Sinh non không chỉ gây nguy hiểm cho mẹ mà còn khiến cho trẻ phải đối mặt với rất nhiều nguy cơ như bệnh về mắt, tim mạch, thần kinh… Vậy đâu là nguyên nhân sinh non, biến chứng của chúng là gì và có cách nào để khắc phục? Hãy để Mẹ và Con giúp bạn giải đáp những thắc mắc này nhé!
Nguyên nhân sinh non là gì?
Nguyên nhân ở mẹ
Khoảng cách giữa những lần sinh nở quá gần nhau khiến cơ thể chưa kịp phục hồi và không đảm bảo được những dưỡng chất cần thiết dành cho thai nhi cũng được xem là nguyên nhân sinh non ở mẹ bầu.
Việc sử dụng các sản phẩm chứa cồn, chất kích thích sẽ làm tăng nguy cơ sinh non và tỉ lệ thai chết lưu cao. Ngoài ra, mẹ cần tránh tiếp xúc với khói thuốc hay hút thuốc, các chất phóng xạ gây nguy hiểm đến thai nhi.
Làm việc quá sức trong thời gian mang thai cũng được xem là nguyên nhân sinh non vì nó khiến cho cơ thể của mẹ bầu cảm thấy quá tải, dễ thiếu dinh dưỡng và dễ sinh non
Mẹ lớn tuổi hoặc quá nhỏ tuổi đều được tính là nguyên nhân sinh non liên quan đến tuổi tác. Những mẹ có bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, viêm ruột thừa,… thường có sức khỏe không đảm bảo và đây cũng là nguyên nhân khiến cho thai nhi không thể tồn tại lâu trong tử cung.
Căng thẳng kéo dài cũng khiến cho cơ thể mẹ bầu tiết nhiều 2 loại hormone như cortisol và epinephrine dẫn đến lượng corticotropin trong cơ thể tăng cao, kích thích quá trình chuyển dạ sinh sớm hơn dự kiến.
Những mẹ có tiền sử sinh non thì khả năng tái phát vào khoảng 30 – 50% cho lần sinh tiếp theo. Đặc biệt là những mẹ sinh lần thứ 3 thì phần trăm sinh non sẽ càng cao hơn.
Việc nạo phá thai hoặc sảy thai cũng là những nguyên nhân sinh non ảnh hưởng không nhỏ đến các lần mang thai tiếp theo cũng như tăng khả năng sinh non ở lần mang thai kế tiếp.
Các dị tật ở tử dung như hở eo tử cung, cổ tử cung ngắn hay cổ tử cung hé mở,… cũng là yếu tố góp phần không nhỏ vào nguyên nhân gây sinh non ở mẹ bầu. Tùy theo mức độ và phân loại, một số loại dị tật ở tử cung có thể làm tăng nguy cơ sẩy thai trong khoảng thời gian tuần 6-8 cũng như nguy cơ sinh non, khiến thai chậm phát triển.
Nguyên nhân ở thai nhi
Đối với trường hợp thai dị dạng và đa ối cũng sẽ làm tăng nguy cơ sinh non, đặc biệt nguy hiểm cho cả mẹ bầu và thai nhi.
Trường hợp nguyên nhân sinh non do vỡ ối sớm dưới 37 tuần thai thì sẽ được bác sĩ phán đoán và đưa ra hướng xử lý cho từng trường hợp riêng biệt.
Trường hợp mang thai đôi hay ba đều có nguy cơ sinh non cao. Những trường hợp này, mẹ cần đến bác sĩ để được chẩn đoán và đưa ra định hướng xử lý từ đầu để chuẩn bị cho những tình huống về sau.
Tình trạng nước ối bao bọc thai nhi vượt ngưỡng tiêu chuẩn hoặc trường hợp đa ối xuất hiện sớm trong thai kỳ, lương dịch ối cao thì càng nhiều biến chứng xảy ra, trong đó có sinh non.
Nguyên nhân về nhau
Nguyên nhân sinh non do nhau tiền đạo: Trường hợp mẹ bị xuất huyết quá nhiều khi gặp biến chứng của nhau tiền đạo, mặc dù thai nhi chưa đủ tháng nhưng có thể bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai gấp. Trẻ sinh non trong trường hợp này có nguy cơ bị suy hô hấp.
Bong nhau non: đây là trường hợp mà bánh nhau bong khỏi thành tử cung một phần hay toàn bộ trước thời điểm lâm bồn. Nguyên nhân sinh non này vô cùng nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Nếu nhau bong non vào gần ngày dự sinh thì khả năng buộc phải sinh non.
Những biến chứng ngắn hạn của sinh non
Bên cạnh những nguyên nhân sinh non thì trẻ khi bị sinh non trong hoàn cảnh thiếu tuần thiếu tháng chắc chắn sẽ có sức khỏe không bằng những trẻ được sinh ra đủ tháng. Hầu hết các trẻ sẽ đều gặp phải biến chứng ngắn hạn hoặc dài hạn với sức khỏe.
Nguy cơ mắc các vấn đề về máu như thiếu máu và vàng da sơ sinh thường hay gặp ở trẻ sinh non. Ngoài ra, vì sinh không đủ tháng nên hệ thống miễn dịch kém khiến bé dễ bị nhiễm trùng. Nhiễm trùng ở trẻ sinh non có thể lây nhanh vào máu tạo thành nhiễm trùng máu.
Trẻ sinh non có nguy cơ bị xuất huyết não do chưa hoàn thiện hết về cấu tạo. Hầu hết đều là xuất huyết nhẹ và có thể giải quyết được, tác động ngắn hạn. Tuy nhiên với một số em bé có thể gây ra chấn thương não nếu xuất huyết quá nhiều.
Vì chưa hoàn thiện hết chức năng hô hấp, trẻ sinh non sẽ thiếu chất hoạt động bề mặt – một loại chất cho phép phổi mở rộng. Điều này sẽ khiến trẻ mắc phải hội chứng suy hô hấp vì phổi không thể mở rộng và co bóp bình thường.
Rối loạn phổi hoặc loạn sản phế quản phổi cũng dễ thấy ở những trẻ sinh non. Bên cạnh đó, một số trẻ có thể bị chứng ngừng thở kéo dài.
Vấn đề về tim phổ biến nhất ở trẻ sinh non là còn ống động mạch (PDA) và huyết áp thấp.
- PDA là tình trạng tồn tại ống giữa động mạch chủ và động mạch phổi. Tuy khuyết tật tim này thường sẽ hết khi bé lớn lên nhưng nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến việc máu chảy qua tim quá nhiều làm suy yếu cơ tim, suy tim cùng những biến chứng khác.
- Huyết áp thấp yêu cầu chú ý điều chỉnh trong việc truyền dịch, thuốc và máu.
Những biến chứng dài hạn của sinh non
- Vấn đề về thị lực: Bệnh võng mạc có thể xuất hiện ở trẻ sinh non, nó xảy ra khi các mạch máu sưng và phát triển quá mức ở lớp dây thần kinh ở phía sau mắt (võng mạc).
- Đôi khi các mạch võng mạc bất thường sẽ làm thành sẹo võng mạc, kéo nó ra khỏi vị trí. Khi võng mạc bị kéo ra khỏi phía sau mắt sẽ được gọi là bong võng mạc – một tình trạng nếu không được phát hiện kịp thời có thể dẫn đến giảm thị lực và gây mù lòa.
- Vấn đề hành vi và tâm lý: Trẻ sinh non sẽ dễ mắc phải một vài vấn đề về hành vi và tâm lý, có khả năng chậm phát triển.
- Vấn đề về thính giác: Sinh non sẽ khiến cho thính lực của trẻ bị giảm đi đáng kể.
- Bại não: Bại não là một rối loạn vận động, trương lực cơ hoặc tư thế, có thể do nhiễm trùng, lưu lượng máu không đủ hoặc chấn thương trên não bộ của trẻ sơ sinh. Đặc biệt trẻ bị sinh non hoặc bị phát triển sớm trong thời điểm mang thai càng dễ mắc bệnh này.
- Chậm phát triển trí tuệ: Trẻ sinh non có khả năng kém phát triển trí tuệ hơn so với trẻ bình thường và dễ bị khuyết tật học tập.
Lời kết
Những nguyên nhân sinh non và các biến chứng kể trên có thể ảnh hưởng đến cả sức khỏe của mẹ và bé. Mẹ bầu hãy tham khảo và chuẩn bị cho mình những giải pháp để ngăn ngừa hiện tượng này cũng cẩn thận hơn trong việc chăm sóc trẻ sinh non nhé.
