Mỗi năm, vào dịp hè, câu chuyện học sinh thi rớt đại học thì nên làm gì vẫn là câu chuyện gây tranh cãi vì 9 người 10 ý. Và không ít bố mẹ cảm thấy thất vọng, buồn bã, có những hành vi tiêu cực với con mình khi con rớt đại học.
Chuyện thi rớt có thật sự đáng sợ như chúng ta vẫn thường nghĩ và liệu có phải, khi con thi rớt đại học là cánh cửa tương lai hoàn toàn sụp đổ?
Sợ con thi rớt đại học
Những ngày này, nhiều bậc phụ huynh bắt đầu đứng ngồi không yên sau khi con thi đại học xong, vì sắp đến thời gian các trường công bố điểm chuẩn. Nếu như con cái bị áp lực học tập, thì bố mẹ cũng chẳng khác gì.
Anh T.H, có con thi vào một trường thuộc khối Đại học Quốc gia TP.HCM chia sẻ: “Con mình học lực cũng ổn. Nhưng thi đại học thì tính cạnh tranh cao. Mình cũng muốn con vào trường tốt nên rất sợ con thi rớt đại học hoặc vào các trường dân lập. Giờ chỉ chờ các trường công bố điểm chuẩn thôi.”
Cùng nỗi niềm, chị V có 2 con sinh đôi đều lựa chọn ngành kiến trúc chia sẻ: “Năm nay con tôi chọn kiến trúc, nghe bảo trường mọi năm cũng khó vào nên tâm lý chung bây giờ là chỉ mong 2 đứa nó đủ điểm”.
Với tâm lý thoải mái hơn, chị K.A cho biết: “Thật ra con mình từng thi rớt đại học. Năm nay là năm thứ 2 cháu đi thi đại học rồi nên mình cũng đã chuẩn bị trước tâm lý chẳng may con… lại rớt.
Vì con chọn ngày Y mà, rất khó, nhưng là mẹ thì mình chỉ biết ủng hộ con thôi. Cũng lo con thi rớt đại học chứ, vì mỗi lần như vậy tâm lý con tuột dốc lắm, lại mất thêm 1 năm để ôn thi trong khi bạn bè đồng trang lứa giờ đã thành sinh viên hết rồi.”
Thi rớt đại học không đồng nghĩa “tắc đường”, mất tương lai
Đại học không phải con đường duy nhất dẫn đến thành công. Và chúng ta vẫn có nhiều lựa chọn hơn việc học đại học. Nếu hiểu được điều này, tâm lý của bố mẹ và cả những sĩ tử ắt có lẽ cũng sẽ bớt lo lắng hơn phần nào.
Không học trường đại học thì sao?
Hiện nay, bên cạnh các trường đại học công lập thì vẫn có nhiều trường đại học dân lập, áp dụng hình thức tuyển sinh thông qua một bài kiểm tra riêng hoặc tuyển sinh thông qua điểm học bạ. Do đó, học sinh cũng sẽ có nhiều con đường hơn để chạm đến ước mơ học đại học.
Ngoài ra, còn có các trường cao đẳng, trường nghề để một bạn học sinh chẳng may thi rớt đại học có thể lựa chọn. Đầu vào của các trường này thường thấp hơn nên cũng dễ vào hơn. Hoặc nếu nhà có điều kiện thì vẫn có thể đi du học để tiếp tục đam mê của mình.
Những ngành nghề không cần bằng đại học
Tại Việt Nam, có những ngành nghề không cần bằng cấp quá cao. Nếu thi rớt đại học nhưng có đam mê thì vẫn có thể trau dồi kiến thức chuyên môn, học thêm ngoại ngữ và lựa chọn các nhóm ngành nghề này:
Nghề lái xe:
Bạn có thể cho con học và thi lấy bằng lái xe, ứng tuyển vào các doanh nghiệp như Grab, Be, Gojek,… để có thể đăng ký làm tài xế cho mô hình xe ôm công nghệ đang được ưa chuộng.
Hoặc cũng có thể học bằng lái xe hơi để đăng ký lái xe taxi, lái xe cho các cơ quan, xe gia đình; học bằng lái xe tải để đăng ký tại các công ty vận chuyển hàng hóa đường dài,…
Việc lái xe có thể giúp có thu nhập trong một thời gian nhất định rồi tích luỹ tiền để làm vốn kinh doanh sau này. Lương của một tài xế lái xe có thể từ 6 – 18 triệu/tháng, đủ để trang trải.
Nhân viên bán hàng trực tiếp:
Các cửa hàng nhỏ như quán ăn, cửa hàng quần áo, giày dép,… rất thường xuyên tuyển nhân viên bán hàng không cần kinh nghiệm hay bằng cấp. Đây cũng sẽ là một con đường cho những người thi rớt đại học.
Tuy nhiên, để phấn đấu lên những vị trí cao hơn trong tương lai như quản lý cửa hàng thì cũng cần học thêm ngoại ngữ và tìm hiểu nhiều hơn về kiến thức liên quan đến lĩnh vực mà cửa hàng kinh doanh. Và để làm nhân viên bán hàng thì ngoại hình cũng phải ưa nhìn, có khả năng giao tiếp một chút nhé!
Kinh doanh online:
Nếu có vốn và có đầu óc kinh doanh thì có thể mở cửa hàng riêng, kinh doanh online. Công việc này sẽ tiếp xúc với khách hàng qua các kênh online phổ biến như: hotline, tổng đài, chat trực tuyến, Facebook, Zalo… Kinh doanh online không cần bằng cấp, phù hợp với những ai thi trượt đại học và chưa biết làm gì tiếp theo.
Blogger/Youtuber/KOL/KOC:
Nếu con có duyên ăn nói, có tài lẻ, bố mẹ có thể định hướng cho con để trở thành một blogger, một Youtuber hay một KOL,… Xã hội hiện đại ngày nay xem đây thật sự là một công việc có thể mang đến thu nhập. Tuy nhiên, cần chấp nhận cuộc sống sẽ bị “đảo lộn” khi quá nhiều người biết đến mình.
Ca sĩ/diễn viên/họa sĩ/các ngành nghề liên quan đến nghệ thuật:
Tuy thi rớt đại học những vẫn có những trường đại học chuyên đào tạo các ngành nghề này nhưng nếu thi trượt đại học và có năng khiếu thì con vẫn có thể tự tạo ra những sản phẩm nghệ thuật của riêng mình, được nhiều người biết đến và tạo ra thu nhập.
Nhân viên sửa chữa đồ điện tử, đồ gia dụng:
Ngành nghề này có thu nhập 4,5 triệu – 10 triệu/tháng, không cần học đại học mà có thể đăng ký tại các trường đào tạo nghề sửa chữa chuyên sâu.
Nhân viên giao hàng:
Nếu con thi rớt đại học và trong một thời gian chưa biết mình muốn làm gì, bố mẹ có thể thử cho con trải nghiệm cuộc sống với công việc giao hàng hoặc trở thành nhân viên giao thức ăn cũng rất phù hợp. Công việc này không cần bằng cấp, chỉ cần trên 18 tuổi, có bằng lái xe và thông thuộc đường phố.
Nhân viên kho:
Với những người có sức khỏe và tính cẩn thận thì có thể đăng lý làm nhân viên quản lý, sắp xếp hàng hóa trong kho, kiểm kê hàng hóa, đảm bảo hàng trong kho luôn đầy đủ, kho luôn sạch sẽ gọn gàng.
Nhân viên thiết kế đồ họa:
Nếu con có năng khiếu và đam mê, biết sử dụng Photoshop, Lightroom, Bridge…, bạn có thể hướng con đến công việc nhân viên thiết kế đồ họa. Công việc này phổ biến tại nhiều quốc gia trên thế giới, thu nhập ổn định, là một lựa chọn nếu chẳng may con thi rớt đại học.
Huấn luyện viên gym/yoga/các bộ môn thể thao:
Hiện nay nhu cầu về sức khỏe ngày càng một cao hơn nên ngành nghề này cũng được nhiều người chú ý hơn. Nếu con của bạn là một người yêu thích thể thao và có khả năng truyền đạt đến mọi người thì bạn có thể cân nhắc việc hướng dẫn con theo đuổi con đường trở thành một huấn luyện viên chuyên nghiệp bạn nhé.
Nhân viên marketing/nhân viên sự kiện:
Bất kể ngành nghề nào cũng cần đến marketing. Hiện nay, các công ty marketing cũng rất ưu tiên nhân lực trẻ, không cần bằng đại học nên trong trường hợp con thi rớt đại học thì đây cũng là một ngành nghề bố mẹ có thể cùng con cân nhắc.
Nhân viên content:
Nếu con giỏi Văn thì như thế nào? Công việc content sẽ là một lựa chọn mà con có thể nghĩ đến!
Hướng dẫn viên du lịch:
Công việc này không đòi hỏi bằng cấp đại học mà cần một người có ngoại hình tương đối, thể lực tốt, khả năng thuyết trình lưu loát, am hiểu về địa lý, lịch sử và văn hóa.
Tiếp viên hàng không:
Với thu nhập 8 – 30 triệu/tháng thì thì tiếp viên hàng không chính là sự lựa chọn lý tưởng nếu chẳng may con thi rớt đại học. Tuy nhiên, để làm tiếp viên thì còn cần phải trải qua các buổi thi sơ khảo, đào tạo rồi mới được cấp chứng chỉ bay.
Quản lý nhà hàng – khách sạn:
Công việc này sẽ có thu nhập 9 – 20 triệu/tháng mà không cần bằng đại học, quan trọng là có đủ khả năng – kinh nghiệm hay không.
Biên phiên dịch:
Nếu con của bạn yêu thích và có khả năng ngoại ngữ tốt thì bạn có thể cân nhắc việc cho con thử sức ở lĩnh vực biên phiên dịch nếu con rớt đại học. Công việc này cần con có bằng cấp ngoại ngữ nhiều hơn là bằng đại học nên đây được xem là con đường cho những ai chẳng may thi rớt đại học.
Thi rớt đại học thì… thi lại!
Dĩ nhiên, tuy đại học không phải con đường duy nhất nhưng lại là con đường ngắn nhất và có lẽ cũng dễ dàng nhất để tiếp cận đến thành công trong tương lai.
Nếu không học đại học thì làm gì ? Dĩ nhiên sẽ gặp nhiều vất vả hơn khi đi xin việc làm, bắt đầu với mức lương thấp hơn và cũng mất nhiều thời gian hơn để chứng minh khả năng của mình tại công ty.
Việc thăng tiến của người chỉ có bằng THPT so với người có bằng đại học cũng khác nhau. Doanh nghiệp sẽ chủ động cất nhắc những người có khả năng chuyên môn và cả bằng cấp hơn so với người chỉ có chuyên môn. Và một số ngành nghề chỉ có thể làm được sau khi có bằng đại học, chẳng hạn như ngành Y.
Vậy nếu thi rớt đại học phải làm sao? Vẫn có thể ôn luyện và thi lại đại học vào năm tiếp theo, hoặc thậm chí nhiều năm nữa. Theo quy chế thi, thí sinh sẽ không có bất kỳ vấn đề nào trong việc khống chế độ tuổi dự thi đại học.
Tất cả những thí sinh đáp ứng được điều kiện dự thi (có bằng tốt nghiệp THPT, bổ túc THPT, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự… ).
Vì vậy, nếu thi rớt đại học và có quyết tâm thì hoàn toàn có thể thi lại trong một thời gian khác mà không cần phải quá lo lắng.
Bố mẹ hãy là người bạn của con
Dù biết rằng vẫn sẽ có nhiều lựa chọn cho một người sau khi thi rớt đại học nhưng nhìn chung, tâm lý buồn, tự ti, thất vọng về bản thân là một tâm lý rất dễ thấy ở những thí sinh mà cánh cửa đại học đã không đón chào sau kỳ thi.
Vì thế, lúc này bố mẹ không nên tạo áp lực thi cử cho con mà nên là một người bạn thông cảm với con, cùng con định hướng xem sẽ làm gì tiếp theo sau khi thi rớt đại học.
Nếu lúc này con nhận được sự cảm thông thì bố mẹ thì con có thể có những quyết định đúng đắn cho bản thân, tính toán được con đường tương lai thay vì chán nản bỏ học và trở thành một người vô công rỗi nghề không có ích cho xã hội.
Sự an ủi của bố mẹ cũng giúp con xoa dịu nỗi đau, tin vào chính mình, không vì áp lực dẫn đến trầm cảm, các vấn đề tâm lý và làm những hành động dại dột.
Thi đại học là một kỳ thi quan trọng của đời người nhưng thi rớt đại học cũng không phải một vấn đề quá to tát. Mọi thứ đều có cách giải quyết nên cứ hãy bình tĩnh và cùng con đối mặt, bố mẹ nhé!
