Vào những ngày cuối năm, khi bạn phải dự rất nhiều buổi tiệc lớn nhỏ thì việc đầy bụng khó tiêu là điều dễ hiểu. Những lúc thế này thì phải làm thế nào để “giải cứu” chiếc bụng đang vô cùng khó chịu?

Nguyên nhân gây đầy hơi khó tiêu, chướng bụng

Đầy bụng khó tiêu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Đó có thể là do các bệnh lý tiêu hóa mãn tính hoặc do tình trạng ăn uống kém lành mạnh.

Nguyên nhân tức thời

Có những trường hợp, tình trạng khó chịu, ăn uống không tiêu, đầy bụng chỉ là tình trạng nhất thời:

Ăn uống không đúng cách: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, đặc biệt là trong những dịp cuối năm. Chúng ta thường uống nhiều thức uống có gas, ăn thức ăn nhiều dầu mỡ, ăn nhanh ăn vội, sử dụng ống hút khi uống, ăn kẹo cứng, thường xuyên dùng cafe và rượu bia,…. Điều này tạo ra nhiều hơi trong bụng khiến bạn cảm thấy đầy bụng khó tiêu.
Ăn thực phẩm tạo hơi: Nếu bạn cảm thấy chướng bụng, có thể là do bạn ăn nhiều các loại thực phẩm khó tiêu như sữa, ngũ cốc, cải,…
Táo bón: Người đang bị táo bón cũng dễ bị đầy bụng khó tiêu hơn so với người bình thường.
Căng thẳng: Các vấn đề về tâm lý, chẳng hạn như công việc cuối năm nhiều áp lực và căng thẳng cũng là nguyên nhân có thể gây đầy bụng khó tiêu và dẫn đến rối loạn ăn uống, khiến bạn ăn không ngon miệng.

Nguyên nhân lâu dài

Ngoài một số nguyên nhân tức thời thì vẫn có những nguyên nhân lâu dài dẫn đến đầy bụng khó tiêu, chẳng hạn như:

Cơ thể không dung nạp thực phẩm: Nếu cơ thể không dung nạp một chất bất kỳ trong thực phẩm như fructose, lactose hay gluten…. thì khi ăn các loại thực phẩm chứa những chất này, cơ thể sẽ xảy ra phản ứng. Bạn có thể cảm thấy đầy bụng khó tiêu hoặc ngứa ngáy, khó thở, mệt mỏi,…
Vi khuẩn đường ruột phát triển quá mức: Một nguyên nhân khác dẫn đến chướng bụng, đầy hơi chính là do vi khuẩn trong dạ dày phát triển. Điều này xuất phát từ nguyên nhân do cơ ruột non giảm co bóp hoặc lượng axit trong dạ dày giảm nên vi khuẩn trong ruột non dư thừa, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, dễ bị tiêu chảy, đau bụng, khó chịu, đầy hơi,…
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Tình trạng dạ dày thực quản khiến axit trào ngược lên thực quản, khiến bạn gặp triệu chứng như đau bụng, đầy bụng khó tiêu, hôi miệng, đau họng,…
Hội chứng ruột kích thích: Căng thẳng, stress, cơ thể nhạy cảm với dây thần kinh ở ruột, di truyền, thức ăn ở ruột già quá lâu hoặc quá ngắn đều có thể là nguyên nhân dẫn đến hội chứng ruột kích thích. Lúc này, bạn có thể bị đầy bụng khó tiêu hoặc tiêu chảy, táo bón, đau quặn bụng,…
Các bệnh lý khác: Ung thư dạ dày, tắc ruột, viêm ruột mãn tính, nhiễm ký sinh trùng Giardia, viêm loét dạ dày tá tràng,… đều có thể khiến bạn bị đầy hơi, chướng bụng.
Do thuốc điều trị: Các loại thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai, thuốc giảm đau, thuốc ổn định huyết áp,… cũng có thể có tác dụng phụ dẫn đến đầy bụng khó tiêu.

Cách trị đầy bụng, khó tiêu hiệu quả

Để có thể chấm dứt tình trạng khó chịu do chướng bụng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:

Chườm ấm

Một trong những cách đơn giản nhưng lại vô cùng hiệu quả giúp bạn có thể cải thiện được tình trạng đầy bụng khó tiêu chính là sử dụng miếng khăn ấm hoặc gạc ấm để đặt ở vùng bụng trên rốn. Bạn cũng có thể sử dụng túi chườm nhiệt để mang đến hiệu quả chữa đầy bụng khó tiêu tương tự.

Tuy nhiên, cần lưu ý không để nước nóng tiếp xúc trực tiếp với da. Điều này giúp bạn hạn chế được tình trạng da bị bỏng.

Ngoài ra, sau khi chườm nóng lên bụng, bạn có thể dùng tay để xoa bụng theo chiều kim đồng hồ. Phương pháp này giúp mát xa điều hòa nhu động ruột để bạn có thể cải thiện tình trạng khó tiêu nhanh hơn.

Ăn thực phẩm giàu chất xơ

Một lưu ý cho bạn nếu bạn thường xuyên bị đầy bụng khó tiêu chính là nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ để cải thiện chức năng đường ruột, chữa táo bón.

Bạn có thể lựa chọn các loại thực phẩm giàu chất xơ như táo, đậu, các loại rau xanh,… để hấp thu nước từ lòng ruột, giúp mềm phân, tăng lợi khuẩn đường ruột, giúp thức ăn dễ tiêu hóa và hạn chế tình trạng đầy bụng khó tiêu.

Uống baking soda

Đầy bụng khó tiêu nên uống gì? Đó chính là baking soda! Loại nguyên liệu này có thành phần chứa natri hiđrocacbonat (natri bicarbonat với khả năng trung hòa axit dạ dày, từ đó làm giảm các triệu chứng ợ nóng và đầy hơi chỉ trong một thời gian ngắn.

Cách chữa đầy bụng khó tiêu bằng baking soda cũng rất đơn giản, chỉ cần lấy một cốc nước ấm và hòa tan ¼ muỗng canh baking soda. Sau đó dùng hết cốc nước và không uống thêm bất kỳ một loại thuốc nào khác trong vòng 2 giờ bởi baking soda sẽ làm chậm tốc độ hấp thu của một số chất trong cơ thể hoặc thay đổi cơ chế hoạt động của các loại thuốc khác, có thể tăng tác dụng phụ của thuốc.

Kê cao gối khi nằm

Cách chữa đầy bụng khó tiêu đơn giản nhưng hiệu quả dành cho những ai bị đầy bụng vì trào ngược dạ dày chính là hãy kê cao bụng khi nằm để hạn chế tình trạng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản gây ợ nóng và khó tiêu.

Thay đổi thói quen ăn uống theo chế độ BRAT

Chuối, cơm, bánh mì nướng và sốt táo là các thành phần trong chế độ ăn uống BRAT. Đây đều là những loại thực phẩm thanh đạm, dễ tiêu hóa, thích hợp với những ai đang bị đầy bụng khó tiêu và không biết phải ăn gì.

Nếu chưa quen ăn theo chế độ BRAT, bạn có thể bắt đầu với một lượng nhỏ và cố gắng uống nhiều nước. Ngoài ra, bạn nên dùng thêm nước ép táo, nước hầm gà, bột yến mạch, trà thảo dược, khoai tây luộc,… để bổ sung thêm các chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Uống trà thảo mộc

Một bí quyết chữa đầy bụng khó tiêu khác mà bạn cần biết chính là uống trà thảo mộc, cụ thể là trà hoa cúc, trà gừng, trà bạc hà và trài tiểu hồi hương (thì là). Bạn có thể tìm kiếm những loại thảo mộc kể trên ở các chợ hoặc các cửa hàng chuyên dụng. Tinh dầu từ những loại thảo mộc này có hiệu quả giảm đau và giúp kích thích tuyến mật, giúp cải thiện đau bụng, đầy hơi khó tiêu.

Bạn có thể kết hợp cùng lúc bốn loại thảo mộc trên để đạt được hiệu quả tốt nhất trong việc chữa đầy bụng khó tiêu.

Bổ sung men vi sinh (lợi khuẩn)

Để khắc phục cảm giác khó chịu do đầy hơi chướng bụng, bạn có thể bổ sung thêm các loại men vi sinh vào chế độ ăn hằng ngày của mình. Bên trong đường ruột của chúng ta có đến hàng tỷ lợi khuẩn (probiotic) có vai trò tiêu hóa thức ăn.

Nếu lợi khuẩn bị giảm đi thì việc tiêu hóa sẽ trở nên khó khăn hơn và gây nên nhiều vấn đề về đường tiêu hóa, không chỉ có tình trạng khó tiêu hay đầy hơi. Vì thế, bạn nên cố gắng bổ sung men vi sinh thông qua các loại thực phẩm như sữa chua hay các loại thức ăn lên men như trà kombucha, kim chi,…

Uống thuốc trị đầy hơi khó tiêu, chướng bụng

Ngoài việc áp dụng những biện pháp chữa đầy bụng khó tiêu tự nhiên, bạn cũng có thể sử dụng một số loại thuốc để có thể khắc phục tình trạng này. Một số loại thuốc được biết đến với công dụng khắc phục tình trạng chướng bụng, khó tiêu bao gồm:

Thuốc có chứa Alpha-galactosidase: Để khắc phục tình trạng đầy bụng khó tiêu, bạn có thể sử dụng các loại thuốc có chứa thành phần Alpha-galactosidase như Beano, Digesta, Gas-Zyme 3X. Những loại thuốc này sẽ có hiệu quả phân hủy đường tự nhiên có trong một số loại thực phẩm, từ đó giúp bạn tiêu hóa thực phẩm dễ dàng hơn. Thông thường, nhóm thuốc có chứa Alpha-galactosidase sẽ được sử dụng trước khi ăn.
Thuốc có chứa Simethicone: Người bệnh bị đầy bụng khó tiêu cũng có thể sử dụng các loại thuốc có thành phần chứa Simethicone như Mylanta Gas, Gas-X với hiệu quả hỗ trợ thực phẩm đi qua đường tiêu hóa nhanh hơn. Sau khi uống thuốc, cảm giác đầy hơi, chướng bụng sẽ được khắc phục nhanh chóng.
Thuốc có chứa Lactase: Thuốc có thành phần là Lactase cũng có công dụng trong việc cải thiện triệu chứng đầy bụng khó tiêu. Loại thuốc này giúp phân hủy đường lactose trong một số loại thực phẩm. Những trường hợp không dung nạp lactose dẫn đến đầy hơi khó tiêu sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc này. Tuy nhiên, thuốc không được dùng cho phụ nữ đang mang thai, đang cho con bú hoặc trẻ em dưới 3 tuổi.

Tuy nhiên, tốt nhất không nên tự ý dùng thuốc mà cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, đặc biệt là các trường hợp đặc biệt như đang mang thai, đang cho con bú hoặc trẻ em bị đầy bụng khó tiêu. Ngoài ra, không thay đổi liều lượng bác sĩ đã kê đơn. Nếu cảm thấy thuốc uống không hiệu quả, không được tăng liều dùng mà cần quay trở lại cơ sở y tế để được thăm khám.

Phòng ngừa chứng đầy hơi khó tiêu, chướng bụng

Thói quen sống không lành mạnh, ăn uống thất thường hay ăn nhanh, ăn quá nhiều thực phẩm dầu mỡ,… đều có thể dẫn đến đầy bụng khó tiêu và bạn có thể phòng ngừa tình trạng này bằng một số biện pháp như:

Thay đổi thói quen sống: Để phòng ngừa tình trạng khó tiêu, đầy bụng, không nên hút thuốc lá vì hút thuốc sẽ khiến dư thừa không khí trong dạ dày. Ngoài ra, nên hạn chế các loại thức uống gây đầy hơi như cafe, rượu, bia,…
Ăn uống đúng cách: Một giải pháp để phòng ngừa chứng đầy bụng khó tiêu chính là hãy chia nhỏ bữa ăn, không ăn quá nhiều vào cùng một bữa và ăn chậm, nhai kỹ, giúp thức ăn được tiêu hóa dễ dàng khi đi xuống dạ dày. Ngoài ra, nên uống nhiều nước, chú ý bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ cũng như hạn chế thực phẩm dễ gây đầy hơi, khó tiêu như các các loại đậu, ngũ cốc, sản phẩm từ sữa, bơ, thực phẩm giàu carbohydrate khó tiêu, nhiều chất xơ, thức ăn cay nóng, nhiều axit, thức uống có gas, ….
Vận động nhẹ nhàng: Bạn có thể đi bộ, tập yoga, thiền,… hoặc bất cứ bộ môn thể thao nào mà bạn yêu thích. Việc vận động không chỉ giúp bạn duy trì sức khỏe mà còn là một giải pháp giúp bạn có thể phòng ngừa tình trạng đầy bụng khó tiêu.

Một số câu hỏi thường gặp

Đầy hơi chướng bụng, khó tiêu khi nào thì nên đến bác sĩ?

Đầy bụng khó tiêu có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu, đau bụng. Tuy tình trạng này không quá nghiêm trọng nhưng kéo dài có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nếu có bất kỳ các triệu chứng dưới đây thì người bệnh nên đến bác sĩ để có thể được thăm khám, tư vấn điều trị bởi nguyên nhân gây nên triệu chứng này có thể phức tạp và nguy hiểm, cần chẩn đoán và điều trị.

Chán ăn, cảm thấy ăn không ngon miệng, không muốn ăn
Thói quen đại tiện thay đổi
Đi tiểu hoặc đại tiện ra máu
Sụt cân nhanh và không rõ nguyên nhân
Mệt mỏi, uể oải, cơ thể suy nhược

Đầy bụng khó tiêu có gây đau bụng không?

Câu trả lời chính là có! Tuy không phải ai bị đầy bụng cũng có thể bị đau bụng nhưng trong một số trường hợp, bạn cũng có thể gặp các triệu chứng như bụng đau âm ỉ, râm ran, người mệt mỏi, buồn nôn,… đi kèm với cảm giác chướng bụng, đầy hơi.

Đầy bụng khó tiêu có tự khỏi không?

Nếu bạn bị đầy bụng do các nguyên nhân tức thời như ăn quá nhiều thức ăn dầu mỡ hoặc uống nước có gas thì tình trạng này có thể tự khỏi trong khoảng 24 – 48 giờ. Bạn không cần phải làm quá nhiều biện pháp để chữa đầy bụng khó tiêu hay uống thuốc để khắc phục.

Trẻ em có bị đầy hơi chướng bụng khó tiêu không?

Nhiều người thường cho rằng trẻ em, trẻ sơ sinh không bị đầy bụng khó tiêu. Tuy nhiên, trên thực tế thì trẻ vẫn có thể bị chướng bụng và đầy hơi như chúng ta và các biểu hiện của trẻ cũng giống như người lớn. Tuy nhiên, với trẻ em thì việc chữa đầy bụng khó tiêu cần cẩn trọng hơn. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến từ chuyên gia để đảm bảo không gây nên những hậu quả sức khỏe nghiêm trọng đối với trẻ.

Đầy bụng khó tiêu có thể tự khỏi hoặc có thể thuyên giảm nếu áp dụng các biện pháp điều trị tự nhiên. Hoặc bạn cũng có thể sử dụng thuốc để cải thiện tình trạng này. Nếu bạn đang cảm thấy khó chịu do đầy bụng khó tiêu, hãy thử những giải pháp mà Mẹ và Con đã bật mí để có thể khắc phục tình trạng này bạn nhé! Ngoài ra bạn cũng có thể thay đổi lối sống và chế độ ăn uống để phòng ngừa đầy bụng khó tiêu.