Người hay thay đổi tâm trạng là người có cảm xúc dễ thay đổi. Đây là điều hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên nếu tâm trạng thay đổi nhanh chóng hoặc nghiêm trọng sẽ khiến bạn mất phương hướng và ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Hãy cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm hiểu xem bạn có đang gặp phải vấn đề này không nhé.
Biểu hiện của người hay thay đổi tâm trạng
Những người hay thay đổi tâm trạng thường có cảm xúc lên xuống bất chợt, khó kiểm soát. Đôi lúc bạn đang rất vui vào buổi sáng và chỉ sau một vài giờ tâm trạng bạn lại trở nên vô cùng nặng, cả hai trạng thái đều không có lý do gì tác động cả. Những thay đổi tâm trạng này đôi lúc đi kèm với một vài thay đổi trong cách sinh hoạt, mức độ hoạt động và hành vi của bạn.
Thay đổi tâm trạng là một phần bình thường của cuộc sống, đặc biệt là khi bạn đang trải qua nhiều căng thẳng. Tuy nhiên, đôi khi chúng là dấu hiệu của rối loạn sức khỏe tâm thần. Vì đây cũng là biểu hiện của một số loại bệnh như rối loạn lưỡng cực, một dạng bệnh rối loạn tâm trạng, gây ra các giai đoạn hưng cảm (vui vẻ hoặc cáu kỉnh bất thường) và trầm cảm (buồn). Không giống như sự thay đổi tâm trạng thông thường, những giai đoạn này có thể kéo dài trong thời gian dài, chẳng hạn như vài ngày hoặc vài tuần.
Khi ai đó trải qua giai đoạn trầm cảm, họ có thể có các triệu chứng sau:
- Nói chậm hơn bình thường
- Cảm thấy buồn, tuyệt vọng
- Khó ngủ, thức dậy sớm hoặc ngủ quá nhiều
- Tăng cảm giác thèm ăn và tăng cân
- Khó tập trung
- Cảm thấy mệt mỏi
- Ít quan tâm đến các hoạt động mà họ thường yêu thích
- Có ý định tự tử hoặc tự làm hại bản thân
Khi ai đó trải qua giai đoạn hưng cảm, các triệu chứng của họ có thể bao gồm:
- Nói nhiều hơn hoặc nhanh hơn bình thường
- Có vẻ cáu kỉnh hoặc hưng phấn
- Thực hiện các hành động có chủ đích hơn với nhiều năng lượng và cường độ hơn bình thường
- Ngủ ít hơn bình thường
- Cảm giác như suy nghĩ đang chạy đua trong đầu
- Tự cảm thấy mình mạnh mẽ hoặc quan trọng một cách bất thường
Nguyên nhân khiến một người hay thay đổi tâm trạng
Nguyên nhân dẫn đến việc dễ thay đổi tâm trạng thường khác nhau ở người lớn và trẻ em. Sau đây là một số nguyên nhân phổ biến khiến bạn trở thành người hay thay đổi tâm trạng:
Cuộc sống của bạn bị thay đổi
Thay đổi là một phần không thể thiếu của cuộc sống, tuy nhiên một số thay đổi đột ngột và tiêu cực sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý một số người. Ví dụ như khi bạn thay đổi môi trường sống, thay đổi nơi làm việc hay công việc, thay đổi nơi học tập. Hoặc tình huống xấu hơn là sự mất mát, chia tay một mối quan hệ hay thậm chí là ly hôn. Những điều tồi tệ đó đủ để tâm trạng bạn rơi vào trạng thái căng thẳng.
Sử dụng chất kích thích
Thay đổi tâm trạng có thể xảy ra khi một người tìm đến chất kích thích thần kinh chẳng hạn như bia rượu. Những người bắt đầu nghiện sẽ càng tìm đến chất kích thích với mong muốn kiểm soát cảm xúc và năng lượng của mình.
Nguyên nhân thay đổi tâm trạng ở phụ nữ
Thay đổi tâm trạng là điều bình thường ở phụ nữ vì họ phải trải qua các biến động nội tiết tố tự nhiên trong suốt chu kỳ kinh nguyệt của mình. Mức độ estrogen và progesterone sẽ giảm xuống vài ngày trước kỳ kinh nguyệt và dẫn đến tâm trạng thất thường. Điều này còn được gọi là Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS). Sự thay đổi tâm trạng cũng tìm đến phụ nữ trong những năm suy giảm estrogen tự nhiên trước khi dẫn đến thời kỳ mãn kinh.
Nguyên nhân gây ra thay đổi tâm trạng ở nam giới
Thay đổi tâm trạng do biến động nội tiết tố cũng có thể xảy ra ở nam giới. Testosterone, hormone sinh dục nam phần lớn được tạo ra trong tinh hoàn sẽ giảm dần theo tuổi tác giống như estrogen và mức độ càng thấp càng dẫn đến tâm trạng “chạm đáy”. Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác dẫn đến nội tiết của nam giới thay đổi như bị tổn thương hoặc mất tinh hoàn, bệnh tiểu đường, béo phì,…
Sức khỏe tinh thần không ổn định
Một số vấn đề về rối loạn sức khỏe tâm thần cũng có thể khiến chúng ta trở thành người thay đổi tâm trạng, chẳng hạn như:
- Căng thẳng: Các vấn đề về tài chính, các mối quan hệ, công việc và nuôi dạy con cái đều có thể góp phần khiến tâm trạng thất thường.
- Rối loạn lưỡng cực: Các giai đoạn tâm trạng cực đoan của trầm cảm và hưng cảm là điểm nổi bật của dạng rối loạn tâm trạng này. Những thay đổi về tâm trạng có thể kéo dài trong vài ngày đến vài tháng, thậm chí lâu hơn là vài năm.
- Trầm cảm: Những người bị trầm cảm (đặc biệt là trầm cảm không được điều trị) có thể trải qua những thay đổi tâm trạng mạnh mẽ ảnh hưởng đến năng lượng, giấc ngủ và sự thèm ăn.
- Lo lắng: Rối loạn lo âu cũng có thể dẫn đến sự thay đổi tâm trạng tiêu cực.
Cách để người hay thay đổi tâm trạng kiểm soát tâm lý
Tâm trạng thay đổi thất thường không phải là việc dễ kiểm soát trong một thời gian ngắn, tuy nhiên vẫn có một số cách giúp bạn phần nào cải thiện tình hình:
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: Cố gắng dành thời gian để điều chỉnh chế độ ăn uống của mình lành mạnh hơn. Có thể bạn không chú ý, thường xuyên ăn thức ăn không lành mạnh cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tâm trạng của bạn.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục rất tốt cho sức khỏe não bộ. Bạn hãy tập thói quen cho mình tập luyện ở bất cứ thời điểm nào có thể. Không nhất thiết phải tập các bài tập nặng theo quy trình như trong phòng thể dục, bạn cố gắng dành chút thời gian đi bộ mỗi ngày cũng đã quá tốt rồi.
- Duy trì các mối quan hệ xã hội: Hãy cố gắng duy trì tương tác với người thân, gia đình và bạn bè. Sự kết nối xã hội lúc này rất quan trọng và vô cùng cần thiết với bạn. Ngoài ra, bạn cũng cần cố gắng không tự cô lập bản thân vì điều này rất dễ khiến bạn rơi vào trạng thái trầm cảm.
- Cố gắng cải thiện giấc ngủ: Một giấc ngủ ngon mang đến tâm trạng thoải mái. Đối với người hay thay đổi tâm trạng, giấc ngủ lại càng quan trọng hơn bao giờ hết. Ngủ là thời gian để nạp năng lượng cho cơ thể, khi bạn ngủ quá nhiều hoặc quá ít, bạn đã vô tình khiến cơ thể mình không thể đạt được những hoạt động cần thiết..
- Đến gặp bác sĩ để được tư vấn: Nếu như bạn đã thử nhiều cách để cải thiện tâm trạng mình tốt hơn nhưng kết quả vẫn không khả quan mấy, có lẽ đã đến lúc bạn tìm gặp bác sĩ để tiếp nhận điều trị nghiêm túc. Đừng quá lo lắng khi nghĩ rằng mình đang bệnh, các chuyên gia sẽ có phương pháp hiệu quả giúp bạn cải thiện tình hình của mình tốt hơn.
Việc cố gắng kiểm soát tâm lý đối với những người hay thay đổi tâm trạng không phải là điều dễ dàng và không phải chỉ trong một sớm một chiều mà bạn có thể làm được. Thế nên đừng ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người xung quanh, đừng cố gắng chịu đựng một mình vì bạn xứng đáng nhận được sự quan tâm từ những người yêu thương mình.
