Nguồn gốc và xuất xứ
Nhục thung dung còn gọi là thung dung là loại thần dược có tên khoa học là Herba Cistanches Caulis Cistanchis. Theo Đông y, nhục thung dung có vị ngọt, mặn, tính ấm có tác dụng bổ thận, ích tinh, nhuận táo, hoạt tràng, trị liệt dương, cơ bắp không có sức…những nơi tác dụng chủ yếu là thận và đại tràng.
Nhục thung dung được sử dụng khá nhiều trong y học cổ truyền, được ứng dụng để điều trị các bệnh về sinh lý ở nam giới. Ở Việt Nam nhục thung dung phân bố chủ yếu ở một số tỉnh miền núi phía Bắc nước ta như Lào Cai, Tuyên Quang, Hòa Bình, Lai Châu. Thời điểm tốt nhất để thu hoạch là vào thời gian từ tháng 3 đến tháng 5, nếu thu hoạch sau thời gian này thì chất lượng của nhục thung dung giảm đi đáng kể.
Hình dạng
Nhục thung dung là cây ký sinh trên rễ các cây khác, sống hàng năm. Thân cỏ hình trụ, cao chừng 30 cm. Phần thân rễ phát triển thành củ, lá thành vảy có màu vàng sẫm, xếp như hình lợp ngói. Hoa tự bông mọc ở ngọn, mùa thu hoa nở có màu tím sẫm, hình môi. Quả nang hình cầu và chứa nhiều hạt.
Nhục thung dung là cây ký sinh trên các rễ cây khác, sống hàng năm. (Ảnh minh họa)
Phương thuốc sử dụng
Chữa dương nuy (liệt dương, rối loạn cương)
– Nhục thung dung 30g, dâm dương hoắc 50g, nửa lít rượu trắng. Ngâm ít nhất 1 tuần, hàng ngày lắc bình cho hòa tan. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 15 – 20ml.
– Nhục thung dung 25g, gạo tẻ 100g, thêm nước cho vào nồi gốm đun cho sôi, sau đó đun lửa nhỏ đến khi cháo chín nhừ, thêm gia vị. Chia ra ăn 2 lần vào buổi sáng và tối. Kiêng dùng cho người bị âm hư hoặc bí đại tiện.
Cháo nhục thung dung chữa liệt dương, xuất tinh sớm. (Ảnh minh họa)
Ôn thận, tráng dương
Nhục thung dung 16g, viễn chí 6g, sà sàng tử 12g, ngũ vị tử 6g, ba kích tím 12g, thỏ ty tử 12g, đỗ trọng 12g, phụ tử 12g, phòng phong 12g. tất cả nghiền thành bột, luyện với mật làm hoàn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 20g, chiêu với rượu ấm hoặc nước muối.
Trị suy nhược thần kinh
Nhục thung dung 10g, sơn thù du 5g, thạch xương bổ 4g, phục linh 6g, thỏ tỳ tử 8g, đun chung với 600ml nước còn chừng 200ml nước chia ra uống nóng 3 lần trong ngày.
Nhục thung dung có tác dụng trị liệt dương cho nam giới. (Ảnh minh họa)
Nhuận tràng thông tiện
Nhục thung dung 24g, hoạt ma nhân 12g, trầm hương 20g nghiền chung thành bột mịn rồi pha với mật ong vo thành viên. Uống ngày 2 lần, mỗi lần 12 – 20g. Không dùng cho người bị tiêu chảy, nóng trong người.
