Bạn có biết trong tia cực tím (UV) được chia thành ba loại chính: tia UVA, tia UVB và tia UVC – Tia UVA có khả năng xuyên qua lớp biểu bì và tác động sâu vào lớp hạ bì, gây hủy hoại collagen và elastin, dẫn đến quá trình lão hóa da và tăng nguy cơ mắc các bệnh về , còn tia UVB gây cháy nám, cháy nắng và có mối liên hệ chặt chẽ với tình trạng ung thư da?

Hãy cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm hiểu chi tiết kiến thức phòng tránh độ nguy hại của tia cực tím ngay sau đây nhé!

Tia cực tím là gì và sự khác biệt giữa tia UVA, UVB, UVC

Tia cực tím (UV) là một phần của quang phổ ánh sáng mặt trời và có khả năng mang năng lượng cao, chúng được chia thành ba loại chính: tia UVA, tia UVB và tia UV. Tia cực tím có vai trò quan trọng trong tự nhiên và đời sống con người, trong quá trình quang hợp của cây cối và sản xuất vitamin D trong cơ thể chúng ta. Ngoài ra, tia cực tím cũng có tác động đến sự phát triển và di truyền của vi khuẩn, vi rút và các sinh vật khác.

Về tia UVA: Tia UVA có bước sóng dài nhất trong phổ tia cực tím và có khả năng xuyên qua lớp biểu bì của da và thâm nhập sâu vào lớp hạ bì. UVA là nguyên nhân chính gây ra quá trình lão hóa da và là một trong những nguyên nhân chính của ung thư da.Tia UVA không bị hấp thụ bởi tầng ozon và có mặt suốt cả ngày, không chỉ trong những ngày nắng mạnh.
Tia UVB: Tia UVB có bước sóng ngắn hơn tia UVA và chỉ có khả năng xuyên qua lớp biểu bì của da. Tia UVB là nguyên nhân chính gây cháy nám, cháy nắng và làm tăng nguy cơ mắc ung thư da, đa phần tia UVB bị hấp thụ bởi tầng ozon và chỉ chiếu xuống mặt đất trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 4h chiều.
Tia UVC: Tia UVC có bước sóng ngắn nhất và không thể xuyên qua tầng ozon và không gây tác động lên môi trường và da con người. Tia UVC được chắn bởi tầng ozon và không đến được mặt đất, vì vậy không gây nguy hại trực tiếp cho sức khỏe chúng ta.

Tìm hiểu về độ nguy hại của tia cực tím

Khi tiếp xúc với tia cực tím trong thời gian dài và không có biện pháp bảo vệ có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Các nguy cơ chính cụ thể như:

Ung thư da: Tiếp xúc quá mức với tia UVB có thể tăng nguy cơ mắc các loại ung thư da như ung thư tế bào gốc và ung thư biểu mô. Tia UVA cũng góp phần vào sự phát triển của ung thư da, đặc biệt khi tiếp xúc trong thời gian dài và không có biện pháp bảo vệ.
Lão hóa da: Tia UVA và UVB đều gây tổn hại cho da và làm tăng quá trình lão hóa da, gây ra nếp nhăn, da khô, mất độ đàn hồi và xuất hiện các đốm nâu trên da.

Tổn thương mắt: Tiếp xúc với tia cực tím có thể dẫn đến viêm mắt, bỏng mắt, cận thị và một số vấn đề mắt khác. Việc sử dụng kính mắt chống tia UV là cách hiệu quả để bảo vệ mắt khỏi tác động tiêu cực của tia cực tím.
Hệ miễn dịch: Tia cực tím có thể làm giảm hoạt động của hệ miễn dịch, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và các vấn đề sức khỏe khác liên quan đến hệ thống miễn dịch.
Tác động ngoại vi: Ngoài ra, tia cực tím còn có tác động tiêu cực đối với hệ thần kinh, hệ tim mạch và hệ tiêu hóa, gây ra các vấn đề như rối loạn tiêu hóa, giảm chức năng tim mạch và tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hệ thần kinh.

9 cách phòng tránh ảnh hưởng của tia cực tím

Cách phòng tránh ảnh hưởng của tia cực tím bao gồm việc áp dụng các biện pháp bảo vệ để giảm tiếp xúc với tia cực tím và bảo vệ sức khỏe. Dưới đây là một số cách bạn tham khảo ngay nhé:

Sử dụng kem chống nắng

Sử dụng kem chống nắng có chỉ số chống nắng (SPF) tối thiểu 30 hoặc cao hơn. Kem chống nắng nên được áp dụng trước khi ra khỏi nhà ít nhất 15-30 phút và thường xuyên tái áp dụng sau mỗi 2 giờ hoặc sau khi tiếp xúc với nước.

Đeo mắt kính chống tia UV

Chọn mắt kính có khả năng chống tia UV để bảo vệ mắt khỏi tác động của tia cực tím và hãy đảm bảo mắt kính có khả năng chặn ít nhất 99% tia UVA và UVB.

Mặc quần áo bảo vệ

Chọn quần áo dày, dùng chất liệu có khả năng chống tia cực tím và che phủ cơ thể một cách tốt nhất khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, nón rộng và áo dài cũng có thể giúp bảo vệ khuôn mặt và cổ khỏi tác động của tia UV hiệu quả.

Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian cực mạnh

Tránh ra ngoài vào thời gian ánh nắng mặt trời mạnh nhất, thường là từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian này, nên áp dụng các biện pháp bảo vệ bổ sung như kem chống nắng, nón, mắt kính chống tia UV và quần áo bảo vệ.

Giảm tiếp xúc với các nguồn tia cực tím nhân tạo

Cần tránh sử dụng tanning bed hoặc máy phun nắng nhân tạo, vì chúng phát tán tia cực tím và có thể gây tổn thương cho da và tăng nguy cơ mắc ung thư da. Thay vì đóng vai trò là nguồn tạo nắng nhân tạo, tốt hơn hết là tìm cách có được một làn da khỏe mạnh thông qua chế độ ăn uống lành mạnh, chăm sóc da hiệu quả và thời gian tiếp xúc với ánh nắng mặt trời được kiểm soát.

Kiểm tra da thường xuyên

Kiểm tra da để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như sự thay đổi màu sắc, kích thước, hình dạng của nốt ruồi, vết thâm, vết sưng, vảy hoặc chảy máu không thường xuyên trên da. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào đáng ngờ, hãy thăm bác sĩ da liễu để được kiểm tra và chẩn đoán sớm.

Tránh tiếp xúc với tia cực tím trong những môi trường có nguy cơ cao

Cố gắng tránh tiếp xúc với tia cực tím trong những môi trường có nguy cơ cao như khi làm việc trong môi trường có tia UV mạnh, như công việc liên quan đến hàn, công nghiệp, nghề nghiệp liên quan đến ánh sáng mạnh, vv. Trong trường hợp không thể tránh được, hãy đảm bảo sử dụng đầy đủ biện pháp bảo hộ như áo chống tia UV, mặt nạ bảo hộ và kem chống nắng.

Tăng cường hệ thống miễn dịch

Duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn và giảm stress vì hệ miễn dịch mạnh mẽ sẽ giúp cơ thể chống lại tác động của tia cực tím và giảm nguy cơ bị tổn thương.

Thực hiện các biện pháp bảo vệ mắt

Ngoài việc đeo mắt kính chống tia UV, hạn chế tiếp xúc với ánh sáng mạnh, đặc biệt là ánh sáng phản chiếu từ bề mặt như nước, tuyết và băng. Khi tham gia vào hoạt động ngoài trời trong điều kiện ánh sáng mạnh, hãy đảm bảo sử dụng mắt kính chống tia UV và mắt kính bơi để bảo vệ mắt khỏi tác động của tia cực tím.

Việc chúng ta thực hiện những biện pháp phòng tránh trên không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn đóng góp vào việc bảo vệ môi trường và xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh. Vì vậy, hãy hành động ngay từ bây giờ và chắc chắn rằng chúng ta không chỉ tiếp xúc ánh nắng mặt trời một cách an toàn mà còn tận hưởng niềm vui và sức khỏe trong cuộc sống hàng ngày nữa, bạn nhé!