“Măm” canh nào, bé yêu ơi!
Điểm lại trong các món ăn, có lẽ canh là sự sáng tạo “độc chiêu” nhất của ông bà: Vừa có cái, vừa có nước, ăn với cơm cũng được, húp không cũng được, lúc đau bệnh là món dễ ăn, lúc khỏe mạnh cũng là thức không thể thiếu. Canh kết hợp đầy đủ vừa chất xơ, rau củ quả, vừa chất đạm, chất béo thông qua các món thịt, cá, tôm, cua… nấu cùng.
Ngày hè nóng bức, trẻ vận động nhiều, chén cơm khô khan có khi trẻ không nuốt nổi. Thế mà trên mâm có thêm chút canh, con lại ăn “vèo vèo” hết ngay như mẹ muốn! Vì là sự kết hợp của rất nhiều vitamin, khoáng chất, chất đạm, chất béo… nên canh lại giúp tăng sức đề kháng, chống bệnh dịch mùa hè.
Tất nhiên nói chừng ấy cũng biết bác sĩ khuyến khích mẹ tập cho bé ăn canh như thế nào rồi. Thế nhưng, nói đi cũng phải nói lại. Canh cũng là món mà mẹ dễ “làm sai”, cho bé ăn “sai cách” nhất, dẫn đến ảnh hưởng cho hệ tiêu hóa của thiên thần bé bỏng. Bạn cần để ý một điều rất quan trọng và được xem là “lỗi sơ đẳng” với món canh: Canh tạo cho mẹ cảm giác bé ăn nhanh hơn, nhiều hơn nhưng lại rất dễ khiến bé… nuốt trôi mà không nhai, lâu dần hình thành thói quen ăn uống phản khoa học, khiến hệ tiêu hóa “căng” lên để cố nghiền hết những hạt cơm “nuốt trọng”.
Rất nhiều bé biếng ăn gặp phải cảnh này. Thấy bé lười ăn cơm hạt, lười nhai, mẹ cứ thế chan đầy nước canh vào. Nhờ có nước “đưa cơm” nên bé ăn nhanh, đút cả chén cơm cũng chỉ mất chừng 15 phút. Thấy thế, mừng quá, hôm nào mẹ cũng nấu canh và chan vào cho con… dễ nuốt! Chỉ một thời gian ngắn bạn sẽ nhận ra ngay hậu quả: Bé dễ đi ngoài phân sống, dễ đau dạ dày dù còn bé xíu, cơ thể hấp thu không đủ chất vì bé không chịu thử món gì khác cả, chỉ nuốt mỗi canh thôi. Từ chỗ bé chỉ hơi hơi biếng ăn, hơi hơi ốm hơn bạn bè đồng lứa thì chỉ sau một thời gian dùng canh “đưa cơm”, mẹ nhận ra con đã bị xếp hẳn vào nhóm… suy dinh dưỡng!
Ăn canh sao mới… đúng?
Mẹ lưu ý!
Nên cho con ăn cơm khô, để một chén canh riêng. Có thể cho bé nhai vài muỗng cơm khô bình thường rồi húp một muỗng canh riêng. Hoặc có thể để hẳn chén canh vào cuối bữa, khi bé đã “hoàn thành” xong các món khô, món mặn.
Mẹ cần ghi nhớ điều đầu tiên và quan trọng nhất liên quan đến món canh: Chỉ cho bé ăn canh “một mình”, húp chén canh vào cuối buổi sau khi đã ăn các món khác. Không nên chan canh vào cơm, không nên cho bé bắt đầu bữa ăn bằng canh (trừ trường hợp bé bị béo phì, bác sĩ sẽ nhắc đến riêng).
Phản xạ tự nhiên của cơ thể, canh chứa nhiều nước nên bé sẽ nuốt chứ rất ít nhai. Chính vì thế, nếu trộn lẫn cơm canh, gần như toàn bộ cơm sẽ được đẩy xuống dạ dày trong tình trạng còn nguyên hạt. Dạ dày phải co bóp, hoạt động nhiều hơn. Nhai ít, nên bé cũng giảm tiết nước bọt, làm thiếu enzyme tiêu hóa. Nên biết, khi nhai thức ăn, nước bọt không ngừng được tiết ra để làm ẩm thức ăn giúp việc nhai thức ăn diễn ra nhanh hơn, enzyme trong nước bọt cũng hỗ trợ quá trình tiêu hóa và hấp thụ thức ăn rất có lợi cho sức khỏe. Nếu vừa ăn cơm vừa chan canh khiến cơm được ngâm mềm đi ảnh hưởng đến việc nuốt thức ăn. Do thức ăn được nuốt không hấp thụ nước bọt đã tiêu hóa xuống dạ dày dẫn đến tăng gánh nặng cho hệ tiêu hóa, lâu ngày gây ra các bệnh liên quan đến hệ thống tiêu hóa.
Ngoài ra, vì nuốt nhanh nên bé sẽ quen và mất cả thói quen nhai kỹ các thức ăn rắn khác như thịt, rau trong những món kho, chiên, xào, hấp, luộc…, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của cơ hàm. Nước canh còn khiến dạ dày nhanh căng giãn, cảm giác nhanh no nhưng thực chất thức ăn lại ít, dễ khiến bé thiếu dinh dưỡng.
Một sai lầm khác cũng thường gặp là mẹ… bỏ cái, chỉ hầm canh thật kỹ với các loại xương, thịt, cho ra món canh thật mềm, thật ngọt ngon và mẹ cứ nghĩ rằng chúng thật bổ dưỡng biết bao! Thật ra, bạn cần biết rằng với nhiệt độ cao như vậy khi đun sôi canh thì chỉ cần mở nắp và nấu lâu một chút, thì các dưỡng chất trong canh đã… bay biến mất rồi. Bạn nên đun nước thật sôi rồi mới thả nguyên liệu vào, nấu nhanh, đậy nắp để có thể giữ được các vitamin, khoáng chất, chất dinh dưỡng trong canh. Cũng nên cho con ăn đầy đủ phần “xác” chứ không nên chỉ uống nước canh.
Ngoài ra, ăn canh ngay khi vừa nấu cũng là một sai lầm thường gặp. Bạn nên biết rằng vòm họng, thực quản, niêm mạc dạ dày chỉ chịu được độ nóng 60 độ C. Nếu vượt quá mức độ này sẽ làm tổn hại đến hệ thống đường tiêu hóa. Vì vậy, hình ảnh tô canh… bốc khói thật ra lại là một hình ảnh sai lầm. Bạn chỉ nên cho bé yêu “măm” canh khi canh chỉ còn âm ấm.
Canh mát mùa hè
Đây chỉ là một vài gợi ý. Bạn có thể chọn nhiều nguyên liệu khác nhau để chế biến nên những món canh mát lành cho bé yêu trong ngày hè này nhé!
* Canh cua đồng nấu rau đay hoặc mướp, mồng tơi:
Cua đồng rất giàu đạm, chất béo và nhất là canxi, phốt pho, sắt, các vitamin B1, B2, PP…
Mướp vị ngọt, tính bình, không độc, vừa là rau ăn lại có tác dụng nhuận tràng, thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết. Mồng tơi vị chua, không độc, tác dụng lợi tiểu, chữa táo bón, đau đầu do trúng nắng. Rau đay vị đắng tính bình, lá rau có chất nhầy, nấu ăn nhuận tràng rất tốt, thông tiểu tiện, chữa táo bón, mát gan ruột.
* Canh tôm nõn nấu bầu:
Tôm nõn có nhiều đạm, nhiều canxi, ăn không ngán, dễ tiêu hóa. Bầu hay bí đều là loại quả mát, dễ nấu, dễ ăn về mùa hè, lợi tiểu, nhuận tràng. Bạn chỉ cần lưu ý với bé còn nhỏ tuổi, nên xắt bầu bí nhỏ hơn bình thường (nấu cho người lớn ăn). Hạn chế nêm các gia vị như tiêu, hành, có thể khiến bé cay miệng là được.
* Canh trứng nấu cà chua:
Cách làm rất đơn giản. Lấy 1-2 quả trứng gà, đánh cho bông lên cả lòng đỏ lẫn lòng trắng. Thêm ít nước mắm vào trứng rồi lại đánh bông lên. Cà chua thái múi cau. Bắc nồi lên bếp, cho ít dầu ăn và ít nước, bỏ cà chua vào đảo đều. Tiếp tục thêm nước vào nấu cho sôi lên. Canh sôi thì cho trứng vào, từ từ khuấy đều. Đến khi trứng chín là có món canh ngon, bổ dưỡng, cung cấp cho bé nhiều vitamin và có vị chua nhẹ rất dễ ăn.
