Ám ảnh về ngoại hình là một dạng bệnh tâm lý mà người bị bệnh thường xuyên tự ti, mặc cảm với chính ngoại hình của mình. Người mắc chứng bệnh này luôn có suy nghĩ tiêu cực về cơ thể của mình và thậm chí còn có hành vi gây tổn hại đến cơ thể.
Theo các nghiên cứu khoa học, bệnh rối loạn mặc cảm ngoại hình này xuất hiện ở khoảng 2% tổng dân số. Trong đó, phụ nữ là nhóm đối tượng dễ bị ám ảnh về ngoại hình nhất. Hãy cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm hiểu về triệu chứng tâm lý này nhé.
Ám ảnh về ngoại hình – Một chứng rối loạn về tâm lý
Việc con người có cảm xúc mặc cảm về ngoại hình của mình không phải hiếm nhưng nếu nghiêm trọng hơn, cảm xúc đó trở thành tiêu cực. Lúc này, chúng ta đã rơi vào trạng thái ám ảnh về ngoại hình – một chứng bệnh về tâm lý và cần phải điều trị, khắc phục để tránh gây ra ảnh hưởng xấu cho đời sống sau này.
Chứng bệnh này là sự lo lắng, ám ảnh thái quá của người bệnh trước những khuyết điểm của ngoại hình. Đôi khi khuyết điểm đó thậm chí rất nhỏ, người khác không chú ý đến nhưng cũng khiến cho người bệnh mặc cảm, thiếu tự tin và luôn luôn hoảng sợ, tìm cách che giấu.
Chứng bệnh tâm lý ám ảnh về ngoại hình này có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, mọi lứa tuổi cũng như giới tính. Thế nhưng, theo khảo sát thực tế thì có tới 45% người bệnh là phụ nữ trong độ tuổi từ 15 đến 35. Điều này cũng rất dễ hiểu, bởi vì phụ nữ là người chú trọng rất nhiều tới hình thức, với một số người họ dành tất cả thời gian rảnh rỗi chỉ để chăm sóc nhan sắc của mình.
Xem thêm: 8 bệnh tâm lý thần kinh thường gặp thời công nghệ
Dấu hiệu của người bị ám ảnh về ngoại hình
Chúng ta dễ dàng nhận ra một người bị mắc chứng rối loạn tâm lý ám ảnh về ngoại hình của bản thân. Những dấu hiệu này thể hiện vô cùng rõ ràng và cũng là tín hiệu để nhận định mức độ nghiêm trọng của bệnh lý. Đó là các biểu hiện như sau:
- Người có xu hướng thường xuyên kiểm tra cơ thể của mình qua gương. Nếu vài tiếng đồng hồ không được ngắm mình họ sẽ cảm thấy lo lắng.
- Cũng có những người lại né tránh việc soi mình vào gương vì lo sợ sẽ phát hiện ra các khuyết điểm.
- Thường sử dụng các biện pháp tiêu cực với mong muốn duy trì một ngoại hình tốt.
- Người bị ám ảnh về ngoại hình có xu hướng dồn toàn bộ năng lực tài chính của mình để đầu tư vào các công nghệ làm đẹp.
- Biểu hiện phản ứng quá mạnh mẽ khi có người nào đó nhắc đến khuyết điểm trên cơ thể.
- Người bệnh thường xuyên so sánh ngoại hình của mình với một hay nhiều người khác.
- Không tin tưởng vào lời khen của người khác đối với hình thức bên ngoài của chính mình.
- Bệnh ám ảnh về ngoại hình đôi khi khiến cho người bệnh có suy nghĩ tiêu cực để bảo vệ cơ thể trước những lời khen, chê của xã hội.
- Người bệnh cảm thấy rất khó chịu, thậm chí là hoảng loạn khi mà trên cơ thể xuất hiện khuyết điểm nào đó.
Tác hại từ chứng bệnh thiếu tự tin về ngoại hình
Có thể nhiều người cho rằng, chứng bệnh ám ảnh tâm lý về hình thức bên ngoài không gây ra hậu quả gì nghiêm trọng. Thế nhưng, diễn biến tâm lý của những người bệnh sẽ thay đổi liên tục và có thể trở nên trầm trọng hơn. Lúc đó, người bệnh sẽ dần có những hành vi làm tổn hại đến bản thân và gây ra những ảnh hưởng nhất định cho cuộc sống của chính mình.
Làm cho người bệnh luôn cảm thấy tự ti
Một người luôn không hài lòng với vẻ ngoài của mình thì chắc chắn sẽ luôn mặc cảm, tự ti. Họ không đủ can đảm để xuất hiện trước đám đông hay làm những việc quan trọng khác.
Khả năng giao tiếp của những người này cũng bị hạn chế và gây cản trở không nhỏ cho hoạt động giao tiếp, ảnh hưởng đến chất lượng công việc hàng ngày. Cảm giác tự ti này là một thứ rào cản vô hình ngăn chặn con đường thành công của người đó.
Có thể khiến người bệnh làm tổn hại bản thân
Có thể nói, chứng ám ảnh về ngoại hình chỉ là bệnh tâm lý nhưng tác hại của nó để lại khá lớn. Tức là người bệnh có thể sẽ làm một số việc gây tổn hại cho cơ thể. Chẳng hạn, người tự ti về làn da ngăm sẽ dùng mọi biện pháp để da trắng lên nhanh nhất có thể.
Thậm chí, người bệnh dùng hóa mỹ phẩm với độ tẩy cao khiến cho làn da bị hư hỏng. Ngoài ra, họ sử dụng cả những loại thực phẩm chức năng được quảng cáo là làm trắng da cấp tốc mà không màng đến các tác dụng phụ có thể gây ra ảnh hưởng xấu cho gan và thận.
Nhạy cảm với lời bình luận của người khác
Thông thường, chúng ta đều có thái độ không vui khi bị người khác bình phẩm về ngoại hình của mình. Đặc biệt, đối với người bị chứng ám ảnh về ngoại hình thì những câu bình phẩm đó cực kỳ tệ hại, đả kích rất lớn tới cảm xúc của họ. Vì thế, họ luôn trở nên nhạy cảm trước mọi lời khen chê. Với lời khen, họ không còn sự tin tưởng, còn với lời chê thì họ cảm thấy tức giận và lo lắng.
Có ít mối quan hệ xã hội
Một người luôn tự ti với ngoại hình của mình thì sẽ chẳng bao giờ dám kết nối quá nhiều bạn bè hay các mối quan hệ xã hội khác. Bởi vì họ luôn thấy mình thiếu sót, mình xấu xí và ngại ngùng tiếp xúc với người khác. Vì sự thiếu tự tin đó mà chúng ta không thể nào xây dựng được nhiều mối quan hệ xã hội, cũng làm mất đi rất nhiều cơ hội tốt đẹp trong cuộc sống của mình.
Cách khắc phục tình trạng ám ảnh về ngoại hình
Chứng bệnh tâm lý ám ảnh ngoại hình hoàn toàn có thể khắc phục được. Sau khi hồi phục, cuộc sống của người bệnh sẽ bước sang một giai đoạn hoàn toàn mới, vui vẻ, tự tin và tràn ngập cơ hội mới. Nếu cảm thấy mình đang mắc chứng rối loạn tâm lý này, bạn có thể áp dụng một số phương pháp khắc phục sau:
Tìm đến bác sĩ tâm lý
Bệnh tâm lý thì chỉ có bác sĩ tâm lý mới giúp chúng ta giải quyết vấn đề nhanh và triệt để nhất. Nếu bạn thấy mình có dấu hiệu ám ảnh về hình thức bên ngoài thì đến với bác sĩ để học được cách thay đổi tư tưởng, suy nghĩ và nhận thức về bản thân.
Các bác sĩ tâm lý là những người có kinh nghiệm, có chuyên môn nên thời gian và vấn đề điều trị sẽ được điều chỉnh theo từng cá nhân riêng biệt. Bạn không nên ngần ngại mà hãy chia sẻ tất cả mọi suy nghĩ, tâm tư của mình với bác sĩ để quá trình điều trị dễ dàng và nhanh chóng hơn.
Nhìn nhận ưu điểm của bản thân
Con người không ai hoàn hảo cũng không ai xấu toàn diện. Để cải thiện tình trạng ám ảnh về ngoại hình hãy tập trung nhìn nhận vào những điểm mạnh của bản thân.
Ví dụ, bạn không được cao, điều đó làm bạn tự ti thì hãy nhìn vào khía cạnh khác vì có thể bạn đang sở hữu một làn da trắng, một đôi mắt đẹp mà nhiều người ao ước. Tất cả những điều đó đều là những điều đáng để bạn tự hào về những gì bản thân mình đang có.
Ngừng so sánh bản thân với những người khác
Không so sánh bản thân với người khác bạn sẽ không có cảm giác tự ti hay lo lắng mình thua kém người khác. Hãy chấp những giá trị của bản thân mình và cải thiện chính mình mỗi ngày. Muốn mình đẹp hơn mỗi ngày là một mong muốn chính đáng và nên được khuyến khích. Điều quan trọng là bạn nên biết giới hạn của việc làm đẹp là ở đâu và không gây tổn hại cho sức khỏe của mình.
Ám ảnh về ngoại hình không phải là bệnh lý nguy hiểm nhưng chứng rối loạn tâm lý này gây ra không ít ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người bệnh. Chúng ta nên tự tin vào những gì mình đang có và đừng bao giờ mặc cảm với khuyết điểm nào của bản thân dù lớn hay nhỏ. Thay vào đó tìm cách cải thiện để bản thân ngày một tốt hơn và cuộc sống của bạn cũng sẽ ngày càng tươi đẹp hơn.
