Trẻ em khỏe mạnh và thông minh thường phát triển ngôn ngữ rất nhanh. Theo nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng những trẻ phát triển ngôn ngữ bình thường sẽ có trí tuệ rất phát triển. Trên thực tế lại có nhiều trẻ không phát triển ngôn ngữ bình thường theo đúng độ tuổi. Vì vậy, rối loạn ngôn ngữ luôn là mối quan tâm hàng đầu của nhiều bậc cha mẹ.
Xem thêm: Giai đoạn phát triển ngôn ngữ từ tháng thứ 6 đến tháng 12
Rối loạn ngôn ngữ ở trẻ là gì?
Ngay từ khi sinh ra, trẻ sẽ sẵn sàng để tiếp nhận một ngôn ngữ mới, và trong tương lai trẻ sẽ học một hay nhiều ngôn ngữ khác nhau. Quá trình học ngôn ngữ cần một khoảng thời gian để tiếp thu, bên cạnh đó mỗi trẻ cũng có khả năng tiếp thu và phát triển ngôn ngữ khác nhau.
Tuy rằng quá trình phát triển ngôn ngữ có phần khác nhau và trong quá trình tiếp cận với ngôn ngữ trẻ sẽ gặp những khó khăn phổ biến như: phát âm không chuẩn, âm tiết, cấu trúc câu không đúng… Tuy nhiên, thông thường trẻ sẽ thành thạo ngôn ngữ khi khoảng 5 – 6 tuổi.
Thông thường, trong quá trình phát triển, trẻ có thể gặp khó khăn với một số âm tiết, từ ngữ hoặc cấu trúc câu. Tuy nhiên, phần lớn trẻ em đều thành thạo ngôn ngữ vào khoảng 5 tuổi. Trong trường hợp bị rối loạn ngôn ngữ ở trẻ, sẽ xuất hiện các dấu hiệu sau:
Bất thường trong giọng nói
Khi bé phát âm, không khí sẽ từ phổi đi ra mối nối hẹp trung gian của dây thanh đới. Dòng khí qua dây thanh đới sẽ làm dây rung động phát ra âm thanh. Khi âm thanh đi qua dây thanh đới phát ra vô cùng yếu ớt, thông qua sự giúp đỡ của khoang cộng hưởng.
Xung quanh thanh đới, phần đầu và ngực có nhiều khoảng rỗng lớn nhỏ (khoang cộng hưởng) như khoang yết hầu, khoang cổ họng, khoang miệng, xoang mũi, xoang đầu, khoang ngực… Nếu bé có những bất thường liên quan đến giọng nói thì nhiều khả năng có liên quan đến hai bộ phận này.
- Chính vì vậy, khi giọng nói của bé có vẻ khàn hơn hoặc thay đổi ngẫu nhiên trong tone giọng thì rất có thể bé đang gặp phải tình trạng phát âm
- Ngược lại, nếu trong chất giọng của bé có pha giọng mũi thì rất có thể bé đang gặp phải những rối loạn liên quan đến khoang cộng hưởng. Nguyên nhân chính của tình trạng này rất có thể là do sự mất cân bằng của nguồn năng lượng âm khi âm thanh đi qua các khoang ở cổ họng, miệng và mũi
Bỏ sót âm vị
Đây là tình trạng mà bé bỏ sót một âm vị đầu hay cuối như “a” thay vì “ba”, “uốn” thay vì “uống”.
Thay thế âm vị
Đây là tình trạng bé thay thế một âm vị này bằng một âm vị khác, chẳng hạn như “rồi” biến thành “gồi”.
Âm rung lưỡi
Đây là tình trạng mà bé không thể phát âm được âm “r” và “s”, chẳng hạn như cái “gổ” thay vì “rổ”, “xách” thay vì “sách”…
Chứng mất phối hợp động tác (Apraxia)
Đây là một trong những rối loạn liên quan đến khiếm khuyết thần kinh ở não bộ. Khi não của trẻ không đưa ra những tín hiệu đến cơ vùng miệng và tạo ra lời nói chuẩn xác. Điều này là do sự điều khiển và phối hợp từ các vận động miệng của não bị rối loạn.
Ví dụ: Trẻ sẽ rất khó khăn trong việc kết hợp các âm lại với nhau. Khó khăn khi chuyển từ âm này sang âm khác hay trẻ sẽ khó khăn trong việc phối hợp những vận động của lưỡi, hàm, môi…
Nguyên nhân bệnh rối loạn ngôn ngữ ở trẻ
Rối loạn ngôn ngữ ở trẻ là một trong những vấn đề phổ biến ở trẻ. Bên cạnh tìm hiểu về dấu hiệu các bạn cũng cần tìm hiểu về nguyên nhân gây ra tình trạng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ. Sau đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này:
- Dị tật bẩm sinh, tai nạn hoặc đột quỵ dẫn đến tổn thương não
- Trẻ em gặp vấn đề về thính lực cũng có thể dẫn đến tình trạng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ
- Hở hàm ếch là tình trạng mà trẻ có một khe nứt rộng ở giữa hai bờ môi. Đây là dị tật bẩm sinh và ảnh hưởng đến việc không khí đi qua cổ họng, miệng và mũi
- Hội chứng Fragile X (FXS) đây là một rối loạn về di truyền gây ra những khuyết tật về các phát triển và trí tuệ ở trẻ nhỏ. Các bạn có thể thấy những triệu chứng như: khuôn mặt bị kéo dài, trán và cằm dẫn đến tình trạng nói lắp
- Rối loạn bẩm sinh, chẳng hạn như bại não, có thể dẫn đến nói lắp
- Rối loạn tiếp nhận ngôn ngữ khiến trẻ gặp khó khăn trong việc hiểu ngôn ngữ viết và nói
- Rối loạn ngôn ngữ biểu cảm khiến trẻ khó tìm các từ thích hợp để tạo thành các câu có ý nghĩa
- Răng mọc không ngay ngắn cũng là nguyên nhân dẫn đến các rối loạn ngôn ngữ ở trẻ nhỏ
Cách chữa rối loạn ngôn ngữ ở trẻ nhỏ
Rối loạn ngôn ngữ ở trẻ ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt, học tập và cuộc sống thường ngày của trẻ. Chính vì vậy, nếu phát hiện tình trạng này bố mẹ hãy khắc phục càng sớm càng tốt. Để điều trị các rối loạn ngôn ngữ ở trẻ các bạn hãy dùng những phương pháp trị liệu ngôn ngữ.
Các chuyên gia trị liệu sẽ có một cuộc nói chuyện với các bé để xác định được những vấn đề mà trẻ đang gặp phải từ đó sẽ lên hướng điều trị phụ hợp hơn. Các phương pháp trị liệu này gồm các bài tập thở, các bài tập bằng giọng nói và các cách thư giãn cơ khi trẻ nói.
Gợi ý: 10 trò chơi giúp phát triển ngôn ngữ cho trẻ
Tình trạng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ rất phổ biến và ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống nếu không khắc phục sớm. Hy vọng với những thông tin trên đây, các bạn sẽ có thêm kiến thức cần thiết để chăm trẻ một cách toàn diện.
