Theo bác sĩ chuyên khoa gan mật, phụ nữ bị xơ gan cao hơn nay giới do nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, nguy cơ phát triển bệnh xơ gan thay đổi, nhất là khi phụ nữ già đi và là điều luôn cần được chú ý và kiểm soát nghiêm ngặt.

Vì sao phụ nữ bị xơ gan nhiều hơn nam giới?

Xơ gan liên quan đến sử dụng rượu bia

Rượu bia ảnh hưởng đến cả nam giới và nữ giới. Các nghiên cứu cho thấy, đàn ông thường có xu hướng uống nhiều và thường xuyên hơn so với phụ nữ. Theo thống kê, phụ nữ uống khoảng một nửa lượng rượu bia mà đàn ông uống, nhưng lại nhạy cảm với bệnh gan do rượu bia hơn nam giới, một phần là do cấu tạo cơ thể.

Các chuyên gia cho rằng, chất béo lắng đọng trong gan thường xảy ra do uống rượu chứ không chỉ do tăng cân. Đặc biệt, rượu ảnh hưởng đến gan của phụ nữ sớm hơn và nhanh hơn so với nam giới. Nguyên nhân được giải thích là có thể do phụ nữ thường có vóc dáng nhỏ hơn và cũng có nhiều mỡ trong cơ thể hơn.

Cả hai điều này khiến họ có tốc độ chuyển hóa rượu chậm hơn nam giới, dẫn đến gan nhiễm mỡ, tiến triển thành xơ gan nhanh hơn nam giới.

Bên cạnh rượu bia, phụ nữ cũng cần thận trọng với một số loại thuốc như thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh hoặc thuốc có bán ở hiệu thuốc. Bởi lẽ, phụ nữ có nhiều khả năng bị nhiễm độc do thuốc cao hơn nam giới, cho dù uống thuốc được kê đơn hay tự mua ở hiệu thuốc.

Xơ gan ở phụ nữ trẻ tuổi

Không chỉ phụ nữ lớn tuổi, nữ giới ở độ tuổi thanh thiếu niên và đầu độ tuổi 20 cũng có thể bị xơ gan do nhiều bệnh tự miễn ảnh hưởng đến họ. Các bệnh đó có thể bao gồm:

– Ứ mật trong gan khi mang thai: Đây là chứng rối loạn gan chỉ xảy ra ở phụ nữ trẻ, bắt đầu trong thai kỳ. Bệnh có thể gây hậu quả cho gan trong nhiều năm, bao gồm sỏi mật, biến chứng do sỏi mật và xơ gan.

– Viêm gan tự miễn: Bệnh gan này phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới và có thể bắt đầu khi còn trẻ. Bệnh có thể gây đau bụng, vàng da, mệt mỏi, giảm cân và đau khớp. Nếu không được điều trị kịp thời hoặc không được chẩn đoán đúng, viêm gan tự miễn có thể phát triển thành xơ gan.

– Viêm đường mật nguyên phát: Đây là một bệnh gan tiến triển tương đối chậm ảnh hưởng đến phụ nữ ở độ tuổi cuối 40 và 50. Bệnh phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới. Khi mắc phải, người bệnh sẽ có các triệu chứng ngứa ngáy, suy nhược. Tương tự như bệnh viêm gan tự miễn, viêm đường mật nguyên phát có thể xảy ra ở phụ nữ trẻ hơn so với nam giới.

Viêm gan tự miễn và viêm đường mật nguyên phát cũng có thể cùng tồn tại hoặc chồng chéo lên nhau trên cùng một bệnh nhân. Theo các chuyên gia, bệnh có thể được kiểm soát, nhưng chúng không thể chữa khỏi. Lâu dần bệnh có thể tiến triển thành xơ gan.

Theo chuyên gia gan mật, cho đến lúc này vẫn chưa rõ tại sao những bệnh tự miễn lại phổ biến ở phụ nữ trẻ hơn nam giới. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng các hormone giới tính như estrogen, di truyền và các yếu tố môi trường dường như đóng một vai trò nhất định nào đó.

Bệnh gan sau mãn kinh

Việc thiếu estrogen sau thời kỳ mãn kinh cũng có thể có tác động tiêu cực đến gan. Chuyên gia gan mật cho biết: Phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh có nhiều nguy cơ bị gan nhiễm mỡ. Bệnh gan nhiễm mỡ có thể tiến triển thành xơ gan nhanh hơn sau khi mãn kinh.

Nguyên nhân được giải thích là phụ nữ thường có nguy cơ tăng cân nhiều hơn ở giai đoạn này do thay đổi nội tiết tố và họ có thể cũng không tập thể dục nhiều như trước. Cũng có những yếu tố di truyền góp phần gây ra bệnh xơ gan.

Khi phụ nữ tăng cân, chất béo sẽ tích tụ trong tế bào gan. Điều này tạo ra một môi trường độc hại cho gan dẫn đến xơ hóa, rồi xơ gan và cuối cùng là ung thư gan.

Bảo vệ phụ nữ khỏi bị xơ gan

Xơ gan là kẻ giết người thầm lặng. Chúng ta có thể không biết mình mắc bệnh cho đến khi quá muộn để phục hồi sức khỏe của gan. Mặc dù một số yếu tố nguy cơ gây xơ gan (chẳng hạn như di truyền) nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn, nhưng việc áp dụng lối sống lành mạnh ở mọi lứa tuổi có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Vì vậy, để tránh nguy cơ xơ gan, thậm chí là ung thư gan, tốt hơn hết hãy chủ động tiếp cận và nhận biết kẻ giết người thầm lặng này để có biện pháp phòng ngừa sớm. Theo đó, bạn nên:

– Hạn chế lượng rượu uống vào: Ngay cả khi bạn còn trẻ và cảm thấy khỏe mạnh cũng không nên uống nhiều hơn một ly mỗi ngày và tuyệt đối không uống rượu trong khi mang thai hoặc khi đã có dấu hiệu của các rối loạn gan khác.

– Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Tránh chất béo bão hòa (mỡ động vật, thịt, các chế phẩm từ sữa…) và ăn thực phẩm chứa chất béo lành mạnh, không bão hòa như cá, các loại hạt và dầu ô liu…

– Tập luyện thể dục thể thao: Nếu bạn đưa tập thể dục vào thói quen hàng ngày, nó sẽ giúp bạn chống lại sự tăng cân liên quan đến thời kỳ mãn kinh, tiêu hao năng lượng nhiều giúp tránh tích tụ mỡ trong gan.

– Tránh lạm dụng thuốc: Việc sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ có thể dẫn đến viêm gan, xơ gan. Ngoài ra, các loại thuốc không kê đơn có thể gây ra một số mức độ độc tính đối với gan và những điều này nên được thảo luận chi tiết với bác sĩ chuyên khoa.

Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, uống 3-4 tách cà phê đen mỗi ngày cũng có một số tác dụng nhất định trong việc bảo vệ phụ nữ khỏi bị xơ gan. Dù vậy, bạn cũng nên thảo luận điều này trước với các chuyên gia dinh dưỡng. Bởi lẽ, bạn sẽ cần phải giảm thiểu những rủi ro tiêu cực khi dùng quá nhiều caffein.

Theo Tạp chí Mẹ và Con, tuy gan nhiễm mỡ, xơ gan ở nữ giới là một vấn đề cần được quan tâm, nhưng bạn cũng không nên quá lo lắng. Hãy thay đổi lối sống theo hướng tích cực để trước tiên là tránh cho phụ nữ bị xơ gan và gia đình luôn khỏe mạnh nhé!

(Theo Clevelandclinic)