nên có nhu cầu uống để bù lại lượng nước đã tiêu hao. Tuy nhiên, nếu uống ừng ực cả ca nước sẽ gây hại cho tim. Vì sau khi lao động, những mao mạch máu ở đường ruột, dạ dày ở trạng thái co lại, cơ bắp tập trung trong khi lao động cũng rất căng thẳng. Nếu ngay lúc đó đưa một lượng lớn nước vào cơ thể thì dạ dày sẽ không hấp thụ và chuyển hóa ngay được. Nước dễ bị tích tụ trong dạ dày và đường ruột gây cảm giác khó chịu, buồn nôn ảnh hưởng đến việc tiêu hóa. Hơn nữa, buồng tim đã vất vả trong khi lao động, nếu tăng đột ngột một lượng lớn nước trong cơ thể thì tim lại phải tiếp tục làm việc nhiều hơn để điều hòa lượng nước này nên không tốt cho tim.

Ngoài ra, việc uống nước trong lúc ăn cơm cũng được các chuyên gia khuyến cáo là không nên. Lý do là vì năm phút sau khi uống, nước đã rời khỏi dạ dày, hòa loãng và đưa dịch vị dạ dày xuống ruột, khiến cho sự tiêu hóa khó khăn. Hơn nữa vừa uống vừa ăn sẽ nuốt món ăn bạn chưa được nhai kỹ không tốt cho tiêu hóa và hấp thu. Chỉ nên uống nước mười phút trước khi ăn hoặc một giờ sau khi ăn (tất nhiên là trừ trường hợp đang ăn bị nghẹn, bạn cần uống nước ngay).

Uống nhiều nước quá cũng không tốt

70% trọng lượng cơ thể của chúng ta là nước, bởi vậy khi cơ thể thiếu nước, bạn sẽ thấy đau đầu, mệt mỏi, phản ứng chậm. Nếu cơ thể mất tới 20% lượng nước, sẽ dẫn tới tử vong. Ngoài ra, khi cơ thể thiếu nước, bạn cũng sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ: Da khô, tóc giòn dễ gẫy; táo bón, sỏi thận… Riêng đối với trẻ em nước lại càng quan trọng, khi thiếu nước có thể dẫn đến suy giảm tuần hoàn, thậm chí có thể tử vong nếu mất nước nặng trong các trường hợp tiêu chảy cấp.

Thiếu nước cũng là nguyên nhân gây chứng táo bón ở trẻ em…Tuy nhiên, nếu cơ thể nhiều nước quá cũng không tốt. Việc nước tích tụ quá nhiều trong cơ thể sẽ pha loãng các chất điện giải trong máu, dẫn tới hạ natri. Cạnh đó lượng nước dư thừa có thể gây phù hoặc sưng não, nhất là chức năng hô hấp và kiểm soát cơ bắp. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân gây ra ngộ độc nước.

Theo ThS Lê Thị Hải, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, người lớn nên uống từ 2-2,5l nước mỗi ngày. Nên uống từng ngụm nhỏ và uống từ từ, uống nước ngay cả khi không khát. Mùa hè thì nhu cầu nước tăng hơn do mất nhiều mồ hôi, để cơ thể điều hòa nhiệt chống nóng. Với trẻ em, nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi thì cho bú mẹ hoàn toàn hoặc uống sữa bột công thức pha đúng theo tỷ lệ hướng dẫn trên hộp sữa. Trong trường hợp trẻ bị ra nhiều mồ hôi khi bị còi xương hoặc đi ngoài phân táo bón thì cũng có thể cho trẻ uống thêm từ 100 – 200ml/ngày.

Trẻ trên 6 tháng đến 1 tuổi thì nhu cầu nước là 100ml/kg/ngày (kể cả sữa). Ví dụ, trẻ nặng 8kg cần 800ml nước, nếu trẻ uống được 600ml sữa cần bổ sung 200ml/ngày dưới dạng nước đun sôi để nguội như nước quả tươi, nước rau luộc… Trẻ trên 1 tuổi (khoảng 10kg) cần 1lít nước một ngày (kể cả sữa). Trẻ  trên 10kg thì mỗi kilôgam thêm 50ml. Trẻ trên 10 tuổi thì nhu cầu nước cho cơ thể tương đương người lớn.

Ngoài ra cũng nên lưu ý không nên uống nước đun đi đun lại nhiều lần do trong nước có một hàm lượng nhỏ các kim loại nặng không tốt cho sức khỏe như chì, cadimium, nitrat… Khi nước đun đi đun lại nhiều lần, nước bốc hơi nhiều lần dẫn tới hàm lượng các chất kể trên tăng lên, khi hấp thu vào cơ thể sẽ có hại. Không uống nước nhiều trước khi đi ngủ vì bạn sẽ phải đi tiểu, hệ bài tiết sẽ phải làm việc mệt mỏi.

ThS Lê Thị Hải