Bạn có bao giờ cảm thấy công ty của bạn đang cố gắng gây khó khăn cho bạn để bạn tự xin nghỉ việc? Bạn có biết cách ứng xử trong tình huống này để bảo vệ quyền lợi của mình? Luật lao động Việt Nam quy định gì về sa thải? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết này.
Nguyên nhân bị sa thải
Trước hết, bạn cần hiểu rõ nguyên nhân công ty muốn sa thải nhân viên. Có thể có nhiều lý do khác nhau, như:
- Bạn không đáp ứng được yêu cầu công việc, hiệu suất làm việc kém, không tuân thủ quy chế, quy trình, nội quy lao động.
- Bạn có hành vi vi phạm kỷ luật lao động nghiêm trọng, như trộm cắp, tham ô, đánh bạc, gây thương tích, sử dụng ma túy, tiết lộ bí mật kinh doanh, gây thiệt hại cho công ty.
- Bạn có hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc.
- Bạn tự ý bỏ việc nhiều ngày liên tiếp mà không có lý do chính đáng.
- Công ty gặp khó khăn về tài chính, sản xuất kinh doanh, phải cắt giảm nhân sự.
Theo luật lao động Việt Nam, sa thải là việc chấm dứt hợp đồng lao động do người sử dụng lao động quyết định vì người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động hoặc không đủ năng lực để làm việc. Sa thải là biện pháp kỷ luật nghiêm nhất và chỉ được áp dụng trong các trường hợp cụ thể.
Tùy theo nguyên nhân khác nhau mà công ty sẽ có cách xử lý khác nhau. Tuy nhiên, luật lao động Việt Nam có nói rõ, công ty không thể sa thải người lao động một cách tuỳ tiện mà phải tuân thủ các quy định về điều kiện, trường hợp, quy trình và quyền lợi của người lao động.
Cách ứng xử khi công ty muốn sa thải nhân viên
Đừng hoảng loạn hay tỏ ra tức giận mà hãy ứng xử văn phòng một cách thông minh và chủ động. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn xử lý tình huống khi cảm thấy sắp bị sa thải:
Hãy giữ bình tĩnh và tự tin
Đừng để cho áp lực hay sự căng thẳng ảnh hưởng đến công việc và sức khỏe của bạn. Hãy nhớ rằng bạn vẫn có quyền lợi và nghĩa vụ theo hợp đồng lao động đã ký kết với công ty. Bạn cũng có thể tìm kiếm sự hỗ trợ của gia đình, bạn bè, các mối quan hệ với đồng nghiệp hoặc tổ chức xã hội.
Làm việc đúng theo hợp đồng
Đừng để cho công ty có cơ hội bắt bẻ hay khiển trách bạn về công việc. Hãy cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, tuân thủ quy chế, quy trình, nội quy lao động. Hãy tránh những hành vi vi phạm kỷ luật lao động, như trễ giờ, nói xấu, tranh cãi, xung đột với sếp hoặc với đồng nghiệp. Hãy thể hiện sự nghiêm túc và trách nhiệm trong công việc.
Thu thập bằng chứng
Nếu không có lý do chính đáng, công ty rất khó ra quyết định sa thải nhân viên. Khi công ty gây khó dễ để người lao động tự xin nghỉ, bạn cần bình tĩnh trao đổi và ghi lại tất cả các sự việc này.
Bạn có thể lưu lại những email, tin nhắn, văn bản, biên bản, hóa đơn, bằng chứng hay nhân chứng có liên quan đến việc công ty gây khó khăn cho bạn. Những thông tin này có thể giúp bạn chứng minh được sự bất công hay sai trái của công ty trong trường hợp cần thiết.
Tìm hiểu về luật lao động Việt Nam
Hãy tìm hiểu về luật lao động Việt Nam và quyền lợi của người lao động trong trường hợp bị sa thải. Ngoài ra, bạn có thể tìm kiếm sự tư vấn của các luật sư, chuyên gia hoặc tổ chức bảo vệ quyền lợi người lao động.
Bạn cần biết rõ về các quy định về sa thải người lao động, như điều kiện, trường hợp, quy trình và quyền lợi của người lao động. Bạn cũng cần biết về các biện pháp phòng ngừa hoặc giải quyết tranh chấp lao động nếu có xảy ra.
Thương lượng một cách hợp lý và minh bạch
Nếu bạn không muốn tiếp tục làm việc tại công ty, bạn có thể yêu cầu công ty chấm dứt hợp đồng lao động theo thỏa thuận hai bên. Bạn cần yêu cầu công ty thanh toán đầy đủ các khoản tiền theo quy định của luật lao động, như tiền lương, tiền thưởng, tiền bảo hiểm, tiền phép năm, tiền bồi thường…
Bạn cũng cần yêu cầu công ty cung cấp cho bạn các giấy tờ liên quan đến việc chấm dứt hợp đồng lao động, như giấy xác nhận việc làm, giấy xác nhận thu nhập… Bạn cần kiểm tra kỹ các số liệu và thông tin trên các giấy tờ này để tránh sai sót hay thiếu sót.
Các thắc mắc về quyết định sa thải nhân viên
Bị sa thải không báo trước có đúng luật không?
Theo luật Lao động năm 2019 hiện nay chưa có quy định cụ thể về việc sa thải có phải báo trước hay không. Tuy nhiên, luật có quy định để sa thải người lao động, người sử dụng lao động phải tuân thủ trình tự pháp luật tại Điều 70 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, cụ thể như sau:
- Bước 1: Lập biên bản hoặc thu thập chứng cứ chứng minh hành vi vi phạm để dẫn tới quyết định sa thải người lao động.
- Bước 2: Tiến hành họp xử lý kỷ luật lao động. Người bị kỷ luật phải được báo trước ít nhất 05 ngày về buổi họp này. Đây là lúc quyết định sa thải nhân viên được đưa ra.
Vậy nên có thể thấy, tuy luật không quy định công ty phải báo trước là bạn bị sa thải nhưng phải có thông báo về xử lý kỷ luật lao động. Nếu không thông qua bất kỳ bước nào mà trực tiếp thông báo sa thải thì công ty đã làm sai luật.
Bị sa thải có được hưởng lương không?
Khi bị sa thải, người lao động có các quyền lợi sau:
- Được nhận quyết định bị sa thải và biết rõ lý do, căn cứ, thời điểm và quyền lợi của mình.
- Được thanh toán đầy đủ các khoản tiền theo quy định của luật như tiền lương, tiền bảo hiểm, tiền bồi thường…
- Được cung cấp các giấy tờ liên quan, như giấy xác nhận việc làm, giấy xác nhận thu nhập…
- Được khiếu nại nếu cảm thấy quy trình sa thải không đúng luật…
Khi bị sa thải một cách hợp pháp, bạn vẫn có quyền được nhận lương cho những ngày bạn đã làm việc. Tuy nhiên, bạn sẽ không được hưởng trợ cấp thôi việc, mà chỉ được hưởng trợ cấp thất nghiệp nếu bạn đáp ứng đủ các điều kiện.
Bị sa thải chắc chắn là điều không ai muốn. Tuy nhiên, nếu không thể tránh được thì bạn cần chuẩn bị tinh thần lẫn kiến thức cần thiết để đảm bảo quyền lợi chính đáng của mình.
