Hội chứng ăn đêm nguy hiểm như thế nào?

Hội chứng ăn đêm trở thành một vấn đề ngày càng phổ biến, làm suy giảm sức khỏe và chất lượng cuộc sống của nhiều người. Hội chứng này không chỉ là việc ăn quá mức vào buổi tối, mà còn bao gồm cảm giác đói không lý do và mất kiểm soát ăn uống.

Để đối phó với hội chứng ăn đêm, trước tiên cần hiểu rõ nguồn gốc, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả khi cần có sự can thiệp.

Hội chứng ăn đêm là gì?

Hội chứng ăn đêm (Night Eating Syndrome – NES) không chỉ là một thói quen ăn không đúng thời gian, mà còn là một rối loạn ăn uống nghiêm trọng, được xác định bởi các hành vi ăn quá mức vào buổi tối và vào ban đêm. Người mắc hội chứng này thường có cảm giác không thể kiểm soát được việc ăn của mình và thường tiêu thụ đến 25% hoặc nhiều hơn tổng lượng calo hàng ngày sau bữa tối.

Điều này không chỉ làm tăng nguy cơ tăng cân và các vấn đề sức khỏe liên quan, mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ và chất lượng cuộc sống tổng cảng. Đối với những người mắc hội chứng ăn đêm, việc nhận biết và đối phó với hội chứng ăn đêm là quan trọng để duy trì một lối sống lành mạnh và cân bằng.

Dấu hiệu nhận biết hội chứng ăn đêm

Các thống kê cho thấy, có đến khoảng 25% những người mắc hội chứng ăn đêm có mắc các rối loạn ăn uống khác, chẳng hạn như chứng ăn – ói hay chứng rối loạn ăn vô độ. Vì thế, mặc dù các triệu chứng của hội chứng ăn đêm khá rõ ràng nhưng không phải ai cũng có thể sớm phát hiện ra những bất thường về hành vi ăn uống của mình.

Các triệu chứng thường gặp ở người mắc hội chứng ăn đêm gồm có:

• Ăn nhiều vào buổi tối, lượng calo chiếm khoảng ¼ tổng calo trong ngày hoặc có thể hơn.
• Chán ăn, không thèm ăn, không có cảm giác đói vào buổi sáng. Thường bắt đầu ăn vào buổi trưa chiều với lượng thức ăn hạn chế và tăng dần về đêm.
• Cảm thấy tội lỗi, xấu hổ sau khi ăn đêm. Có những suy nghĩ đau khổ, chán nản và thậm chí tuyệt vọng với thói quen ăn uống của bản thân.
• Thức dậy trong đêm nhiều lần và ăn sau mỗi lần thức dậy, cho rằng việc ăn uống sẽ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Mỗi đêm người bệnh có thể thức giấc 3-4 lần hoặc nhiều hơn.

Để chẩn đoán hội chứng ăn đêm, cần theo dõi các hành vi, thói quen ăn uống. Nếu có các triệu chứng trên 2-3 lần/tuần và kéo dài trên 3 tháng thì mới có thể xác định mắc hội chứng ăn đêm.

Nguyên nhân gây ra hội chứng ăn đêm

Hội chứng ăn đêm (NES) có thể xuất phát từ một loạt các nguyên nhân và yếu tố rủi ro, bao gồm:

Rối loạn giấc ngủ nhịp sinh học

Những người liên tục thức dậy vào ban đêm khi mắc hội chứng ăn đêm thường có liên quan đến tình trạng rối loạn giấc ngủ nhịp sinh học (thức dậy quá sớm, thức dậy nhiều lần khi ngủ, khó chìm vào giấc ngủ, ngủ chập chờn không sâu giấc,…). Những nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ nhịp sinh học có thể là do làm việc quá sức, giờ giấc sinh hoạt bị xáo trộn, stress,…

Tình trạng rối loạn giấc ngủ nhịp sinh học khiến cơ thể chậm tiêu thụ thức ăn, chỉ ăn đêm và sau đó thức ăn chưa kịp tiêu hóa nên không có cảm giác đói vào buổi sáng. Phải đến chiều tối thì mới có cảm giác đói và lại tiếp tục quay lại vòng lặp ăn đêm, cảm thấy no vào buổi sáng.

Chế độ ăn kiêng cực đoan

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hội chứng ăn đêm có liên quan mật thiết đến những người có chế độ ăn kiêng cực đoan. Cụ thể, nhiều người vì muốn giảm cân, mong muốn có một vóc dáng thon thả hay muốn giảm cân nhanh nên đã ăn kiêng cực đoan, kiêng cữ quá mức. Điều này dẫn đến việc kiêng ăn vào ban ngày và làm cho cơ thể bị thiếu hụt năng lượng.

Chính sự thiếu hụt năng lượng này sẽ khiến não bộ phát tín hiệu thèm ăn, kích thích cảm giác muốn ăn nhiều hơn vào ban đêm và làm cho bạn có hành vi ăn uống vào ban đêm. Lâu dần việc ăn đêm trở thành thói quen và khiến bạn ăn nhiều, tăng cân, có cảm giác tội lỗi và lại tiếp tục ăn kiêng cực đoan vào ban ngày. Đây cũng chính là một vòng lặp dẫn đến hội chứng ăn đêm thường gặp ở nhiều người hiện nay.

Các yếu tố khác

Ngoài 2 nguyên nhân trên, hội chứng ăn đêm cũng có thể liên quan đến một số yếu tố khác, chẳng hạn như:

• Lạm dụng thuốc chống trầm cảm
• Có tiền sử bệnh rối loạn lo âu
• Mất cân bằng hormone
• Có các chứng rối loạn ăn uống
• Di truyền

Hội chứng ăn đêm có nguy hiểm không?