Bác sĩ giải đáp thắc mắc: Test nhanh COVID-19 “2 vạch” thì cần làm gì?

Tại cuộc họp trực tuyến về triển khai, quán triệt kế hoạch thực hiện các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch bệnh COVID-19 theo Nghị quyết số 86 của Chính phủ diễn ra chiều tối 16/8. Ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP.HCM đã nêu ra “Hiện nay, số các ca F0 phát hiện trong cộng đồng so với phát hiện trong khu cách ly, phong toả tại TP.HCM có xu hướng tăng cao hơn trước”. Chính vì vậy, nguy cơ trở thành F0 của mọi người cũng cao hơn, nên nhiều gia đình đã tự mua test nhanh COVID-19 tại nhà. 

Theo Phó Chủ tịch UBND TP HCM Dương Anh Đức, đây cũng là chủ trương của thành phố nhằm giúp giảm gánh nặng cho ngành y tế và phát hiện nhanh F0 để đưa đi cách ly, điều trị.

Bộ test nhanh COVID-19 là gì?

Theo BSCK1 Lê Thị Thanh Thùy – Phó Khoa Vi sinh, Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP HCM) – test nhanh SARS-CoV-2 là phương pháp xét nghiệm phát hiện các protein trên bề mặt của virus SARS-CoV-2 (xét nghiệm kháng nguyên). Phương pháp xét nghiệm kháng nguyên được sử dụng phổ biến hiện nay để sàng lọc người nhiễm SARS-CoV-2 trong cộng đồng.

Giải thích về sự khác nhau của test nhanh kháng nguyên với xét nghiệm PCR, bác sĩ Thùy cho biết xét nghiệm PCR là xét nghiệm sinh học phân tử (Realtime RT – PCR), giúp xác định sự hiện diện của virus thông qua phát hiện đoạn gien axít nucleic trên virus SARS-CoV-2. Test nhanh là phát hiện protein trên bề mặt virus. Do đó, độ chính xác của test nhanh không bằng xét nghiệm PCR.

Để lấy mẫu xét nghiệm test nhanh kháng nguyên tại nhà, cần phải mua được bộ test (kit test) đạt chuẩn, do Bộ Y tế cấp phép, lưu hành. Nếu mua phải hàng nhái, kém chất lượng thì sẽ có kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả.

Những bộ kit test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 được Bộ Y tế cấp phép

Trong tháng 7 Bộ Y tế đã công bố, cập nhật danh sách 16 loại test nhanh COVID-19, trong đó có 15 loại nhập khẩu từ Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Pháp, Mỹ… và một loại sản xuất trong nước.

4 loại được công bố ngày 28/7

1. Flowflex SARSCoV-2 Antigen Rapid Test của Trung Quốc, xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 trong mẫu ngoáy dịch mũi hoặc mẫu ngoáy dịch tỵ hầu của người, do hai đơn vị nhập khẩu, một nơi giá 109.200 đồng/test và một nơi giá 4.625.000 đồng một hộp 25 test (185.000 đồng/test).
2. Biosynex COVID-19 Ag BSS của Pháp, xét nghiệm trong mẫu ngoáy dịch mũi hoặc mẫu ngoáy dịch tỵ hầu, giá 135.000 đồng/test.
3. V Trust COVID-19 Antigen Rapid Test của Đài Loan, xét nghiệm trong mẫu ngoáy dịch tỵ hầu, giá 160.000 đồng/test.
4. COVID-19 Ag của Hàn Quốc, xét nghiệm kháng nguyên trong mẫu dịch tỵ hầu, giá 175.000 đồng/test.

5 loại được công bố ngày 20/7

1. BioCredit COVID -19 Ag (Mã sản phẩm:G61RHA20)  xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 trong mẫu dịch tỵ hầu của Hàn Quốc, 175.000 đồng/test.
2. CareStart COVID-19 Antigen của Mỹ, xét nghiệm mẫu dịch tỵ hầu, giá 130.000- 150.000 đồng mỗi test.
3. GenBody COVID-19 Ag của Hàn Quốc, xét nghiệm trong mẫu dịch tỵ hầu, giá 135.000 đồng mỗi test.
4. Asan Easy Test COVID-19 Ag của Hàn Quốc, xét nghiệm trong mẫu dịch tỵ hầu,150.000 đồng mỗi test, chưa tính thuế giá trị gia tăng 5%.
5. SARS-CoV-2 Rapid Antigen Test của Hàn Quốc, xét nghiệm trong mẫu phết mũi họng hoặc mẫu phết mũi họng và hầu họng, 2.920.000 đồng một hộp 25 test (116.800 đồng/test).

6 loại được công bố ngày 13/7

1. Panbio COVID-19 Ag Rapid Test Device của Hàn Quốc, xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 trong dịch tỵ hầu, giá khoảng 170.000 đồng mỗi test, chưa tính thuế giá trị gia tăng 5%.
2. Espline SARS-CoV-2 của Nhật Bản, xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 trong dịch mũi họng, giá khoảng 190.000-200.000 đồng/test.
3. Standard Q COVID-19 Ag Test của Hàn Quốc, xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 trong mẫu tỵ hầu, giá 4.950.000 đồng hộp 25 test (198.000đồng/test).
4. Humasis COVID-19 Ag Test của Hàn Quốc, xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 trong mẫu dịch tỵ hầu, giá 198.000 đồng mỗi test.
5. SGTi-flex COVID-19 Ag của Hàn Quốc, xét nghiệm trong mẫu dịch tỵ hầu, giá 160.000 đồng/test. 
6. Panbio COVID -19 Ag Rapid Test Device (Nasal) của Hàn Quốc, xét nghiệm kháng nguyên SARS-CoV-2 trong dịch tỵ hầu, giá khoảng 152.000 đồng/test, chưa tính thuế giá trị gia tăng 5%.

Test nhanh sản xuất trong nước được cấp phép là Trueline COVID-19 Ag Rapid Test, xét nghiệm định tính phát hiện kháng nguyên SARS-CoV-2 trong mẫu ngoáy dịch tỵ hầu, của Công ty TNHH Medicon, giá bán công bố gần 100.000 đồng/test (giảm hơn 35.000 đồng so với thông báo trước đó) .

Cách sử dụng bộ test nhanh COVID-19

Do có nhiều bộ kit test nhanh kháng nguyên khác nhau nên quy trình test nhanh SARS-CoV-2 cũng sẽ có một số điểm khác nhau. Tuy nhiên, các dụng cụ test nhanh kháng nguyên đều có kết cấu chung gồm: khay thử, đệm chiết mẫu, que lấy mẫu, ống lấy mẫu có nắp nhỏ giọt và hướng dẫn sử dụng.

Đa phần hiện nay test nhanh kháng nguyên đều lấy ở dịch tỵ hầu. Trước khi lấy mẫu cần phải chọn nơi thông thoáng, sạch sẽ, không lấy mẫu trong phòng máy lạnh để bảo đảm không lây nhiễm. Độ chính xác của test nhanh phụ thuộc vào kỹ thuật lấy mẫu, cần phải để người lấy mẫu ngồi hoặc nằm đầu nghiêng về phía sau một góc 70 độ. 

Sau đó, nhẹ nhàng đưa đầu que lấy mẫu qua lỗ mũi, đẩy dọc sàn mũi tới khoang mũi hầu cho đến khi thấy có lực cản (sâu khoảng 1/2 khoảng cách từ đầu mũi đến dái tai). Xoay que ba lần và nhẹ nhàng xoay và rút que mẫu khỏi mũi.

Nếu âm tính chỉ xuất hiện vạch chứng C và không có vạch nào trong vùng kết quả T. Nếu không xuất hiện vạch chứng C là kết quả không hợp lệ. Nguyên nhân do lượng mẫu không đủ hoặc thực hiện sai quy trình.

“Quan trọng nhất là kỹ thuật lấy mẫu phải đúng. Nếu kit test bảo đảm chất lượng mà lấy mẫu sai cách sẽ không có được kết quả chuẩn. Ngoài ra, cần phải đọc kết quả đúng thời điểm như hướng dẫn sử dụng, nếu đọc sớm hay muộn cũng sẽ có kết quả không chính xác” – BSCK1 Lê Thị Thanh Thùy – Phó Khoa Vi sinh, Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP HCM) lưu ý.

Vậy test nhanh COVID-19 “2 vạch” thì cần làm gì?

Để trả lời cho thắc mắc này TS. BS Lê Quốc Hùng – Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết: Đây là một vấn đề thường thấy, bất kỳ người nào khi đối diện với một nguy cơ mà bản thân không mong muốn, cơ thể sẽ có những phản ứng hồi hộp, lo lắng và có thể cảm thấy khó thở, do đó chúng ta cần giữ bình tĩnh.

Chúng ta nên biết, test nhanh COVID-19 là một xét nghiệm tầm soát chứ chưa phải là xét nghiệm khẳng định, khi test nhanh có kết quả dương tính nghĩa là có khả năng người đó đã mắc COVID-19 tuy nhiên không phải là chắc chắn hoàn toàn, song song đó vẫn có khả năng test nhanh đang cho kết quả dương tính giả do đó người dân cần hết sức bình tĩnh để có những bước xử trí tiếp theo phù hợp.

Sau khi kết quả test nhanh COVID-19 có kết quả dương tính, người dân cần có ý thức bảo vệ gia đình vì bản thân mình đang có nguy cơ mắc COVID-19, cần ngay lập tức cách ly với người thân, người trong cơ quan, tránh tiếp xúc với những người xung quanh; thông báo cho nhân viên y tế địa phương để có thể xác định lại tính chính xác của kết quả test nhanh (để xác định bản thân người test có mắc COVID-19 không hay đây là trường hợp kết quả dương tính giả của test) đồng thời sẽ được hướng dẫn những bước xử trí tiếp theo phù hợp.

Việc người dân cảm thấy lo lắng, khó thở là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi phải đối mặt với những yếu tố nguy cơ cao, sau một khoảng thời gian ngắn chính bản thân sẽ có thể điều hòa lại nhịp thở, hô hấp của cơ thể. Do đó người dân cần phải giữ bình tĩnh. Muốn xác định bản thân có khó thở thật sự hay không, muốn xác định nhịp thở thì cần phải thực hiện kiểm tra sau 15 phút đến 30 phút.

Trên đây là những thông tin về việc test nhanh COVID-19, hy vọng các bạn sẽ có thêm kiến thức bổ ích để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình trong mùa dịch này nhé!

Tổng hợp thông tin từ Bộ Y tế