Nhiều người cho rằng, sau khi bố mẹ ly hôn, trẻ nên về ở cùng mẹ vì người mẹ sẽ luôn yêu thương con hết mực. Mặt khác, nhiều người lại cho rằng, “gà trống nuôi con” sẽ tốt hơn vì bố sẽ đảm bảo được cho trẻ có cuộc sống ổn định hơn. Đây cũng là một trong những khó khăn của các cặp vợ chồng có con chung phải đối mặt khi chuẩn bị ra tòa ly hôn, vậy trẻ nên sống với bố hay mẹ? Và giành quyền nuôi con như thế nào? Hãy cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Bố mẹ ly hôn, trẻ nên sống cùng ai?

Đối với vợ chồng ly hôn khi con dưới 3 tuổi

Để xác định được quyền nuôi dưỡng đối với trẻ dưới 3 tuổi khi bố mẹ ly hôn, tòa án cần căn cứ vào Khoản 3 Điều 81 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014. Quy định trong đây có nêu rõ “Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con” – (trích nguyên văn trong điều luật).

Căn cứ vào đây đã có đáp án khi bạn muốn biết giành quyền nuôi con như thế nào khi trẻ dưới 3 tuổi. Điều này cũng phản ánh những cân nhắc sâu xa của bộ luật Việt Nam về nhu cầu phát triển toàn diện về mặt thể lẫn chất tinh thần trẻ nhỏ. Thông thường, trẻ trong độ tuổi này vẫn còn cần rất nhiều hơi ấm và tình thương của mẹ. Và từ trước đến nay, người mẹ vẫn được cho là có khả năng chăm lo chu toàn cho trẻ hơn người cha.

Mặc dù như vậy, cũng dựa trên quy định này, bạn có thể thấy, không phải mọi trường hợp nào mẹ cũng được ưu tiên quyền giành nuôi trẻ. Theo đó, có 2 trường hợp mà quyền nuôi con sẽ không thuộc về mẹ bao gồm:

Mẹ không đủ các điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ.
Cha mẹ có những thỏa thuận khác mang lợi ích cho con.

Và trong lúc này, người bố có thể giành lại quyền nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ.

Trường hợp trẻ trên 3 tuổi

Giành quyền nuôi con như thế nào khi trẻ trên 3 tuổi. Với những trường hợp này, căn cứ theo Khoản 2 Điều 81 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 như sau “Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con” – (trích nguyên văn trong điều luật).

Quy định này sẽ ưu tiên các thỏa thuận nuôi con giữa bố mẹ khi ly hôn. Tòa án Việt Nam sẽ công nhận sự thỏa thuận này. Tuy nhiên, nếu cả 2 bên đều không có tiếng nói chung để đi đến thỏa thuận cuối cùng, cần căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của trẻ nhỏ để quyết định xem con sẽ nên sống với ai khi bố mẹ ly hôn. Cụ thể như sau:

Đối với trẻ từ 3 –7 tuổi: Quyền nuôi dưỡng trẻ sẽ do tòa án toàn quyết định nhưng sẽ dựa trên những lợi ích về mọi mặt của trẻ. Người bố và người mẹ cần chứng minh khả năng của bản thân có những gì và có thể mang lại những lợi ích và điều tốt đẹp gì cho trẻ để giành được quyền nuôi dạy con.
Đối với trẻ từ 7 tuổi trở lên: Với trường hợp này, tòa án sẽ căn cứ vào nguyện vọng của trẻ để phân xử. Nếu trẻ mong muốn sống cùng bố hoặc mẹ thì cũng đều cần có các văn bản xác nhận.

Cha mẹ giành quyền nuôi con như thế nào và khi nào bị tước quyền này?

Mặc dù Tòa án là nơi trực tiếp phân xử cũng như kết luận xem sau khi bố mẹ ly hôn, trẻ nên sống cùng ai là tốt nhất, nhưng các bậc phụ huynh hoàn toàn có tư cách giành quyền nuôi con cho mình. Tuy nhiên, ngược lại cũng cần lưu ý một số trường hợp cũng sẽ bị tước bỏ quyền nuôi con.

Giành quyền nuôi con như thế nào?

Nếu như vợ chồng không có tiếng nói chung để kết luận thỏa thuận ai sẽ là người trực tiếp chăm sóc, nuôi dạy trẻ sau khi ly hôn, Tòa án sẽ đứng ra can thiệp cũng như đưa ra quyết định dựa vào nhiều yếu tố. Một trong số đó, yếu tố tiên quyết đầu tiên là bảo vệ quyền và lợi ích cao nhất cho trẻ. Vậy giành quyền nuôi con như thế nào? Lúc này, để giành được quyền nuôi con, bố mẹ cần phải chứng minh khả năng mang lại cho trẻ cuộc sống tốt hơn so với đối phương về mọi mặt, bao gồm cả vấn đề tài chính kinh tế, tinh thần, môi trường sống và khả năng giáo dục. Cụ thể, các thông tin sau đây cần được xác thực và cung cấp đầy đủ bằng chứng cho Tòa án để được xem xét quyền giành nuôi trẻ:

Chứng minh thu nhập hàng tháng: Để có được lợi thế khi giành quyền nuôi con, bạn cần phải chứng minh bản thân có nguồn thu nhập ổn định hàng tháng và mức thu nhập này phải đảm bảo được nhu cầu tối thiểu cho trẻ về vấn đề ăn, ở, học tập…
Chỗ ở ổn định.
Môi trường sống: Bố mẹ cũng cần phải trả lời được các câu hỏi của tòa án, ví dụ như sau khi ly hôn, nếu trẻ sống cùng bạn, con sẽ ở đâu và môi trường sống tại địa điểm đó ra sao? Nơi đó có những tiện nghi gì cho các vấn đề học tập, di chuyển, sinh hoạt và sự phát triển của trẻ?
Yếu tố tinh thần: Bố mẹ cần đảm bảo được trẻ phải được phát triển toàn diện và tích cực về mặt sức khỏe tinh thần.
Chứng minh sức khỏe của người trực tiếp nuôi dưỡng: Một trong những yếu tố quan trọng nhất là bạn cần phải đảm bảo bản thân mình có đủ sức khỏe để chăm lo và nuôi dạy con khôn lớn.
Đạo đức, nhân phẩm của người trực tiếp nuôi dưỡng: Đây cũng là một trong những yếu tố chính nhằm quyết định quyền nuôi con.

Bên cạnh đó, nếu bạn chứng minh được đối phương không đủ các điều kiện về vật chất, thu nhập hay những yếu tố về tinh thần, nhân phẩm đạo đức (ví dụ như: đối phương ngoại tình, trước đó chưa từng chăm sóc con, không có đủ môi trường tốt để nuôi dạy trẻ, đạo đức và nhân phẩm không tốt…), bạn sẽ có được lợi thế hơn trong việc giành nuôi dưỡng trẻ.

Đối với trường hợp tước quyền nuôi con

Không chỉ nên tìm hiểu vấn đề giành quyền nuôi con như thế nào, bạn cũng nên xem xét những trường hợp bản thân có thể bị tước quyền nuôi con. Và những điều này đều căn cứ theo quy định của pháp luật. Cụ thể hơn, tại Khoản 1 Điều 85 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 đã nêu rõ những trường hợp hạn chế quyền nuôi dưỡng của cha mẹ đối với trẻ chưa thành niên, bao gồm:

Từng bị kết án về các tội danh: xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của trẻ với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ.
Bố hoặc mẹ phá tán tài sản của con.
Có thể tước quyền nuôi con với người có lối sống đồi trụy.
Người xúi giục, ép buộc trẻ làm những việc trái pháp luật, trái với đạo đức của xã hội.

Đối với những trường hợp kể trên, bố hoặc mẹ có thể bị tước quyền trông nom, chăm sóc, giáo dục cũng như quản lý tài sản riêng của trẻ hoặc đại diện theo pháp luật cho trẻ trong thời hạn từ 1 – 5 năm.

Hy vọng qua bài viết trên, Tạp chí Mẹ và Con đã giúp bạn hiểu hơn về vấn đề giành quyền nuôi con như thế nào nhé!