Trẻ có thể bị cận, loạn hoặc gặp những vấn đề về sức khỏe mắt nhưng bố mẹ lại chưa kịp thời phát hiện, khiến mắt trẻ yếu dần đi. Khi quan sát con, nếu thấy trẻ có những dấu hiệu sau đây, bố mẹ hãy đưa trẻ đi kiểm tra thị lực càng sớm càng tốt nhé.
Các vấn đề về thị lực thường gặp nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên
Bạn có biết, trẻ em và thanh thiếu niên thường gặp những vấn đề gì về thị lực? Nhiều người khi nhắc đến vấn đề này sẽ nghĩ ngay đến cận thị. Tuy nhiên, còn rất nhiều vấn đề khác ở mắt mà trẻ có thể gặp phải, bao gồm:
- Cận thị (Myopia): Đây là tình trạng mắt không nhìn rõ các đối tượng xa, nhưng nhìn rõ được các đối tượng gần. Cận thị thường bắt đầu phát triển từ khi trẻ còn nhỏ và có thể tiếp tục gia tăng trong tuổi vị thành niên. Nếu không được kiểm tra thị lực sớm, tình trạng cận thị của trẻ sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn.
- Viễn thị (Hyperopia): Viễn thị là tình trạng mắt không nhìn rõ các đối tượng gần, nhưng nhìn rõ được các đối tượng xa. Viễn thị ở trẻ em thường do hệ thống quang học của mắt chưa phát triển đầy đủ.
- Loạn thị (Astigmatism): Loạn thị là tình trạng mắt không có bề mặt gương trơn, dẫn đến việc không nhìn rõ được cả các đối tượng gần lẫn xa. Loạn thị thường có thể kết hợp với cận thị hoặc viễn thị.
- Lác mắt (Strabismus): Lác mắt là tình trạng mắt không cùng hướng nhìn đúng về một điểm. Một hoặc cả hai mắt của trẻ có thể cùng bị lác, và điều này có thể gây mất tầm nhìn 3D và gây ảnh hưởng đến khả năng học tập và phát triển xã hội của trẻ.
- Bệnh về lồi mắt (Refractive Errors): Đây là nhóm vấn đề thị lực gồm cận thị, viễn thị và loạn thị, có thể gây mờ mắt, khó nhìn rõ các đối tượng gần và xa.
- Bệnh về võng mạc (Amblyopia): Amblyopia, hay còn gọi là mắt lười, là một tình trạng mắt không phát triển bình thường do thiếu tầm nhìn hoặc không cân bằng giữa hai mắt. Nếu không được kiểm tra thị lực và điều trị kịp thời, amblyopia có thể gây suy giảm thị lực vĩnh viễn.
- Mắt khô (Dry eyes): Mắt khô là tình trạng mắt không sản xuất đủ lượng nước mắt hoặc nước mắt không đủ độ ẩm, dẫn đến cảm giác khó chịu, đỏ và kích ứng mắt.
Các dấu hiệu cảnh báo trẻ cần kiểm tra thị lực sớm
Các dấu hiệu cảnh báo cần kiểm tra thị lực sớm ở trẻ em bao gồm:
Nheo mắt
Trẻ nheo mắt để nhìn rõ hơn có thể có vấn đề về thị lực như cận thị hoặc viễn thị. Cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa mắt để điều trị và kiểm tra thị lực của trẻ.
Xem thêm: Thực phẩm tốt cho mắt của trẻ
Nghiêng hoặc xoay đầu để nhìn rõ hơn
Khi trẻ bị viễn thị, loạn thị hoặc nhược thị (khi một mắt bị giảm thị lực), trẻ thường có thể có các hành động như nghiêng hoặc xoay đầu để nhìn rõ hơn. Hành động này giúp giảm tình trạng nhìn đôi (song thị) và cân bằng cơ mắt hai bên.
Các bác sĩ chuyên khoa mắt cho biết rằng, khi theo dõi tình trạng của những bệnh nhân trẻ bị viễn thị nặng, thường thấy một hoặc cả hai con ngươi của người bệnh có xu hướng đi vào trong (lác mắt). Sự dịch chuyển không đồng đều của tròng mắt vào trong hoặc ra ngoài có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ cần đeo kính. Đồng thời, điều này cũng có thể liên quan đến những vấn đề nghiêm trọng hơn như bệnh mắt tuyến giáp và hội chứng Duane. Vì vậy, việc đưa trẻ đi kiểm tra thị lực sớm trong những trường hợp này sẽ đặc biệt quan trọng.
Đưa các vật đến gần mắt
Một dấu hiệu cho thấy bố mẹ cần đưa trẻ đi kiểm tra thị lực càng sớm càng tốt chính là trẻ phải đưa các vật đến gần mắt để có thể nhìn thấy rõ hơn. Đây là dấu hiệu phổ biến ở những trẻ bị cận thị. Trẻ cận thị càng nặng thì càng khó nhìn xa, tầm nhìn bị hạn chế.
Dùng ngón tay chỉ vào chữ đang đọc
Một dấu hiệu khác để bố mẹ có thể nhận biết khi nào nên đưa trẻ đi khám mắt chính là con phải dùng tay để chỉ vào chữ đang đọc. Điều này thường do trẻ bị suy giảm thị lực và cảm thấy các chữ đang ở gần nhau, cần dùng ngón tay để dò chính xác mặt chữ.
Che bớt một mắt
Trẻ em bị tật loạn thị sẽ có một dấu hiệu rất phổ biến mà khi thấy dấu hiệu này, bố mẹ nên sớm đưa trẻ đi kiểm tra thị lực. Đó là tình trạng trẻ thường xuyên che bớt một mắt do trẻ đang gặp khó khăn trong việc tập trung nhìn vào các đối tượng trước mắt.
Nếu bạn nhận thấy con thường che một mắt bằng tay, đặc biệt là ghi cần đọc một đìều gì đó như đọc chữ trên TV hay đọc sách thì có khả năng cao là trẻ đang gặp vấn đề về khả năng khúc xạ.
Cần chú ý rằng hành động che một mắt cũng có thể là dấu hiệu của chứng lác mắt exotropia, trong đó một trong hai mắt hướng ra xa, làm giảm khả năng nhận biết chiều sâu. Các triệu chứng khác của tình trạng này có thể bao gồm nhạy cảm với ánh sáng.
Dụi mắt liên tục
Khi nào nên đưa trẻ đi kiểm tra thị lực? Nếu bạn nhận thấy dấu hiệu trẻ thường xuyên dụi mắt, kể cả khi không buồn ngủ, không có bụi bay vào mắt thì đây chính là dấu hiệu cho thấy sức khỏe thị lực của trẻ đang gặp vấn đề, cơ mắt mệt mỏi, căng thẳng. Ngoài ra, các nguyên nhân khác cũng có thể khiến trẻ dụi mắt nhiều hơn, chẳng hạn như viêm kết mạc dị ứng hay khô mắt…
Thường xuyên bị nhức đầu hoặc đau mắt
Khi trẻ bị viễn thị mà không được điều trị, trẻ sẽ xuất hiện các triệu chứng như nhức đầu, đau mắt, đau ở phía trước đầu hoặc cảm giác nhức nhối ở vùng trán. Nguyên nhân của những triệu chứng này là do trẻ phải cố gắng điều chỉnh tầm nhìn để có thể nhìn rõ các vật trước mắt. Nếu con của bạn thường xuyên than phiền về nhức đầu hoặc đau mắt, nên đưa trẻ đi kiểm tra thị lực càng sớm càng tốt.
Chảy nước mắt
Khi trẻ ngủ nhưng vẫn mở mắt, mắt của trẻ sẽ bị khô và làm trẻ dễ bị chảy nước mắt hơn. Ngoài ra, mắt bị mỏi và làm việc quá sức cũng khiến trẻ chảy nước mắt. Do đó, nếu bố mẹ nhận thấy trẻ thường xuyên bị chảy nước mắt thì đây cũng là một tín hiệu cho thấy cần nhanh chóng đưa con đi kiểm tra thị lực.
Gặp khó khăn khi đi học
Vì sao việc đi học và việc kiểm tra thị lực lại liên quan đến nhau? Theo đó, trong môi trường học tập, trẻ em cần có khả năng điều chỉnh mắt để tập trung vào các đối tượng gần và xa một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu trẻ phải dành nhiều thời gian để nhìn rõ chữ trên bảng hay tập trung vào việc đọc sách thì trẻ có thể sẽ khó tập trung vào các hoạt động khác như lắng nghe thầy cô giảng bài.
Do đó, nếu bạn nhận thấy thành tích học tập của con bạn đột ngột giảm hoặc nếu con than phiền về việc không nhìn rõ chữ trên bảng, hãy cân nhắc đến việc đưa trẻ đi kiểm tra thị lực.
Va vào đồ vật xung quanh hoặc té ngã nhiều hơn bình thường
Vấn đề thị lực có thể làm hạn chế tầm nhìn của trẻ và gây ra các va chạm hoặc té ngã thường xuyên. Dù việc trẻ em chạy nhảy và va chạm là việc bình thường nhưng nếu điều đó xảy ra với một tần suất quá mức thì bạn nên cân nhắc việc thị lực của trẻ đang không ổn và đưa con đi kiểm tra thị lực.
Khó khăn khi đọc sách
Trẻ có thể gặp khó khăn khi đọc sách nếu có vấn đề thị lực. Những dấu hiệu như trẻ liên tục thay đổi tư thế khi đọc, phải đưa sách gần sát mặt, dụi mắt khi đọc sách,… cho thấy trẻ đang gặp khó khăn trong việc đọc sách do thị lực suy giảm.
Các vấn đề về thị lực nếu không được khắc phục sớm có thể gây nên tổn thương mắt vĩnh viễn. Do đó, nếu trẻ đang có những dấu hiệu mà Tạp chí Mẹ và Con vừa kể trên thì hãy đưa con đi kiểm tra thị lực càng sớm càng tốt bố mẹ nhé!