Thuốc sát trùng là thuốc… gì?
Bạn có thể hiểu nôm na: Thuốc sát trùng là những hóa chất sử dụng ngoài da để chống nhiễm trùng. Thuốc sát trùng thường có dạng nước, dùng để rửa vết thương; hoặc có dạng kem được bôi lên vết thương trước khi băng. Các thuốc sát trùng thường dùng là: Iodine, Hydrogen, Peroxide và Chlorhexidine.
Có một việc bạn cần hiểu rõ là thuốc sát trùng ngoài da chỉ sử dụng khi da bị tổn thương nhẹ (ví dụ té bị trầy xước), chứ không có tác dụng khi vết thương quá sâu (ví dụ bị vật nhọn đâm đang chảy máu), càng không được dùng thuốc sát trùng khi bị bỏng.
Ngoài công dụng bôi trực tiếp lên da đang bị tổn thương nhẹ, thuốc sát trùng còn có thể dùng để sát trùng dụng cụ trước khi tiêm chích…
Các loại thuốc sát trùng cơ bản bạn có thể lưu trữ trong tủ thuốc gia đình
* Cồn:
Khi sử dụng để bôi lên vết thương, bạn nên sử dụng cồn 70 độ hơn là cồn 90 độ, để giảm các cảm giác kích ứng như xót, rát…
* Oxi già:
Khác với cồn, oxy già không gây kích ứng xót, rát trên da mà chỉ sủi bọt trắng khi chạm lên vết thương ngoài da. Oxy già bay hơi nhanh nên nếu không đậy kín thì khi bạn tìm đến, có thể chai oxy già trong tủ thuốc… không còn một giọt.
* Thuốc đỏ:
Tác dụng diệt khuẩn mạnh, nhưng tuyệt đối không dùng cho những vết thương sâu vì nguy cơ lượng chất độc mạnh của thuốc đỏ sẽ có khả năng đi vào máu gây ngộ độc.
* Cồn iốt:
Cồn iốt là một chất sát trùng mạnh có tính phá hủy các chất hữu cơ như da. Vì vậy, cẩn thận khi sử dụng trên những vùng cần giữ thẩm mỹ như da mặt, cổ, cánh tay… Bù lại là nó có tác dụng rất tốt với các vết thương nhẹ ngoài da, giúp vết thương lành nhanh chóng.
Để sử dụng thuốc sát trùng an toàn…
Nhớ rằng tuyệt đối không dùng thuốc sát trùng để rửa các vết thương ở vùng kín, vết thương trong lỗ tai, trong miệng… nếu không được bác sĩ hướng dẫn và chọn dung dịch phù hợp. Đã từng có những bệnh nhân viêm tai, tai có mủ, lại tự tiện lấy ôxy già lau vào, gây hoại tử da, chít hẹp ống tai.
Khi mua các loại thuốc sát trùng, cần nói rõ với dược sĩ bạn dùng nó làm gì. Không tự tiện mua, vì ví dụ cùng là ôxy già, nhưng loại dùng cho vết thương trên da chỉ được phép là loại 3%, nếu bạn mua loại 5% có thể gây bỏng da khi tiếp xúc. Cũng cần biết rằng khi vết thương đã chuyển sang quá trình lành thì không nên tiếp tục sử dụng thuốc sát trùng nữa vì da lúc này còn rất non, có thể bị ảnh hưởng.
Tuyệt đối cẩn thận để các loại thuốc sát trùng trong tủ thuốc trên ngăn cao, có khóa tủ để tránh trẻ không biết uống nhầm. Uống nhầm thuốc sát trùng có thể gây những biến chứng nghiêm trọng như hoại tử ruột, viêm trực tràng, vỡ đại tràng…
Dược sĩ Nguyễn Phạm Bảo Châu
(Khoa Dược, Đại học Y Dược)
